مدیر مهندسی نفت و گاز شركت نفت و گاز پارس گفت: سامانه یكپارچگی چاه ها با محوریت مدیریت مهندسی نفت و گاز استقرار یافته و نسبت به تعیین معیارهای پذیرش شرایط یكپارچگی و توان تولیدی چاه ها و هدفمند كردن هزینه های اقدامات اصلاحی / تعمیری و پیشگیرانه اقدام شده است.
به گزارش مارین نیوز، حفاری یا برنامه ریزی جهت حفاری بیش از 600 حلقه چاه دریایی در میادین تحت اختیار این شركت كه بخش قابل توجهی از آنها حفاری شده و هم اكنون در حال تولید هستند، فشار بالای گاز، وجود گاز سولفید هیدروژن، استفاده از تجهیزات و كالاهای مختلف با سطوح مرغوبیت متفاوت بواسطه وجود تامین كنندگان متعدد از سراسر جهان، مواجهه با پدیده های ناشناخته زیر سطحی و مشكلات مربوط به لایه های پرفشار زمین و زمانبر و پرهزینه بودن انجام هر گونه عملیات فراساحلی، لزوم ارزیابی یكپارچه و مستمر چاه ها را دوچندان كرده است.
به این منظور "استقرار سامانه جامع مدیریت چاه ها" با هدف نگهداشت تولید صیانتی، ایمن و پایدار و همچنین ارتقای سطح ایمنی چاه های تولیدی، تعلیقشده و رهاسازی شده یكی از پروژه های نقشه سرآمدی شركت نفت و گاز پارس است كه در راستای جلوگیری از بروز شرایط ناایمن در دستور كار این شركت قرار گرفته است.
به گفته مدیر مهندسی نفت و گاز شركت نفت و گاز پارس، با پیاده سازی سامانه جامع مدیریت چاه ها، تخصیص منابع به پروژه های اصلاحی و تعمیراتی چاه های میادین تحت اختیار این شركت هدفمند شده است. متن گفتگو با علیاكبر ماجد در ادامه می آید.
علت پیاده سازی سامانه جامع مدیریت چاه ها چه بوده است؟
تنوع پیمانكاران و سازندگان تجهیزات در طرح های توسعه ای میدان پارس جنوبی و نگاه پروژه محور به وضعیت یكپارچگی و ظرفیت تولیدی چاه ها، موجب بروز اختلاف نظر در مورد معیارهای پذیرش سطح ایمنی و پتانسیل تولیدی چاه ها می شود. همچنین صرف هزینه های اقدامات اصلاحی و تعمیری به صورت سكومحور و پروژهمحور و تأثیر نوع قراردادها یا میزان همكاری پیمانكاران حفاری طرح های توسعه در نحوه حفاری و تكمیل چاه های مشكل دار یا پذیرش تعمیر چاه های ناایمن، همواره سبب تنوع چاه های تولیدی یا در حال تكمیل به لحاظ پتانسیل تولید یا ایمنی میشود. از این رو سامانه یكپارچگی چاهها با محوریت مدیریت مهندسی نفت و گاز و همكاری مدیریت های تولید و عملیات، بهداشت، ایمنی و محیط زیست و همچنین بازرسی فنی، استقرار یافته و نسبت به تعیین معیارهای پذیرش شرایط یكپارچگی و توان تولیدی چاه ها و هدفمند كردن هزینه های اقدامات اصلاحی / تعمیری و پیشگیرانه اقدام شده است.
سامانه جامع مدیریت چاه ها شامل چه مؤلفه هایی است؟
دو بخش اصلی مدیریت یكپارچگی و ایمنی چاه ها و مدیریت ظرفیت و توان تولیدی چاه ها، مؤلفه های اصلی سامانه مذكور هستند.
در مورد بخش اول سامانه یعنی مدیریت یكپارچگی و ایمنی چاه ها توضیحاتی ارائه بفرمایید؟
یكپارچگی چاه ها به این معنی است كه هیچ گونه سیال ناخواسته ای در هیچ یك از بخش های ساختمان چاه از قبیل مسیر تولیدی و یا فضاهای حلقوی وارد نشود. به عبارت دیگر موانع درون چاهی و سرچاهی از قبیل سیمان پشت لوله های آستری و جداری، تجهیزات تكمیلی چاه از قبیل مجرابند دائمی، شیر ایمنی درون چاهی و رشته تكمیلی، تجهیزات سرچاهی و تاج چاه در شرایط مناسب و منطبق بر استانداردهای مورد استفاده باشند. ایجاد اختلال در عملكرد هر یك از موانع مذكور، باعث كاهش سطح ایمنی چاه ها می شود.
مجموعه اقداماتی كه در راستای ارزیابی ایمنی و یكپارچگی كلیه چاه های تحت اختیار انجام میپذیرد، منجر به استقرار سامانه مدیریت یكپارچگی چاه ها (Wells Integrity Management System) می شود. در این سامانه، تعداد چاه های ایمن و سالم، چاه های نیازمند پایش مستمر و چاه های نیازمند انجام تعمیرات با تعیین اولویت های تعمیراتی به صورت مستمر قابل دسترسی خواهند بود و برنامهریزی لازم جهت انجام عملیات تعمیری چاهها ساماندهی می شود.
از چه منابع و استانداردهایی در ارزیابی سطح ایمنی و یكپارچگی چاه ها استفاده شده است؟
برای ارزیابی شیر ایمنی درون چاهی از استانداردهای API Recommended Practice 14B و ISO 1041 استفاده شده است. ارزیابی شیرهای سرچاهی براساس استانداردهای API 6A و API 14H انجام گرفته و ارزیابی فشار غیرطبیعی دالیز چاهها بر اساس استاندارد API RP-90 انجام میشود. در نهایت با استفاده از راهنمای ارزیابی یكپارچگی چاه (Norwegian Oil and Gas Recommended Guidelines for Well Integrity) و همچنین استاندارد ISO 16530-2 با در نظر گرفتن اصل وجود دو مانع در مسیر سیال پرفشار و سطح زمین و اعمال تغییراتی محدود، طبقه بندی چاه ها بر اساس سطح ایمنی و یكپارچگی در چهار گروه سبز (چاه های سالم)، زرد (چاه های نیازمند پایش)، نارنجی (چاه های نیازمند تعمیر) و قرمز (چاه های نیازمند تعمیر فوری) طبقهبندی شده و در خصوص چاههای دو دسته آخر پس از انجام مطالعات تكمیلی شامل نمودارگیری و ... اقدام جهت انجام تعمیرات صورت می پذیرد.
در مورد بخش دوم سامانه یعنی مدیریت ظرفیت و توان تولیدی چاه ها توضیحات بیشتری ارائه بفرمایید.
ارزیابی پتانسیل تولیدی چاه ها و ارائه اولویت های اقدامات اصلاحی جهت حفظ و نگهداشت تولید ایمن و پایدار، از اهم فعالیت ها در مدیریت ظرفیت و توان تولیدی چاه ها است. تعیین توان مورد انتظار از چاهها بر اساس اطلاعات مدلی و همچنین اطلاعات مخزنی موجود (توان ایدهآل) و مقایسه آن با میزان پتانسیل واقعی چاه ها بر مبنای نتایج تست و اطلاعات تولیدی چاه ها، منجر به دستهبندی چاه ها براساس میزان درصد اختلاف توان واقعی به توان ایدهآل چاه ها شده و پس از انجام مطالعات تكمیلی، اولویت انجام اقدامات اصلاحی نظیر مشبك كاری و اسیدكاری مجدد با در نظر گرفتن كلیه جوانب تعیین شده و بر اساس آن برنامهریزی می شود.
آیا تاكنون اقدامات اصلاحی و تعمیری بر اساس نتایج سامانه فوق انجام شده است؟
در سال گذشته ضمن ارزیابی آخرین وضعیت چاههای تولیدی میدان پارس جنوبی، پنج حلقه از این چاه ها به منظور ایمن سازی و همچنین افزایش پتانسیل تولید انتخاب شدند كه با هماهنگی های صورتگرفته و اخذ تأییدیه از مدیریت برنامه ریزی تلفیقی و هیأت مدیره شركت ملی نفت ایران، بودجه مورد نیاز تصویب و مناقصه های اجاره یك دستگاه دكل حفاری و خدمات پشتیبانی، تأمین خدمات جانبی حفاری و تأمین خدمات مشبك كاری و اسیدكاری جهت انجام اقدامات تعمیری / اصلاحی برگزار شد و در حال حاضر تعمیرات مذكور در دستور كار شركت نفت و گاز پارس قرار گرفته است.
همچنین طی سال گذشته، برنامهریزی لازم جهت ارزیابی، ایمنسازی، جمعآوری و آواربرداری چاه ها و سكوهای فرسوده میدان پارس شمالی انجام شده و مرحله اول این عملیات با موفقیت اجرا شده است.