فاجعه ای زیست محیطی در اقیانوس ها

به گزارش مارین نیوز، هشتم ژوئن مصادف با 18 خراد روز جهانی اقیانوس ها است و "پیشگیری از آلودگی پلاستیکی و حمایت از راه حل هایی برای یک اقیانوس سالم"، شعار این روز در سال 2018 تعیین شده است.

هر سال حدود هشت میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوس‌ ها می‌ شود و نه‌ تنها گونه‌ های متنوع حیات وحش که صنعت گردشگری را تهدید می‌ کند. آلودگی پلاستیکی در اقیانوس‌ ها هر سال باعث مرگ یک میلیون پرنده و بیش از صد هزار پستاندار دریایی می‌ شود.

بدترین بخش ماجرا اینجاست که ماهی ها پلاستیک های بسیار ریز باقی مانده در اقیانوس را می خورند و بعد ما همان ماهی ها را می خوریم و مضراتش در بدن ما ذخیره می شود! در نهایت از نظر مالی سالانه هشت میلیارد دلار خسارت به دلیل آلودگی پلاستیکی به اکوسیستم زمین وارد می شود. بنابراین مصرف هر چه کمتر پلاستیک و بازیافت پلاستیک ها بهترین راه مقابله با آلودگی پلاستیکی و حفظ اقیانوس است. شعار روز جهانی اقیانوس 2018 کاهش آلودگی پلاستیکی و تشویق به پیدا کردن راه حل هایی برای داشتن اقیانوس های پاک در جهان است.

چند سالی است که صحبت از پلاستیک های قابل تجزیه و قابل بازیافت برای برخی مصارف می شود. اما واقعیت این است که حتی پلاستیک های قابل تجزیه هم ایده خوبی برای جبران مصرف بیش از حد پلاستیک در جهان نیستند. بیشتر انواع پلاستیک ها در طبیعت سال ها ماندگار هستند و پیش از آنکه تجزیه یا بازیافت شوند، تبدیل به ریزپلاستیک هایی می شوند که آسیب به آنها می تواند به مراتب بدتر از پلاستیک باشد. ویژگی اغلب پلاستیک های قابل تجزیه شکستن پیوندها و تبدیل شدن آنها به میکروپلاستیک ها یا ریز پلاستیک هاست. این در حالی است که اگر آلودگی پلاستیک ها مناظر طبیعی را از بین می برد و در مواردی موجب مرگ و خفگی ماکیان می شود، ریزپلاستیک ها بدون آنکه دیده شود، زندگی جانداران بیشتری را تهدید کرده، براحتی در آب گسترش پیدا میکند و آلودگی به مراتب بیشتری از پلاستیک های بزرگ ایجاد می کند.

میکروپلاستیک ها امروز به شکل بیسابقه ای در اقیانوس ها شناورند و حتی در قطعات یخ نزدیک به قطب شمال نیز نفوذ کرده اند. تخمین زده شده در هر لیتر یخ در آبهای قطبی، حدود 12 هزار ریز پلاستیک وجود دارد که با قطعات یخ از یک سو به سوی دیگر می رود. امروزه محققان تائید کرده اند که ریز پلاستیک ها در خوراکی ها، نوشیدنی ها و حتی هوایی که تنفس می کنیم، وجود دارد. هنگامی که انسان این ریز پلاستیک ها در ابعاد میکرو و نانو را تنفس می کند، وارد بافت ریه و گردش خون و حتی شیر مادر می شود. بنابراین ریزپلاستیک بسیار بیش از آنچه ما تصور می کنیم، زندگی ما را تحت تاثیر قرار داده و حیات ما را تهدید می کند.

گفته می شود سالانه 8 میلیون تن پلاستیک به شکل بطری، بسته بندی ها یا سایر اشکال زباله، در اقیانوس ها ریخته می شود که مرگ جانداران دریایی و به هم ریختن چرخه غذایی انسان را به همراه دارد.

تخمین زده شد تا سال 2050 میلادی تعداد پلاستیک های اقیانوس ها از تعداد ماهی ها بیشتر خواهد بود و این یعنی یک فاجعه زیست محیطی که باید هر چه زودتر کنترل شود.

با وجود اینکه اقیانوس ها دریایی از عظمت و بزرگی هستند اما همه به هم راه دارند ولی برای شناخت راحت تر آنها را نامگذاری کرده اند که از جمله اقیانوس آرام، اطلس ، هند، اقیانوس منجمد جنوبی و اقیانوس قطب شمال هستند که برای زندگی بشر اهمیت زیادی دارند. 

اقیانوس ها برای انسان ها منبع غذایی هستند با فتوسنتز گیاهان کوچکی به اسم فیتوپلانکتون که در آب ها وجود دارد اکسیژن تولید می کنند، این موجودات ۵۰ تا ۸۵ درصد اکسیژنی که ما تنفس می کنیم را تولید می کنند و حتی این توانایی را دارند تا کربن اضافی را ذخیره کنند.

اقیانوس ها آب و هوا را تنظیم می کنند و منبع محصولات مهمی مانند دارو و چیزهایی که در غذا استفاده می کنیم مثل تثبیت کننده ها هستند (که ممکن است از جلبک های آبزی تشکیل شده باشند.)، سرشاز از منابع طبیعی مانند نفت و گاز هستند.

هر ساله در روز هشتم ژوئن مراسم "روز جهانی اقیانوس ‌ها" برگزار می شود. برای نخستین بار و در سال 1992، پیشنهاد اختصاص روزی به این نام توسط هیات کانادایی شرکت کننده در "اجلاس زمین" در ریو دو ژانیرو برزیل مطرح شد. در سال 1998، کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی یونسکو از برگزاری مراسم بین المللی رسمی در این زمینه حمایت کرد. 

در سال 2002، دو سازمان حفاظت از محیط زیست به نام ‌های "شبکه جهانی اقیانوس" و "پروژه اقیانوس" این روز را با استفاده از شبکه باغ وحش‌ها، آکواریوم ‌ها و گروه ‌های زیست محیطی خود در سراسر جهان جشن گرفتند.

در نهایت، مجمع عمومی سازمان ملل نیز به صورت رسمی روز جهانی اقیانوس ‌ها را در سال 2008 تعیین کرد و در هشتم ژوئن 2009 نخستین مراسم آن برگزار شد.