خصیصه ‌های ساده برای تحول صنعت کشتی ‌سازی کشور

به گزارش مارین نیوز، صنعت کشتی ‌سازی بومی یکی از صنایعی است که بعد از گذشت چند دهه از آغاز به کار خود با حرف‌ و حدیث ‌های بسیاری رو به‌ رو است.

این صنعت که عمری قریب به سی سال دارد تاکنون دستاوردی جز تأخیر زیاد در تحویل سفارش‌ ها و عدم توانایی جذب منابع مالی مناسب، نداشته است.

در حالی ‌که صنعت کشتی ‌سازی ایران روزهای خوبی را پشت سر نمی‌ گذارد، دو کشور کره ‌جنوبی و چین گوی سبقت را از تمامی کشتی ‌سازان جهان ربوده ‌اند و در واقع در بازار جهانی، کشوری حرف اول را در صنعت کشتی ‌سازی می ‌زنند که خصیصه‌ هایی مانند تسهیلات پرداخت مناسب، کیفیت مطلوب و تحویل به ‌موقع طبق زمان تعیین ‌شده را دارا باشد.

با این‌حال همین وجود نداشتن این خصیصه ‌های ساده در ایران یکی از موانع اصلی بر سر راه صنعت کشتی ‌سازی کشور است زیرا اگر بپذیریم که کیفیت ساخت در کشور برابر با کیفیت محصولات خارجی است باز هم طولانی‌ بودن روند ساخت و تحویل کشتی سبب می‌ شود تا نیازمندان داخلی این بخش به شرکت ‌های سازنده ‌ای مراجعه کرده که بتوانند ضمن ارائه تسهیلات مناسب به خریدار، در زمان مقرر کشتی خود را دریافت کنند البته این رویه بر بازار جهانی کشتی ‌سازان داخلی نیز تأثیرگذار بوده است بصورتیکه به نظر می ‌آید به ‌غیر از کشور ونزوئلا مشتری خارجی برای شرکت‌ های کشتی‌ سازی داخلی وجود ندارد.

بر اساس اعلام شبکه آماری بین ‌المللی «statista» تنها در سال ۲۰۱۵ میلادی همان ‌گونه که در جدول مقابل نشان داده شده است سهم کشورهای مختلف از صنعت کشتی ‌سازی جهان قابل ‌درک است. این در حالی است که سهم ایران از این بازار به کمتر از ۰.۳ درصد می ‌رسد و نیمی از ظرفیت این صنعت نیز در کشور بلا استفاده باقی مانده است. در واقع صنعت کشتی ‌سازی برای کشورهای در حال ‌توسعه ‌ای چون ایران یک صنعت جذاب است زیرا باعث پیشرفت‌ های بسیار خوبی در صنایع این کشورها خواهد شد. در این زمینه اگر به تاریخچه کشتی ‌سازی مدرن نگاهی انداخته شود متوجه خواهیم شد که ژاپن ساخت کشتی را در دهه ‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ برای بازسازی ساختار صنعتی خود شروع کرد و کره ‌جنوبی در دهه ۱۹۷۰ شروع به ساختن کشتی در صنعت استراتژیک کرد همچنین چین اکنون در حال تکرار این مدل‌ ها با سرمایه‌گذاری‌ های بزرگ دولتی در این صنعت است.

با این ‌وجود به نظر می ‌آید که با توجه به اینکه در جهان یارانه‌ های دولتی حذف شده‌ اند کشتی‌ سازی جهانی نیز کاهش یافته است بطوریکه درحال ‌حاضر صنعت کشتی‌ سازی بریتانیا نمونه اصلی این مدعا است زیرا اوایل دهه ۱۹۷۰ نیروگاه ‌های بریتانیایی ظرفیت ساخت تمام انواع و اندازه کشتی‌ های تجاری را داشتند اما امروزه این کشور توانایی ساخت تعداد کمی از کشتی‌ های تخصصی، دفاعی، قایق‌ های لوکس و تعمیرات را دارا است.

بر اساس آمارهای غیررسمی و بازدیدهای میدانی از کارخانه‌ های کشتی ‌سازی کشور در چند سال گذشته این کارخانه ‌ها بطور متوسط ۱۹ فروند شناور با سایز متوسط ساخته و آب ‌اندازی کرده ‌اند؛ این در حالی است که ظرفیت ساخت شناورهای متوسط در این کارخانه ‌ها حدود ۴۰ فروند در سال است.

بطور کل می‌ توان در خصوص وضعیت این صنایع دریایی گفت با وجود سرمایه ‌گذاری ۹۲ هزار میلیارد ریالی سرمایه ‌گذاران بخش خصوصی در بنادر و دریانوردی کشور در سال گذشته صنعت کشتی‌ سازی از این میزان سرمایه ‌گذاری بی‌ نصیب مانده است و فقط در ساخت بلم، قایق موتوری و تعمیرات کشتی پیشرفت داشته است.

از این ‌رو به نظر می ‌آید یا با کمک یارانه‌ های دولتی و یا یافتن مشتریان داخلی و خارجی، باید دست به تحول در این صنعت زد زیرا با عدم وجود مشتری و سرمایه‌ گذار در صنعت کشتی‌ سازی ایران این صنعت پیشرفت چندانی نخواهد کرد.