روایت ۳۷ سال مجاهدت در شرجی جنوب

به گزارش مارین نیوز، با اینکه تابستان نفس های آخر خود را می کشد، اما هنوز شرجی جنوب دست از دامن ساکنان سرزمین های خفته در آغوش خلیج همیشگی پارس برنداشته است. هواپیما در حال نشستن در فرودگاه لاوان است که هرم گرمای شرجی جنوب به صورتمان می زند؛ با خود می گویم: رسیدیم به آنجا که کارکنانش با عشقی توصیف نشدنی، غیورانه مجاهدت می کنند.

بدون شک تنها عشق و غیرت است که کارکنان شرکت نفت فلات قاره ایران را وامی دارد تا کار اقماری در گرمای طاقت فرسای جنوب، به دور از خانواده و مدت ها به دور از خشکی را تاب آورند و خم به ابرو نیاورند.

بالا بردن سهم ایران از تولید نفت و گاز جهان و کسب بازارهای بین المللی و در یک کلام اعتلای نام ایران، تنها دلیلی است که ایران دوستان را در این شرجی طاقت فرسا به پا نگه می دارد.

خلیج فارس به قطب انرژی جهان معروف است و از این رهگذر انجام فعالیت‌های اکتشاف و تولید نفت و گاز در آن از اهمیت چشمگیری برخوردار است.

آب های نیلگون جنوب ایران، بعنوان مرکزاستراتژیک تولید وشاهرگ حیاتی صادرات نفت جمهوری اسلامی ایران و دارا بودن حجم عظیمی از ذخائر و منابع هیدروکربوری، وجود مرزها و میادین مشترک نفتی میان کشورهای اسلامی نظیرعربستان سعودی، کویت، امارات متحده، قطر، بحرین و عمان و خصوصیت گذرگاه انرژی جهان همواره می تواند در اثر یک تعامل مثبت، عامل مهم تأمین پایدار، تعمیق و گسترش روابط جهان اسلام و بویژه کشورهای منطقه با یکدیگر باشد.

بازوی توانمند شرکت ملی نفت ایران در تولید نفت و گاز منطقه خلیج فارس، شرکت نفت فلات قاره ایران است که چهار کشور تولیدکننده عمده نفت جهان در حاشیه آن قراردارند؛ عراق، عربستان سعودی، قطر و امارات متحده که به همراه ایران درمجموع ۶۳ درصد ذخایر اثبات شده نفت و ۴۰ درصد ذخایر قطعی گازطبیعی جهان را در اختیار دارند.

با مشخص شدن پتانسیل تولید نفت و گاز در گستره آب های خلیج فارس، اولین قرارداد اکتشاف و بهره‌برداری نفت از بستر دریا در اواسط سال ۱۳۳۰ شمسی (‌۱۹۵۱ میلادی‌) توسط شرکت ملی نفت ایران با شرکت ایتالیایی آجیپ متعقد شد. این قرارداد شامل توسعه و بهره‌برداری از منابع نفتی میدان بهرگانسر بود که عملاً در سال ۱۳۳۹ شمسی (۱۹۶۰ میلادی) به ثمر رسید و با تشکیل کنسرسیوم مشترک ایرانی و خارجی (سیریپ) بهره برداری از این میدان آغاز شد.

در پی کشف نفت در این میدان، شرکت‌های نفتی دیگری نظیر آموکو (‌آمریکا‌) در جزیره خارگ، آرکو، مورفی یونیون و سان (‌آمریکا‌)، همچنین آجیپ (‌ایتالیا‌)، شرکت فیلیپس آمریکا و کمیسیون نفت و گاز (‌هند‌) در جزیره لاوان، الف (‌فرانسه‌) در جزیره سیری، هر کدام در سالهای بعد با تشکیل کنسرسیومهای مشترک با شرکت ملی نفت ایران و با نامهای آیپک(‌خارگ‌) لاپکو و ایمینیکو (‌لاوان‌) و سوفیران (‌سیری‌) به فعالیت‌های نفتی پرداختند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی با مصوبه شورای انقلاب در هجدهم دی ماه ۱۳۵۸ تمامی قراردادهای مشارکت با شرکتهای خارجی مذکور ملغی شد و یکسال بعد از ادغام این شرکتها، در ۲۹ شهریور۱۳۵۹ همزمان با آغاز جنگ تحمیلی شرکت نفت فلات قاره ایران با هدف اداره کلیه میادین نفت و گاز در خلیج فارس -که پیش از این شرکت‌های آمریکایی و اروپایی عهده‌دار آن بودند- تأسیس شد.

حوادث سالهای جنگ و صدمات قابل ملاحظه‌ای که به تأسیسات دریا و خشکی با قصد نا‌کارآمد کردن و توقف تولید وارد شد، این شرکت را برای رسیدن به مهمترین هدف خود که تولید نفت است در مقابل چالشی بزرگ قرار داد که عبور از آن مستلزم فداکاری، از خود‌گذشتگی و توانمندی بالای همه کارکنان آن بود. کارنامه امروز این شرکت، علی‌رغم همه فراز و نشیب‌ها گواهی روشن بر این مدعاست.

شرکت نفت فلات قاره ایران مسئولیت مدیریت، راهبری و تولید از تمامی میدان های هیدروکربوری شامل ۳۰ میدان نفتی و ۱۱ میدان گازی در گسترده حدود ۱۲۰۰ کیلومتر از خلیج فارس را بر عهده دارد که تعداد ۸ میدان نفتی و ۵ میدان گازی آن مشترک با کشورهای همسایه است.

هم اکنون به طور کلی تعداد ۱۷ میدان نفتی و ۳ میدان گازی توسعه یافته با مجموع تولید روزانه حدود ۴۰۰ هزار بشکه نفت و حدود ۱۰ میلیون مترمکعب گاز در مدار تولید قرار دارند و میزان گازهای همراه نفت استحصالی حدود ۱۶ میلیون مترمکعب در روز برآورد می شود.

بر اساس برنامه ششم توسعه، طرح های توسعه میدان های جدید توسعه نیافته تعریف شده که در صورت ایجاد شرایط مناسب، تامین منابع مالی و اعتباری از طریق جذب سرمایه گذار بخش خصوصی و با اجرای طرح های توسعه ای مربوطه، پیش بینی می شود در افق ۱۴۰۱ حدود ۶۰۰ هزار بشکه در روز نفت و ۱۲۰ میلیون مترمکعب گاز قابل دستیابی باشد.

این شرکت هم اکنون در پنج منطقه عملیاتی شامل بهرگان، خارگ، سیری، لاوان، کیش و منطقه جدید قشم مشغول فعالیت است.

عملیات تولید نفت در منطقه بهرگان در چهار میدان بهرگانسر، هندیجان، نوروز و سروش صورت می گیرد؛ میادین ابوذر،‌درود ۱ و ۲، نوروز و فروزان در منطقه خارگ و میدان های الوند، نصرت، اسفند و سیری در منطقه عملیاتی سیری قرار گرفته اند.

در منطقه عملیاتی لاوان نیز میدان های سلمان، رسالت، رشادت، لاوان و بلال به تولید نفت اشتغال دارند.

از میان میدان های نفتی و گازی شرکت نفت فلات قاره ایران، برخی از آن ها به صورت مشترک با دیگر کشورهای همسایه قرار دارند؛‌ در طول مرز مشترک آبی ایران و عربستان سعودی، ۴ میدان اسفندیار، فروزان، فرزاد A (فارس ۱) و فرزاد B (فارس ۲) قرار دارند.

در طول مرز مشترک آبی ایران و قطر نیز میدان نفتی رشادت قرار دارد، همچنین لایه نفتی میدان پارس جنوبی نیز در طول مرز مشترک ایران و قطر واقع شده است.

میدان نفتی و گازی آرش نیز در طول مرز مشترک آبی ایران و کویت قرار گرفته است. میدان های نفتی فرزام، نصرت، مبارک و سلمان در زمره میدان های مشترک با امارات قرار دارند.

در عین حال تنها میدان مشترک نفتی ایران با عمان، میدان نفتی هنگام است.

شرکت نفت فلات قاره ایران سومین شرکت بزرگ دریایی دنیاست که با پیشینه نیم قرن تجربه، بخش قابل توجهی از تولید نفت کشور را در گستره آبهای نیلگون خلیج فارس بر عهده دارد.

امروزه شرکت نفت فلات قاره ایران با دارا بودن نزدیک به ۱۰۰ میلیارد بشکه نفت درجا، بیش از ۱۸۰ تریلیون فوت مکعب گاز درجا و بیش از ۲۷ میلیون بشکه ظرفیت ذخیره سازی نفت خام، پیشتاز توسعه و تولید نفت دریایی در منطقه خلیج فارس است.

این شرکت دارای زنجیره کامل اکتشاف،‌ بهره برداری و صادرات نفت خام است و شاید تنها شرکت تولید نفت در کشور باشد که عملیات اکتشاف تا صادرات نفت خام را با اتکا به توانمندی های خود انجام می دهد.

۱۹۵ سکوی دریایی (شامل ۲۹ سکوی بهره برداری بزرگ)، هشت کارخانه خشکی، ۲ گوی شناور، ۳ اسکلت صادرات نفت، یک اسکله صادرات محصولات گازی و تدارکاتی به همراه پایانه مدرن و عظیم شناور خلیج فارس با ظرفیت ذخیره سازی بیش از ۲.۲ میلیون بشکه نفت خام و قابلیت همزمان صادرات آن و چندین هزار کیلومتر خط لوله انتقال نفت خام، بخش کوچکی از تجهیزات شرکت نفت فلات قاره ایران به عنوان یکی از بزرگترین شرکت های فعال در صنعت نفت دریایی جهان است.

در شرکت نفت فلات قاره ایران، نفت با کیفیت های مختلف و از ۱۹ API در میدان های سروش و نوروز تا ۴۵ API  در میدان مشترک هنگام تولید می شود. نتیجه این بازه وسیع در کیفیت نفت تولیدی، عرضه ۶ کلاس مختلف نفت صادراتی از هشت کلاس نفت صادراتی کشور است و بدینوسیله شرکت نفت فلات قاره ایران توانسته است سلیقه طیف گسترده ای از خریداران را به خود جلب کند.

ماهرترین گروه غواصان صنعتی در خاورمیانه،‌ کارآمدترین تیم تعمیرات زیر آب در جهان، بزرگترین مجموعه تعمیر و نگهداری تاسیسات نفتی در منطقه خلیج فارس، بزرگترین ناوگان شناورهای پشتیبانی دریایی در آب های حاکمیتی ایران، استفاده از نخستین تکنولوژی های روز دنیا مانند حفاری چاه های انحرافی و افقی در کشور، مجهزترین ناوگان هلی کوپتری غیرنظامی در آسمان ایران، تامین و جابجایی حجم انبوهی از کالاها و خدمات مورد نیاز صنعت نفت دریایی در کمترین زمان ممکن از دیگر برگ های برنده شرکت نفت فلات قاره ایران است.

در عین حال این شرکت بالاترین نرخ جابجایی متمرکز کارکنان در کشور را نیز در کارنامه خود دارد که این امر به دلیل پراکندگی کارکنان نفت فلات قاره در حدود ۳۲۵ شهر و روستای ایران است.

علاوه بر این، یکی از بزرگترین شبکه های بهداشتی و درمانی صنعت نفت در سکوها و مناطق عملیاتی با کارآزموده ترین کادر درمانی بخش دیگری از توان شرکتی است که با اتکا به بیش از نیم قرن تجربه و با فکر و اندیشه ایرانی پرچمدار عزت و استقلال صنعتی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در منطقه استراتژیک خلیج فارس است.

چشم انداز توسعه ای شرکت نفت فلات قاره ایران، به عنوان متولی بهره برداری از میادین نفتی و گازی ایران در خلیج فارس (به استثنای میدان گازی پارس جنوبی) مبتنی بر تولید صیانتی حداکثری و اعتلای نام ایران در عرصه رقابت های نفتی در منطقه استراتژیک خلیج فارس است.

اقدامات این شرکت در سال های گذشته باعث افزایش ذخایر استراتژیک، افزایش تولید نفت و گاز، توسعه میدان های مشترک و افزایش صادرات نفت دریایی ایران شده است؛ به طوری که این شرکت هم اکنون تولیدکننده ۶ نوع مختلف از ۸ نوع نفت تولیدی کشور است؛ این در حالی است که نزدیک به ۳۰ درصد نفت صادراتی کشور در دوران تحریم ها از مناطق تحت حاکمیت شرکت نفت فلات قاره ایران تامین شده است.

در سالی که گذشت با وجود تنگناهای مالی، اقدامات موثری از سوی شرکت نفت فلات قاره ایران در عرصه تولید و نگهداشت تاسیسات نفتی صورت گرفت. برخی از پروژه های ملی نظیر پالایشگاه گاز قشم با ظرفیت جمع آوری و فرآورش روزانه ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون فوت مکعب از گازهای همراه میدان مشترک هنگام و راهبری و بهره برداری از شناور فرآورشی FPSO و مدیریت لایه نفتی پارس جنوبی در سالی که گذشت به سرانجام رسید.

در عین حال برنامه ریزی مدونی برای تعمیرات و نوسازی تجهیزات، تاسیسات و خطوط لوله و همچنین ورود به بازارهای جدید انرژی صورت گرفت.

این شرکت در ادامه برنامه های توسعه ای خود سعی کرده است تا با تمرکز بر پروژه های نگهداشت تولید -با وجود رقم افت طبیعی نزدیک به ۷۰ هزار بشکه ای تولید نفت در آب های خلیج فارس- اولویت بندی پروژه های مربوطه و صرفه جویی بیشتر در منابع مالی، امکان دستیابی به تولید روزانه بیش از ۳ میلیارد فوت مکعب گاز تا پایان برنامه ششم توسعه و دستیابی به رقم تولید ۱۰ میلیارد فوت مکعب گاز در روز در سال های آینده را محقق سازد.

تشکیل هاب گازی سیری و لاوان، افزایش بازیافت و تولید از میادین با استفاده از تکنولوژی های جدید EOR/ IOR، ارزیابی و نهایی سازی توسعه میادین و مخازن توسعه نیافته به ویژه میادین و مخازن مشترک، نگاه و برنامه ریزی ویژه در زمینه HSE به ویژه محیط زیست با رویکرد No Flaring، به همراه نگاه ویژه و خاص به بهبود مستمر و ارتقا سرمایه انسانی شرکت به ویژه جوانان از دیگر رئوس کاری این شرکت در افق چشم انداز است.

شرکت نفت فلات قاره ایران در چارچوب کنوانسیون ها و پروتکل های زیست محیطی بین المللی، تولید صیانتی از ذخایر نفت و گاز کشور، افزایش ضریب برداشت، بهینه سازی روش های بهره برداری و جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت را انجام می دهد و در تمام سال های فعالیت خود، اقدامات موثری در این خصوص داشته است.

کاهش میزان پساب های خروجی به میزان ۱۵ PPMبر اساس پروتکل کویت، همچنین راه اندازی پروژه های عظیم جمع آوری گازهای همراه میادین مناطق عملیاتی خارگ، بهرگان و سیری از اقدامات ارزشمند این شرکت در این خصوص است.

با بهره برداری از پروژه NGL سیری با ظرفیت ۱۴۰ میلیون فوت مکعب در روز، به عنوان یکی از بزرگترین پروژه های زیست محیطی صنعت نفت کشور، علاوه بر جمع آوری و جلوگیری از سوزانده شدن گازهای همراه نفت میادین شرکت نفت فلات قاره ایران و انتشار چندین هزار تن آلاینده در خلیج فارس، محصولات متنوع گازی شامل پروپان، بوتان، پنتان و همچنین میعانات گازی با ارزش اقتصادی میلیون ها دلار تولید می شود.

همچنین از سال ۱۳۸۵ تاکنون، سوخت مصرفی نیروگاه برق کیش به میزان ۲۵ میلیون فوت مکعب در روز، توسط منطقه عملیاتی کیش و از طریق گازهای همراه میادین منطقه سیری تامین شده است. این اقدام علاوه بر جلوگیری از سوزاندن میلیاردها فوت مکعب گاز و آلودگی محیط زیست، باعث صرفه جویی مصرف سالانه بیش از ۲۶۶ میلیون لیتر گازوییل در این جزیره شده و نقش بسزایی در رونق و شکوفایی این جزیره مرجانی خلیج فارس ایفا کرده است.

همچنین حجم گاز تحویلی شرکت نفت فلات قاره ایران به پتروشیمی خارگ نیز بیش از ۱۴۰ میلیون فوت مکعب در روز است که این گاز نیز به محصولات باارزش تبدیل می شود.

شرکت نفت فلات قاره ایران همچنین در راستای عمل به مسئولیت های اجتماعی و خدمت رسانی به ساکنان بومی و همجوار تاسیسات نفتی، در طی سال های گذشته اقدامات گسترده ای انجام داده که ساخت آب شیرین کن و تامین آب آشامیدنی مردم، احداث مسجد، مدرسه، سالن های ورزشی و هنرستان، راه سازی، ارائه خدمات درمانی و اورژانسی، برق رسانی، ساخت اسکله ماهیگیری، تامین لوازم موردنیاز مدارس  و ... از جمله این اقدامات بوده است.

همچنین گازرسانی به نیروگاه کیش که اثرات اقتصادی و زیست محیطی چشمگیری برای کشور داشته است نیز در راستای عمل به مسئولیت های اجتماعی توسط شرکت نفت فلات قاره ایران ارزیابی می شود.  

نگاهی به دستاوردهای شرکت نفت فلات قاره ایران گویای این واقعیت است که سومین شرکت بزرگ نفتی دریایی جهان با بهره مندی از خدمات مخلصانه کارکنانی همیشه در صحنه، گام های بلندی در مسیر دستیابی به اهداف توسعه ای در افق چشم انداز برخواهد داشت و نامی ماندگار در تاریخ صنعت نفت جهان از خود به یادگار خواهد گذاشت.