کشتی‌داران در جنوب ایران بازار سیاه راه انداختند/ هزینه 4 برابری حمل کالا به قطر چهار

به گزارش مارین نیوز، به نوشته روزنامه دنیای اقتصاد، با اینکه پس از اعمال تحریم‌های اقتصادی عربستان و متحدانش علیه قطر، فرصت مناسب تجاری پیش آمده برای ایران، موجب جنب و جوش مسوولان برای صادرات کالا به قطر شد اما این‌طور که به نظر می‌رسد قطر چندان خودش را ناچار به خرید کالا از ایران نمی‌داند و به کشورهایی همچون ترکیه و روسیه نیز فکر می‌کند. از این رو آن‌طور که تصور می‌شد، شرایط برای صادرات کالاهای ایرانی به دوحه فراهم نشده است. با این حال تا‌کنون چندین محموله مواد غذایی از ایران به قطر صادر شده و به تازگی محموله 200 تنی هندوانه از گمرک گناوه استان بوشهر نیز جهت صادرات به کشور قطر بارگیری شد.

اما این در حالی است که به دلیل نبود زیر‌ساخت‌های مناسب و همچنین تخصیص نیافتن مشوق‌های صادراتی برای صادرات، ایران همچون کشورهایی مانند ترکیه، نمی‌تواند در بازارهای صادراتی رقابت کند. از این رو در حال حاضر علاوه بر سنگ‌اندازی ترکیه بر سر راه ایران، افرادی در جنوب کشور نیز با سوءاستفاده از این شرایط به‌دنبال کسب درآمد هستند به طوری که هزینه‌های حمل و نقل کالا به قطر از طریق کشتی حدودا چهار برابر شده است. 

در همین خصوص رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران با اعلام اینکه کشتی‌داران در جنوب ایران بازار سیاه راه انداختند، گفت: هزینه حمل کالا به قطر چهار برابر شد.

احمد صادقیان در این رابطه گفت: تحریم قطر از سوی کشورهای عربستان، امارات و... و افزایش امکان صادرات کالا از ایران به قطر برای تامین کالاهای مصرفی در این کشور به فرصتی برای سوء‌استفاده گروهی از کشتی‌داران در جنوب ایران تبدیل شده است و بازار سیاهی برای حمل کالا به قطر به وجود آمده است.

صادقیان با هشدار نسبت به این موضوع و تاثیرات سوء آن بر صادرات انواع کالاها به کشور قطر اظهار کرد: تحریم‌های قطر از سوی کشورهای همسایه‌اش مانند عربستان، امارات و... یک فرصت مناسب برای شرکت‌های ایرانی است که در این کشور حضوری فعال داشته باشند و این بازار را به دست بگیرند ولی متاسفانه می‌بینیم که افرادی با سوءاستفاده از این شرایط به‌دنبال کسب درآمد هستند.

او در ادامه بیان کرد: پیش از تحریم‌های کنونی هزینه هر کانتینر بار از سواحل جنوب ایران به‌سمت قطر حدود 550 دلار بود ولی حالا قیمت‌ها به کانتینری دو هزار دلار رسیده است و وقتی علت را جویا می‌شوید اعلام می‌کنند که تحریم‌ها کار را سخت کرده و کشتی برای حمل بار به‌اندازه کافی وجود ندارد.

این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران گفت: اگر قرار باشد شرکت‌ها چند برابر هزینه حمل کالا و صادرات کالا را به قطر پرداخت کنند عملا این کار سود اقتصادی نخواهد داشت و تمایل شرکت‌ها از بین می‌رود؛ اتفاقی که باید از سوی شرکت کشتیرانی جلوی آن گرفته شود. کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک نهاد دولتی و حاکمیتی اولا باید نظارت خود را در منطقه افزایش دهد و با متخلفان برخورد کند و دوم اینکه باتوجه به افزایش تقاضای صادرات و نیاز خطوط به کشتی‌های جدید، ظرفیت‌ها را افزایش دهد.

صادقیان در ادامه با بیان اینکه کنار حل مشکلات حمل کالا و برخورد با سوءاستفاده‌کنندگان باید وزارت امور خارجه نیز قوی عمل کند، خاطر‌نشان کرد: حضور در بازار قطر یک فرصت مناسب اقتصادی است که باید وزارت امور خارجه و وزارت صنعت، معدن و تجارت با دیپلماسی قوی خود شرایط و پیش‌زمینه‌های لازم را برای استفاده از آن فراهم کنند. البته کارهایی شروع شده است و کالاهایی صادر شده ولی الان شاهدیم بخشی از فعالان اقتصادی مشکل ویزا دارند و می‌بینیم قطری‌ها به ایرانی‌ها به‌سختی ویزا می‌دهند، همچنین مشکلات بانکی هم وجود دارد که برای برطرف کردن آنها باید دولت اقدام کند.

او در ادامه با اشاره به اینکه باتوجه به جمعیت کم قطر ارسال محموله‌های متنوع مواد غذایی به این کشور اصلا کار سختی نیست، ماکارونی را مثال زد و گفت: همین حالا ظرفیت و نیاز ماکارونی کل قطر چیزی حدود 30 هزار تن است در صورتی که ما 500 هزار تن ظرفیت خالی در بازار داریم، یا در بحث آرد و مواد غذایی دیگر هم شرایط به همین‌گونه است. مشکل اصلی ما در حال حاضر برای حضور قوی در این بازار بیشتر داخلی و سوءاستفاده از شرایط است.

او در ادامه با اشاره به اینکه موانع کار برای حضور شرکت‌های ایرانی باعث شده ترکیه بخشی از بازار قطر را در دست بگیرد، اظهار کرد: شرکت‌های ترک با مشکلاتی که ما روبه‌رو هستیم مواجه نیستند و دولت‌شان اقدامات مهمی را انجام داده و کارها را مدیریت‌شده پیش برده‌ ولی ما متاسفانه همیشه بازارها را به‌خاطر همین مشکلاتی که در داخل داریم از دست می‌دهیم و داده‌ایم.

این در حالی است که رییس هیات‌مدیره تعاونی تولیدکنندگان مواد غذایی ایران نیز به سبقت ترکیه در تامین مواد غذایی مورد نیاز قطر اشاره کرد و گفت: در موضوع قطر ما شاهد فرصت‌سوزی هستیم و نتوانستیم به موقع وارد این بازار شویم‌. در حالی که ترکیه در ۴۸ ساعت بعد از اجرای تحریم کشورهای عربی علیه قطر قفسه‌ها و فروشگاه‌های قطر را از مواد غذایی پر کرد.

مهدی کریمی تفرشی به واردات سه میلیارد دلاری مواد غذایی قطر در سال اشاره کرد و افزود: تقریبا تمام مواد غذایی مورد نیاز قطر از طریق واردات تامین می‌شود و ایران سال گذشته حدود 18 میلیون دلار انواع مواد غذایی به این کشور صادر کرد.

وی گفت: با توجه به حجم بالای تولید مواد غذایی در ایران و نیز شرایط و محدودیت‌های ایجادشده برای قطر در تامین مواد غذایی مورد نیاز، ما از آمادگی لازم برای تامین این نیاز‌ها برخورداریم و تاکنون حدود 500 تن انواع مواد غذایی از جمله میوه و سبزی به قطر صادر شده است.

وی گفت: سالانه حدود 130 هزار تن مواد غذایی در کشور تولید می‌شود و درحال حاضر قادر به تامین حدود 95 درصد از مواد غذایی مورد نیاز کشور در داخل هستیم. البته در برخی مواد غذایی میزان تولید کشور دو تا سه برابر نیاز داخلی است که مازاد تولید به کشورهای منطقه و کشورهای اروپایی و آمریکایی صادر می‌شود.

وی از صنعت غذا به‌عنوان خصوصی‌ترین صنعت کشور که نیازمند حمایت‌های دولت است، یاد کرد و گفت: متاسفانه به‌علت استفاده نادرست از مواد غذایی در کشور، سالانه حدود 35 هزارتن به‌اشکال مختلف از بین می‌رود.

بر همین اساس برخی از مسوولان امر معتقدند که به سبب وجود رقبایی مانند ترکیه در بازار قطر بدون تخصیص مشوق صادراتی امکان رقابت با آنها وجود ندارد.

در همین رابطه مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی با اشاره به آخرین وضعیت رایزنی برای امر صادرات بیان کرد: تجار ایرانی طی برقراری ارتباط با تجار قطری آمادگی خود را برای صادرات اعلام کردند‌ اما به سبب وجود رقبایی نظیر ترکیه و روسیه در این کشور باید نسبت به مستحکم کردن تعاملات سیاسی و رعایت استاندارد‌های لازم اقدام کنیم.

محمدعلی کمالی‌سروستانی با بیان اینکه امکان رقابت با رقبا در بازارهای هدف وجود ندارد، گفت: با توجه به آنکه ترکیه مرغ صادراتی خود را یک‌سوم قیمت بازار داخلی به کشورهای قطر و عراق صادر می‌کند از این رو امکان رقابت بدون تخصیص مشوق صادراتی وجود ندارد.

وی افزود: اکنون ظرفیت کنونی تولید دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن است که به سهولت می‌توان آن را به دو میلیون و ۴۰۰ هزار تن افزایش داد که با این وجود امکان تامین کل نیاز قطر وجود دارد.

این در حالی است که گمرک ایران به تازگی اعلام کرد: اکنون با توجه به فرصت به وجود آمده و شرایط منطقه، صادرات کالا به‌ویژه مواد غذایی، میوه و تره‌بار با تسهیلات ویژه در حال انجام است. در همین رابطه مدیرکل گمرک بندرلنگه گفت: در حال حاضر مجوز صادرات کالا به قطر از طریق سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی در گمرک بندرلنگه با هدف تشویق صادرکنندگان زیر یک ساعت صادر می‌شود که این مهم با تعامل ویژه اداره بندر، گمرک و اداره صنعت، معدن و تجارت میسر شده است. صفر شیبانی همچنین پیش‌بینی کرد صادرات کالا از بندر لنگه به قطر در روزهای آینده ۷۰ درصد افزایش یابد.