یکی از دلایل تاخیر در پروژه لایروبی اروند دفاع از شرایط حاکمیتی و مرزی کشور است

به گزارش مارین نیوز، مسئله لایروبی آبراهه اروند بیش از چهار دهه است، حل نشده باقی مانده و با وجود اهمیت بی چون و چرای این رودخانه مرزی و رونق اقتصادی که می تواند به اشکال مختلف برای منطقه و کشور به ارمغان آورد، همچنان بلاتکلیف و پادرهوا است. مدتی پیش در گزارشی مبسوط به این موضوع پرداختیم و برای شفاف تر شدن موضوع گفت و گویی اختصاصی با مهدی اعتصام مدیرعامل تایدوارتر خاورمیانه که در زمینه خارج سازی مغروقه های اروند فعال بوده- ترتیب داده ایم که در ادامه می خوانید:

ببینید تعداد مغروقه ها در آبراهه اروند زیاد است و یکی از هدف گذاری های دولت یازدهم و سازمان بنادر و دریانوردی این بوده که آبراهه اروند را مطابق استانداردهای بین المللی به مرور ایمن سازی کند و نسبت به خارج سازی مغروقه ها و مراحل دیگر اقدام کند؛ از این نظر سازمان بنادر و دریانوردی به دو- سه شیوه عمل کرده است، بدین ترتیب که در مرحله اول طی سال های گذشته با استفاده از ظرفیت های داخلی و پیمانکارهای محلی در منطقه و دقیق تر استفاده از توان نیروهای بومی و با وجود امکانات محدود - شناورهای کوچک و سطحی که نیمه مغروق بوده را خارج سازی کرده، بحث دیگر در مرحله دوم مغروقه هایی است که کاملا در زیر بستر رودخانه قرار دارد و مغروق و مدفون کامل است و نیاز به امکانات بیشتر، تجهیزات فنی و روش های مهندسی دقیق تری دارد و شرکت های بزرگ باید وظیفه پیمانکاری را در این مورد بر عهده بگیرند. در بحث دوم سازمان بنادر و دریانوردی به صورت ترک تشریفات پروژه را به تایدواتر واگذار کرد؛ به این ترتیب که سه پروژه به ما ابلاغ شده که باید به صورت ترک تشریفات انجام بدهیم و تایدوارتر در مدت مناسب شش ماهه- مهرماه 94 تا فروردین 95- مرحله اول را به اتمام رسانده و مغروقه نصرالله که 4 متر زیر بستر رودخانه مدفون کامل بوده و در نقطه حساسی قرار داشت، با توانایی نیروهای داخلی، خارج سازی و تحویل کارفرما شد. منتظر هستیم که سازمان بنادر نسبت به ابلاغ دو پروژه دیگر نیز اقدام کند و هماهنگی ها زودتر انجام شود. این بحث ها از فروردین 94 شروع شده و  البته ابلاغیه اولیه مربوط به سال 93 بود. 

در کنار این موضوع سازمان مناقصه خوبی با حضور شرکت های داخلی و خارجی برگزار کرد که طی آن 39 فروند شناور شامل شناورهای خیلی سخت، 15 فروند شناورهای سخت و 15 فروند شناور آسان به مناقصه گذاشته شد و شرکت صدف (صنایع دریا فن قشم) برنده شد که همکاران ما در این شرکت در حال تجهیز هستند و امیدواریم هرچه زودتر بتوانند پروژه را عملیاتی کنند و قرار است در هفته دولت این کار هم اجرایی شود و همزمان در رابطه با ایمن سازی آب های اروند، توسعه فعالیت ها در بندر آبادان و خرمشهر کارهای اساسی انجام شود؛ از طرف دیگر مغروقه هایی در طرف عراقی قرار دارد که آن ها هم به دو دسته تقسیم می شوند که تعدادی از آن ها در آب های سرزمینی خود عراق است و یک سری هم بخشی در آب های ما و بخشی در آب های عراق است که منتظر هستیم توافقات مرزی برای رودخانه انجام شود. البته خیلی وقت است که اقدامات و جلسات متعددی انجام شده  و وزیر راه و شهرسازی و همتای عراقی گفت و گوهایی را در این خصوص انجام داده اند و امیدواریم هرچه زودتر به نتیجه برسند؛ زیرا در این صورت بازار کار خوبی برای کار سالویج برای تمام پیمانکارهای داخلی ایجاد می شود. 

بدون شک با توجه به امکاناتی که هم اکنون در کشور وجود دارد، پیمانکاران ایرانی می توانند به راحتی تمام شناورهای مغروقه اروند را سالویج و شناورسازی کنند. اما مشکل چیز دیگری است، باید توجه داشته باشیم که نکته مهم بحث زمانی پروژه است، به این معنا که اگر بخواهید در مدت زمان محدودی این کار را انجام دهید، قطعا امکانات داخلی به راحتی جوابگو نیست و اگر بازه زمانی باز باشد، این مسئله وجود نخواهد داشت؛ مثلا خارج سازی یک فروند مغروقه- با توجه به شرایط خاصی که داشت- 6 ماه طول کشید. اگر منابع کافی در اختیار ما باشد و فرصت داشته باشیم چند کارگاه را با هم فعال کنیم، مسلما با امکانات داخلی می توان پروژه را اجرایی کرد و پیشرفت خوبی داشت، ولی اگر زمان محدود باشد و مثلا اجبار کنند در بازه زمانی 2- 3 ساله همه مغروقه ها خارج شوند، امکانات فعلی ما جوابگو نیست و باید از ظرفیت های خارجی هم استفاده کنیم. البته ضرورتی به این بحث نیست و سازمان هم اعتقادی به این موضوع ندارد. 

مطابق با معاهده 1975 الجزایر مرزها مشخص و تبیین شده است، ولی به خاطر تغییراتی که در رودخانه به خاطر بحث مغروقه ها و رسوب گذاری ایجاد شده، خط القعر آبراهه که مربوط به آن دوره است، دچار تغییراتی شده است. ما اعتقاد داریم که باید مطابق همان معاهده 1975 الجزایر عمل شود. اما کشور همسایه در مورد این موضوع هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است و وضع موجود کنونی را مورد پذیرش می دانند، چرا که به سود آن هاست، پس تمایل آن ها هم طبیعی است. از این نظر ما باید سفت و سخت مدافع شرایط حاکمیتی و مرزی خود باشیم، حتی اگر مدت زمان طولانی بابت این موضوع صرف شود.

در مورد مغروقه هایی که در آب های ایران است، مسئله ای وجود ندارد اما در مورد مغروقه های مرزی باید توافقات انجام شود. هم چنین باید توجه داشته باشیم که برای بحث لایروبی بهتر است مغروقه ها خارج شوند و بعد از مین روبی و خارج سازی مواد منفجره از زمان جنگ که در بستر رودخانه است، لایروبی را آغاز کرد. موضوع دیگر اینکه لایروبی کل رودخانه باید با توافق طرفین انجام شود و نمی توان یک طرفه این کار را انجام داد.