مدیرعامل شرکت فراساحل انرژی خاورمیانه : ايران در برداشت میادین مشترك عقب مانده است، يكی از دلايل عقب ماندگی كمبود امكانات حفاری بـه ويـژه ريگ حفاری در دريا است.
به گزارش مارین نیوز، چند ماه پیش قراردادی به ارزش یک میلیارد دلار بین یک شرکت ایرانی و روسی برای ساخت دکلهای حفاری دریایی امضا شد. در همین خصوص دکتر مسعود یوردخانی مدیرعامل شرکت فراساحل انرژی خاورمیانه و کارشناس صنعت فراساحل با ارسال یادداشتی به این موضوع پرداخته است.
شرکت توسعه سازههای دریایی تسدید قراردادی با شرکت کشتیسازی باراکادیِ روسیه به ارزش یک میلیارد دلار امضا کرد. طبق این قرارداد، ۵ دکل حفاری دریایی برای شرکت تسدید به منظور کار در میادین خلیج فارس ساخته خواهد شد. گویا قرار است بخشهای مختلف این دکلهای حفاری در آستاراخان روسیه ساخته شود و کار سرهمبندی آنها در خرمشهر انجام گردد. برنامه اعلام شده برای تکمیل ساخت 5 فروند جک آپ 2 سال میباشد. عموما این نوع قراردادها در راستای به دست آوردن تکنولوژی ساخت میباشد.
این قرارداد یک میلیارد دلاری آغاز همکاریهای اقتصادی گسترده ایران و روسیه در دوران پس از لغو تحریمها خواهد بود. جک آپها یک نوع از سکوهای حفاری قابل حمل میباشند که شامل یک بدنه شناور بوده که تجهیزات و دکل حفاری بر روی آن نصب می شود و پایههای عظیمی که کل وزن بدنه، تجهیزات و دکل حفاری را تحمل می نماید. تعداد پایههای این سکوها معمولاً ۳ یا ۴ عدد با مقطع دایرهای و یا خرپایی میباشد. این پایهها از میان بدنه فولادی به بالا و پایین میروند و به همین دلیل است که به این نوع شناورها (Jack Up) یا خود بالابر میگویند. پایهها در مواقع نیاز و زمان حفاری به عمق آب رفته و پس از قرار گرفتن بر بستر دریا، بدنه سکو را بر روی خود و خارج از آب نگه میدارند. از این سکوها در حفاری چاههای نفتی و یا گازی در مناطق کم عمق دریاها (حداکثر تا عمق ۱۵۰ متر آب) استفاده میشود.
شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) دهه ۷۰ شمسی اولین دکل حفاری خود بالابر دریایی ایران (Jack Up) را با مشارکت نروژی ها به نام «ایران خزر» در کارخانه نکا ساخته است.
از آنجاییکه كشور ما داراي ميادين عظيم نفت و گـاز مـي باشـد ريگ های حفاری متعددی مورد نیاز میباشد ایران فقط در میدان گازی پارس جنوبی 24 فاز دارد که بیشتر آنها به بهره برداری رسیده اند و تعدادی نیز در حال حفاری میباشند. اگر چه چاه های نفتی و گازی هر چند سال یک بار نیاز به تعمیر چاه دارند. همچنین بیش از یکصد سکو در حوزه عملیاتی فلات قاره داریم و در صورت آغاز پروژه های توسعه ای میادین مشترک با کشورهای همسایه خلیج فارس حد اقل 50 سکوی دیگر میبایست ساخته، نصب و حفاری آنها آغاز گردد. سكوي جك آپ كه داراي دكل حفاري مي باشد بـا پهلـوگيري بـه سـكوي جاكـت شروع به عمليات حفاري ميكند.
حدود يكصد سال پيش با ورود يك دكل حفاري و حفر يك حلقه چاه عملیات استخراج نفت در میادین خشکی ایران آغاز گردید و حدود 60 سال پیش اولین چاه دریایی در خلیج فارس حفر گردید. تا قبل از انقلاب تمام تـلاش ها بر روي ميادين نفتي عمدتا در خشكي تمركز داشت اما در سه دهه اخير با تجديد نظر برروي ساختار هاي اكتشافي از يك سـو و كشـف شـدن ميدان گازي پارس جنوبي از سوي ديگر، دامنه فعاليت حفاري از خشكي به دريا گسترش يافت و با كسب دانش حفاري هر سال بر تعداد چاه هـاي ميدان نفتي پارس جنوبي افزوده شده است. ميدان گازي پارس جنوبي بزرگترين ميدان گازي جهان است كه در آب های ايران و قطـر واقـع شـده است. ايران در برداشت از اين ميدان مشترك عقب مانده است، يكي از دلايل عقب ماندگي كمبود امكانات حفاری بـه ويـژه ريـگ حفـاری در دريـا است. جك آپ يك سازه فراساحلي است كه از يك عرشه، پايه ها و يك سيستم بالابر تشكيل شده كه به حوزه های نفتی و گازی يدك كشيده می شود، پايه ها به سمت پايين هدايت شده و در بستر دريا قرار مي گيرند و عرشه آن به نحوي قرار مي گيرد كه در حين انجام كار حفاري و حفـظ وضـعيت ثابـت، تحمـل بارهای محيطی را نيز داشته باشد.
تجربه ساخت کشتی که شباهت زیادی به جک آپ دارد نشان میدهد ما هنوز در بخش مدیریتی ساخت شناورهای بزرگ مشکل داریم و شاهد این موضوع طول کشیدن پروژه های ساخت کشتی در ایزوایکو و صدرا در سالهای گذشته میباشد. همچنین ما در ساخت و راه اندازی سکوهای نفتی و گازی نیز نتوانسته ایم در موعد مقرر پروژه ها را تکمیل کنیم که شاهد این موضوع نیز تاخیرات زیاد بهره برداری از فازهای پارس جنوبی در چند سال گذشته میباشد. این تاخیرات هزینه های زیادی را به صنعت نفت و گاز وارد مینماید و با توجه به وجود تجربیات فراوان در ساخت سکوها این مشکل بزرگ میبایست برطرف گردد.
به گزارش مارین نیوز، در همین خصوص، مسعود یوردخانی مدیرعامل شرکت فراساحل انرژی خاورمیانه در گفتگویی تلفنی با خبرنگار مارین نیوز در پاسخ به این سوال که با نگاهی به سابقه پرونده ساخت دکل شاهد اجرا نشدن این قراردادها با خارجی ها هستیم، این همکاریها را چگونه می بینید، بیان داشت : مشارکت با شرکتهای صاحب تکنولوژی بین المللی در بخش مدیریت مهندسی و تامین تجهیزات با کیفیت در زمان مورد نظر قراردادی و در مرحله بعد استفاده از توان و تجربه ساخت داخل بهترین نسخه ای است که هزینه های پروژه را کم مینماید و پروژه را در مدت زمان پیش بینی شده اولیه به اتمام میرساند.
یوردخانی در ادامه افزود : شرکت روسی سازنده دکلهای حفاری تا کنون ۱۲ دکل حفاری شناور ساخته که عمدتاً در دریای خزر فعال هستند.
مدیرعامل شرکت فراساحل انرژی خاور میانه در خصوص توان ساخت و تامین تجهیزات و قطعات مورد نیاز جکآپ در کشور با بیان اینکه مطمئنا همانطوریکه سکوها و کشتیهای ساخته شده در ایران متشکل از تجهیزات وارداتی میباشند لذا اکثر تجهیزات و قطعات مورد نیاز جک آپ ها نیز میبایست از خارج تامین گردند افزود : البته شرکتهای ایرانی نیز توانایی ساخت کمپرسور، ژنراتور، پمپ و ... را دارند که میبایست با کارشناسی دقیق در صورت تطبیق با شرایط طراحی در پروژه ها استفاده گردند.
این کارشناس صنعت فراساحل در پایان در پاسخ به این سوال که کشورهای دیگر برای حمایت از این صنعت چه تسهیلات و حمایت هایی قائل می شود گفت : کشتی سازهای معتبر دنیا که بخشی از فعالیتهای آنها ساخت انواع ریگهای حفاری میباشند، همگی از طرف دولتها حمایت میشوند برخی از حمایتهای مذکور عبارتند از :
- حذف عوارض گمرکی ورود کالاهایی از جمله ورق استیل و سایر فلزات مورد نیاز
- اعطای یارانههای قابل توجه به سازندگان مواد و تجهیزات عمده مانند تولیدکنندگان فولاد
- بخشش وامها، حذف بهره و تخفیف مالیاتها
- ضمانت پیش پرداخت توسط بانک های دولتی برای سفارشاتی که از خارج گرفته میشود
- تضمین بازگشت سرمایه به خریدار خارجی توسط بانکهای دولتی
- ایجاد یک پنجره واحد و نقطه شفاف، برای همه جنبههای فعالیتهای مربوط به توسعه صنعت کشتیسازی و ریگهای حفاری و ... .