پشت پرده قرارداد یک شرکت مهمِ فعال

به گزارش مارین نیوز، پیرو انتشار درج جوابیه شرکت آریا بنادر ایرانیان در خصوص یادداشتهایی تحت عناوین "پدیده ای به نام حضور فیزیکی سرمایه گذار خارجی/ پروژه باخت – باخت" و "لطفا از مسیر دیگری حرکت کنید" از کارشناسان بندری در این پایگاه خبری – تحلیلی، نویسندگان آقایان محمدعلی عسگری و علی درستکار جوابیه ای را به تحریریه ارسال کرده اند. این رسانه حسب رعایت اخلاق حرفه ای و همچنین احترام به قانون مطبوعات، عینا جوابیه آنرا جهت مطالعه و استحضار مخاطبان ارجمند منتشر می نماید.  

عیناً جوابیه را در ذیل می خوانید  :

یکی از شرکت های چند لایه صندوق بازنشستگی سازمان بنادر و دریانوردی ـ آریا بنادر ایرانیان ـ که این روزها خود را برای پروژه دیگری در جنوب کشور آماده می کند، طی روزهای نخست سال 96 در جوابیه ای به رد ادعاهای دو مقاله ای پرداخت که در 21 اسفند در این سایت منتشر شده بود.

پیرامون آنچه که در جوابیه طرح شده سخن زیاد است و ما در آینده نزدیک در باره آن بطور مفصل سخن خواهیم گفت. اما در بند دوم این جوابیه اشاره شده است که نویسنده مقاله «لطفا از مسیر دیگری حرکت کنید» برای ادعاها و موضوعات خود سندی ارائه نمی دهد.

مطلب زیر، یکی از اسناد منتشر شده در رسانه های هند است که در تاریخ سیزدهم آپریل 2016 در خبرگزاری THE WIRE منعکس شده است.

امیدواریم سایت مارین نیوز در انتشار دیگر اسناد منتشر شده، شکیبایی لازم را پیشی کرده و امکان انتشار آن را برای ما فراهم سازد.

در حال حاضر، وضعیت پروژه 13 ساله مسیر تجاری کشورهای هند، ایران، افغانستان در حال اجرایی شدن است. در صو رت تکمیل آن، این مسیر به آسیای میانه متصل می شود که از کشور پاکستان عبور خواهد کرد.

سه کشور مذکور، فرایند مذاکرات موضوع حمل و نقل سه جانبه و توافق ترانزیت را نهایی می کنند که نقش ساختار قانونی در اجرایی شدن کریدورهای تجاری با بندر چابهار ایران را ایفا می کند و می تواند هاب اصلی مسیرهای مزبور تلقی گردد.

سه شنبه شب، شایدا محمد عبدلی، سفیر افغانستان در هند، در گفتگو با خبرگزاری Wire تصریح کرد: "سه تیم فنی مذاکره کننده، متن پیش نویس را روز گذشته (11 آوریل) نهایی کردند.

وی همچنین افزود: «توافق مذکور برای کشور افغانستان بسیار حیاتی است. راه اندازی این کریدور در تبدیل نقاط بالقوه به بالفعل بسیار موثر است و به عبارتی فرصت هایی را به ما خواهد داد که ممکن است در آینده یک مسیر تجاری جدیدی  پیش روی ما قرار دهد. بنابراین، این یک فصل جدید و به نوعی تجربه ای بدیع و نو برای ما خواهد بود.»

روز دوشنبه یک روز بسیار طولانی برای مذاکره کنندگان هندی، ایرانی و افغانی بود چرا که در تلاش برای نهایی کردن متن پیش نویس بودند. در نهایت پس از توافق کلی، متن مربوط در دومین جلسه کار گروه متخصصین و کارشناسان نهایی شد. اولین دیدارمذاکره کنندگان، ماه سپتامبر گذشته در تهران برگزار گردید.

وی تصریح کرد: «تاریخ قرارداد معین نشده است اما احتمال دارد انعقاد آن در ایران صورت گیرد. در باره زمان و مکان آن  همچنان در حال مذاکره هستیم.»

هنگامی که از سفیر افغانستان در هند در مورد امضاکنندگان این قرارداد جویا شدند، وی اظهار کرد: «ما تمایل داشتیم که بالاترین مقامات کشورها این قرارداد را امضا نمایند. "وی در ادامه گفت: «امیدواریم که طی 2 ماه آینده این تفاهم به امضا برسد.»

ضمناً، طبق برنامه، قرار است جناب نخست وزیر هند آقای نارندرا مودی در نیمه اول سال به ایران سفر کند.

براساس منابع خبری، توافق مذکور شامل موضوع مربوط به کریدورهای حمل و نقل و تجارت خواهد بود که به نوعی بندر مومبای را از طریق زاهدان به چابهار و افغانستان متصل می کند. باوجود این، در توافق مزبور، جزئیات مربوط به مسیرهای دسترسی ارایه نشده که البته در مراحل بعد مشخص خواهد شد.

بنابر اظهارات برخی منابع دیپلماتیک، مذاکره کنندگان مجبور شدند مشکلات صدور ویزا را در آخرین لحظه مرتفع کنند.

از نظردهلی نو و کابل، پیشرفت بندر گوادر پاکستان با چین و عدم تمایل مستمر در اعطای حقوق ترانزیتی به کشور هند برای افغانستان و آسیای میانه، باعث شده که بندر چابهار از موقعیت استراتژیک بالایی برخوردار گردد. براساس آمار، آخرین بار در سال 2014، تجارت دو جانبه هند ـ افغانستان در سطح 684 میلیون دلار قرار گرفت که این نرخ از نظر هر دو کشور از حداقل سطح نیز پایین تر بوده است. 

علیرغم اینکه کشور هند و ایران در سال 2002 میلادی برای اولین بار در مورد موضوع بندر چابهار به بحث و مذاکره نشستند، اما اولین جلسه رسمی سه جانبه که با حضور کشور افغانستان برگزار شد در سال 2003 میلادی بود.

گفته شده که در سال 2004، خدمات پروژه آشوک لی لاند و دو شرکت ساخت و ساز راه آهن دولتی، کنسرسیومی با اهدافی بلند پروازانه به منظور تاسیس خط راه آهن اتصال مذکور و توسعه بندر مربوطه تشکیل دادند. اما پروژه مزبور هیچگاه شروع نشد. کشور هند بزرگراه 215 کیلومتری زرنج ـ دلارام را در سال 2009 میلادی به پایان رساند و با این اقدام به کشور محصور در خشکی افغانستان یک راه خروج به سمت بندر دریایی ارائه نمود و در نتیجه این اقدام، وابستگی این کشور، به مسیرهای دسترسی پاکستان کاهش یافت.

با وجود قریب بر یک دهه سردرگمی بدلیل تحریم های تحمیلی غرب علیه ایران به بهانه موضوع انرژی هسته ای، در سال 2012 پس از برگزاری جلسه متشکل از نمایندگان سه کشور، شاهد نشانه هایی از حیات و تحرک در پروژه بندری ایران بوده ایم. در این بین، ایران و 6 ابرقدرت جهان بطور رسمی فرایند مذاکرات را در نوامبر 2013 در پیش گرفتند. این یک زنگ هشداری برای دهلی نو بود که ابهامی که روی مباحث بندر چابهار لانه کرده بود را کنار زده و به جلو پیش رود.

هنگامیکه مذاکرات هسته ای حساس ترین مراحل را طی می کرد، گادکاری وزیر کشتیرانی هند در ماه می 2015 به ایران سفر کرد و قراردادی به ارزش 85 میلیون دلار را برای اجاره دو اسکله ـ یکی کانتینری و دیگری پایانه ی چند منظوره ـ منعقد نمود.

با وجود این، پس از انعقاد تفاهم نامه، دولت هند با مساله ای تکان دهنده ای مواجه شد و آن این که پیشتر، بندر چابهار طی قرارداد طولانی مدت به یک شرکتی ایرانی به نام آریا بنادر ایرانیان واگذار شده بود و کشور ایران درباره این مساله هیچ سخن یا اشاره ای به طرف هندی خود مطرح نکرده بود. در نتیجه این اتفاق، طرفین قرارداد، ناچار به بازگشت به مراحل اولیه و تدوین قراردادی جدید شدند.

در تاریخ 9 جولای، نخست وزیر– ناراندرا مودی- و رئیس جمهور ایران جناب آقای حسن روحانی در حاشیه نشست سازمان همکاری شانگهای در UFA روسیه که باعث شد موضوع بندر چابهار باردیگر رونق بگیرد، با یکدیگر دیدار کردند.

پنج روز بعد، وزرای خارجه 6 کشور- 5+1 – در وین طی نشستی، پس از اتمام طرح جامع اقدام مشترک با ایران همانند سایر شرکت های خارجی که با تصور لغو تحریم ها و با وجود فرصت های سرمایه گذاری فراوان به تهران هجوم می آورند، کشور هند نیز سعی کرد از قافله عقب نماند.

وزیر امور خارجه ایران، جناب آقای جواد ظریف به منظور ایجاد انگیزه و  اجرایی شدن پروژه در ماه آگوست به هند سفر کرد. وزیر امور خارجه هند جناب آقای سوشما سواراج در تاریخ 16 آوریل در پاسخ به سفر  محمدجواد ظریف به ایران سفر خواهد کرد.

در این اثنا، دهلی نو و کابل نیز ضمن تلاش هایی هماهنگ با توجه به گستردگی پروژه پیش رو و پس از دیدارهای جدی در ماه های آوریل و دسامبر سال گذشته، مدارکی را بصورت دو جانبه (تحویل مدارک از سوی طرفین) ارایه نمودند.

ضمناً، طی جلسه کمیسیون مشترک ایران و هند در دهلی نو، آقای سوارج   ـ وزیر خارجه هند ـ با تاکید بر این نکته که "همکاری کشور هند در چابهار، روند اتصال افغانستان و آسیای میانه با هند را آسانتر خواهد ساخت"؛ بر اهمیت موضوع افزود.

در ماه ژانویه سال جاری، رئیس اجرایی افغانستان آقای عبدالله عبدالله از پروژه بندری بازدید کرد.

در بیانیه (خانم/ آقای) نشست سه روزه رای سینا در ماه گذشته، دبیر امور خارجه اس .جایشانکار نیز از ایران به عنوان "تغییر دهنده بازی" یاد کرد که به کشور هند در راه یافتن به آسیای میانه کمک خواهد کرد.

پس از لغو رسمی تحریمات علیه ایران در ماه ژانویه 2016، وزارت امور خارجه طی نشست مشاوره دو جانبه در دهلی نو، موضوع مربوط به بندر چابهار وارد مرحله جدیدی ساخت به خصوص اینکه دیدار VVIP دوجانبه در مورد آنویل بود. 

به ویژه اینکه ملاقات سران تنها مرحله آغازین کار قلمداد می گردد. 

فعالیت در حال رشد چین در بندر چابهار تلنگری برای هند به حساب می آید تا در پیشبرد و به سرانجام رساندن این موضوع بشتابد.

در این اثنا، قطعات دیگری از معمای چابهار بر جای خود قرار گرفتند. قرارداد بین شرکت آریا بنادر اروند و بنادر خصوصی با مسئولیت محدود گلوبال هندی،  SPV از کاندالا و شرکت امین بندر جواهرلعل نهرو، به مرحله نهایی رسید و در این هفته در خلال اجلاس دریایی هند، به امضا خواهد رسید.

که متضمن یک وسیله نقلیه برای مقاصد خاص از ائتلاف بنادر کاندلا و جواهرلعل نهرو نیز می باشد؛

در این هفته، وزیر نفت و گاز کشور هند، آقای دهارمندرا پراندهان با داشتن خبرهایی خوشحال کننده به ایران سفر کرد -یا بهتر است بگوییم با قول خبرهایی خوشحال کننده- که خبر خوشحال کننده، 20 میلیون دلار ارزش داشت. به تاریخ 10 آوریل، وی از منطقه آزاد تجاری چابهار و بندر دیدن کرد و پس از بازدید در زمینه راه اندازی کارخانه LNG و واحد کراکر گاز در چابهار اظهار علاقمندی کرد.