سردرگمی هندی ها و عطش ایرانی ها

به گزارش مارین نیوز، پیرو انتشار درج جوابیه شرکت آریا بنادر ایرانیان در خصوص یادداشتهایی از کارشناسان بندری در این پایگاه خبری – تحلیلی، نویسندگان آقایان محمدعلی عسگری و علی درستکار جوابیه ای را به تحریریه ارسال کرده اند. این رسانه حسب رعایت اخلاق حرفه ای و همچنین احترام به قانون مطبوعات، عینا جوابیه آنرا جهت مطالعه و استحضار مخاطبان ارجمند منتشر می نماید. 

عیناً جوابیه را در ذیل می خوانید   :

اسناد منتشرشده پیرامون آنچه که در ماجرای پروژه توسعه بندر چابهار ما بین ایران و هند گذشت بیشتر از آن است که در یک جوابیه بگنجد. اما از آنجا که مدیران شرکت آریا بنادر ایرانیان معتقدند که نویسنده یادداشت "پدیده‌ای به نام حضور «فیزیکی سرمایه‌گذار خارجی» / پروژه باخت - باخت !" برای ادعاهای خود مستنداتی ارائه نداده است متن ترجمه یکی دیگر از گزارش های خبری، یک نشریه وزین هندی را در معرض قضاوت همگان قرار می دهیم تا شائبه ادعای فاقد اعتبار و سند از یادداشت های راقم این سطور رخت بربندد.

متن گزارش زیر در رسانه مینت در چهارم فوریه 2016 با عنوان «ایران و هند مساله بندر چابهار را در مذاکرات به بحث خواهند گذاشت» منتشر شده است. در این گزارش خواهید خواند که چگونه ایران بر توافقات اولیه خود با هندی ها چشم پوشیده و راه دیگری را برای ادامه توسعه چابهار پیش گرفته است. تا آنجا که یکی از موضوعات پنجگانه اختلاف نظر ایران و هند گنجاندن تحمیلی شرکت آریا بنادر ایرانیان بود. 

نمایندگان ایران و هند در جلسه بحث و گفتگو در دهلی نو در روز پنجشنبه تلاش خواهند کرد موضوعات مورد اختلاف در خصوص بندر چابهار را حل و فصل نمایند. 

دو تن از مقامات طرف مذاکره دولت هند و آشنا به امور توسعه، تاخیرات پیش آمده را به تغییر شرایط ایران برای این بندر نسبت می دهند و این در حالی است که هند علیرغم موافقت اولیه، به دنبال شرایطی بهتر در این معامله است. به گفته ی این مقامات که حاضر نشدند نامشان فاش شود، ایران مساله ی اجاره بندر چابهار به یک شرکت ایرانی بنام آریا بنادر را در زمان امضای این یادداشت تفاهم در تاریخ 16 اردیبهشت 94 عنوان نکرده است. 

این مقامات اظهار داشتند از زمان امضای یادداشت تفاهم بسیاری از مسایل تغییر کرده است و این همان چیزی است که توافق نهایی را علیرغم سه دور مذاکره و دو دوره تمدید مهلت قرارداد به تاخیر کشانده است. آخرین مهلت تعیین شده 16 اسفند 1394 است. مذاکرات اکنون متوجه حل و فصل شرایطی است که هر یک از طرفین تصور می کند از طرف مقابل به او تحمیل می شود. آنها گفته اند: ما بسیار مشتاقیم که این قرارداد را نهایی کنیم اما ایران قصد ندارد با شرایط ما کنار بیاید، شرایطی که برای هر دو طرف برد ـ برد تلقی می شود. 

این مذاکرات همچنین مساله ی کریدور شمال – جنوب (INSTC) که پل ارتباطی هندوستان با آسیای میانه و کشورهای دیگر بوده و نیز مسایل منطقه ای و بین المللی نظیر ظهور دولت اسلامی محارب سنی مذهب و مذاکرات صلح در افغانستان را به بحث خواهد گذاشت. کریدور شمال ـ جنوب پروژه ی اتصال دریایی هندوستان به ایران و سپس از آنجا به دریای خزر و به کشورهای آسیای میانه است. 

در راس گروه نمایندگان هندی، جایشانکار وزیر خارجه قرار داشته در حالی که طرف ایرانی، ابراهیم رحیم پور معاون وزیر خارجه را همراه خواهد داشت. 

پس از لغو تحریم های فلج کننده از سوی جامعه بین الملل در ماه گذشته که به دلیل عدم شفافیت در برنامه هسته ای ایران اعمال شده بود، این یکی از نخستین تعامل های بین دو کشور محسوب می شود. 

ایران و هند در سال 2003 (1382) توافق کردند که بندری در چابهار در خلیج عمان در نزدیکی مزر ایران با پاکستان بسازند، اما این پروژه به دلیل تحریم های غربی ها علیه ایران پیشرفت بسیار اندکی داشته است. 

هندوستان قرار است توسعه بندر چابهار را در دو مرحله به انجام برساند. فاز اول شامل نصب تجهیزات و راه اندازی دو اسکله کامل (یک ترمینال کانتینری 640 متری و یک ترمینال کالای چند منظوره 600 متری) و فاز دوم شامل ساخت، راه اندازی و نگهداری یک ترمینال کانتینری توسط هندوستان بوده است. 

پس از امضای یادداشت تفاهم، تیمی از هندوستان که برای بازدید در تیرماه سال 1394 به ایران رفتند، با اعلان اینکه ایران این بندر را تحت یک قرارداد اجاره بلند مدت به یک شرکت خصوصی ایرانی به نام آریا بنادر واگذار کرده است، حیرت زده شدند. این همان چیزی است که در زمان امضای تفاهم نامه عنوان نشده بود. 

یکی از مقامات دولت هند که نخواست نامش فاش شود اظهار داشت: "اجاره بندر شرایط را برای هند به کلی تغییر داده است چنانچه سابقا این قراردادی بین دولت ایران و هند بوده است. با این حال با ورود یک شرکت خصوصی، مسائل پیچیده شده و کابینه/ دولت ایران باید مجددا در صدد رفع ابهام برآید. مع ذلک هند به پیوستن آریا بنادر به مذاکرات تن داد." 

"مینت" از طریق ایرانیان آشنا به امور توسعه دریافته است که این مانع خاص توسط حسن روحانی رئیس جمهور ایران و نخست وزیر هندوستان نارندرا مودی طی جلسه ای در حاشیه ی اجلاس سازمان همکاری های شانگهای در یو اف ای که اردیبهشت ماه در روسیه برگزار شد، از میان برداشته شده است. 

سخنگوی وزارت امور خارجه هند ویکاس سواروپ به نوبه خود اظهار داشت: "هند به پروژه چابهار کاملا پایبند است و با وزارتخانه های مربوطه همکاری نموده تا از عدم تاخیر در کار پروژه اطمینان حاصل کند." 

"ایرانی ها از شرکت خصوصی هندی گلوبال پورتس ایندیا (IPGPL) که قرار بود عهده دار کار بندر چابهار شود، خواسته اند جریمه ی 85 هزار دلاری بابت هر روز تاخیر بپردازد. با این حال، وقتی هندی ها تقاضای مشابهی را برای تاخیر از جانب ایران مطرح کردند، ایرانی ها از پذیرفتن شرایط همسان در خصوص تاخیر از جانب خودشان امتناع کردند." این گفته یکی از مقامات حاضر در مذاکرات است که نخواست نامش فاش شود. 

وزارت کشتیرانی، شرکت IPGPL را موظف کرده که ترمینال های کانتینری و چند منظوره را در چابهار تجهیز و راه اندازی نماید. 

در حالی که ایران بر دریافت اعتبار 150 میلیون دلاری جهت (تامین) تجهیزات اصرار دارد، هنوز نتوانسته است زیرساخت های اساسی مانند فضای اداری مورد نیاز را جهت شروع کار در اختیار این شرکت قرار دهد. 

از آنها خواسته شد پاسخی ارائه کنند اما سفارت ایران در دهلی نو اظهار نظری در این باره نکرده است. در عین حال ایرنا خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از غلامرضا انصاری سفیر ایران در هند در ماه گذشته گزارش داد که دولت هند اجرای بسیاری از توافقنامه های امضا شده از جمله سرمایه گذاری در بخش توسعه بندر چابهار را به تاخیر انداخته است. 

چابهار که در ساحل جنوب شرقی ایران در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است، از اهمیت استراتژیک فوق العاده ای برای هندوستان برخوردار است چرا که مسیر دسترسی زمینی-دریایی به افغانستان محسوب شده بدون آنکه بخواهد از مسیر پاکستان عبور نماید. 

این بندر جهت ارسال نفت خام و اوره مورد استفاده قرار خواهد گرفت ضمن اینکه موجب صرفه جویی در هزینه های حمل برای هندوستان خواهد شد. هند قصد دارد دو اسکله در چابهار به مدت 10 سال اجاره کند. این امر از طریق یک شرکت SPV که برای تبدیل این اسکله ها به یک ترمینال کانتینری و یک ترمینال کالاهای چند منظوره 21/85 میلیون دلار سرمایه گذاری خواهد کرد، صورت خواهد پذیرفت. 

علاوه بر این، دومین موردی که در دستور کار قرار دارد، مساله کریدور شمال جنوب است. هندوستان قصد دارد از این کریدور برای ارسال کالاها به آسیای میانه از طریق نهاوا شوا (بمبئی)، بندر عباس، تهران، بندر انزلی و آستراخان روسیه استفاده نماید. 

چندین و چند مساله وجود دارد که ایران و هند نمی توانند بر سر آنها به توافق برسند. 

منبع: livemint