فرصت قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین برای توسعه دریامحور؛ فرصتی همچنان در کما!

به گزارش مارین نیوز، قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین فرصتی است در راستای کمک به توسعه صنایع دریایی کشور که هم اکنون در کانون توجه ها قرار دارد و به آن توسعه دریا محور یا اقتصاد دریامحور گفته می شود. در خصوص این قرارداد و فرصت هایی که برای توسعه صنایع دریایی کشور فراهم می کند، با دکتر محمد مونسان عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران گفتگویی انجام داده ایم که می خوانید: 

 فرصت قرارداد 25 ساله ایران و چین یکی از فرصت های بسیار عالی برای توسعه زیرساخت های اساسی در حوزه توسعه دریا محور است. با توجه به حجم قرارداد 400 میلیارد دلاری می شود به راحتی از این فرصت برای رشد شتابان در توسعه دریامحور استفاده نمود که به چند مورد اصلی زیر میشود اشاره نمود:

لذا قرارداد 25 ساله ایران و چین میتواند بهترین فرصت برای توسعه صنایع دریایی و توسعه شتابان دریامحور در ایران و شهرهای ساحل ایران باشد که با توجه به شرایط پیش آمده این فرصت از دست رفته است.

متاسفانه ما از ظرفیت چینی ها حتی به اندازه آفریقایی ها و کشورهای عربی هم استفاده نکردیم. مثلا فرصت توسعه چابهار را از چینی ها سلب کردیم و به هندی ها دادیم که بیشترین همراهی را با تحریم های آمریکا داشتند و فقط در چابهار فرصت سوزی کردند و جنگ رسانه ای علیه ایران راه انداختند. در آن طرف مرز، پاکستانی ها بندر رقیب یعنی گوادر را در اختیار چینی ها گذاشتند و می بینیم که صدها برابر چابهار در آنجا سرمایه گذاری شد.

در قرارداد 25 ساله ایران و چین همانطور که شاهد بودیم که در دولت آقای روحانی متاسفانه به دلیل اینکه نگاهشان کاملا به سمت غرب بود اعتنایی به چینی ها نکردند و قرارداد 25 ساله ایران و چین علیرغم اینکه در دولت آقای روحانی مطرح شد عملا هیچ اقدام خاصی روی آن انجام نشد. پس از مدتی پیگیری این قرارداد به آقای لاریجانی محول گردید که متاسفانه ایشان هم جزو کسانی هستند که نگاهشان همیشه به سمت غرب میباشد و طبیعتا با این دیدگاه نمیشود فعالیت موثری در این زمینه انجام داد و در زمان ایشان هم این پرونده به صورت مسکوت باقی ماند. در دولت فعلی انتظار میرفت با توجه به دیدگاه درست آنها در نگاه به شرق، قرارداد 25 ساله ایران و چین خیلی سریع عملیاتی شود و تبدیل به یک قرارداد واقعی با زیرمجموعه های مشخص (پروژه ها) با یک برنامه اجرایی دقیق موفق شود که متاسفانه تا به امروز اجرایی نگردیده است.

از طرف دیگر رقیب منطقه ای ما، عربستان یک قرارداد 50 میلیارد دلاری را فورا با چین امضا کرد و بزودی وارد فاز اجرایی می شود که بخشی از آن مربوط به پروژه رویایی شهر گردشگری نئوم عربستان است. متاسفانه از قرارداد 25 ساله ایران و چین علیرغم اینکه حدود 4 سال میگذرد اما هنوز مشخص نیست این قرارداد طی چه زمانبندی و در چه حوزه ها و پروژه هایی انجام می گردد. این ضعف همیشگی ما ایرانی ها در حوزه اقتصادی هست که بزرگترین فرصت ها را با تعلل های نابجا و بی برنامگی از دست میدهیم و آنها را تبدیل به تهدید میکنیم.

در واقع این مسایل حاشیه ای که در دیدار سران عربستان با چین مطرح گردید را میتوان گفت نوعی اعتراض چینی ها به عملکرد ایرانی در تعامل با آنها دانست.

بله دقیقا همینطور است. در واقع همیشه اتحادهای استراتژیک سیاسی و نظامی در دنیا موقعی شکل میگیرند که پیوست اقتصادی محکمی از قبل برای آن تدوین شده باشد. وقتی که ما در دوران تحریم از چین برای دور زدن تحریم استفاده میکردیم طبیعی است که چینی ها انتظار داشته باشند ما با آنها اتحادهای استراتژیکی در حوزه اقتصادی داشته باشیم و فورا چنین قراردادهایی را عملیاتی نماییم. متاسفانه ضعف ما در برنامه ریزی نه تنها باعث شد این فرصت استفاده نشود بلکه عاملی برای کدورت بین ایران و چین شود که کشورهایی مانند عربستان که رقیب منطقه ای ایران هستند از این فرصت به خوبی استفاده کنند و متاسفانه تبعات این اتفاق را در داخل کشور تجربه کردیم. وقتی چین به عنوان یکی از پشتوانه های ایران برای تامین ارز و دور زدن تحریم های غربی بوده هنگامی که کدورتی بین ایران و چین شکل میگیرد چگونه در بازار ایران دلار حرکت افزایشی به خود میگیرد و این تبعات عدم برنامه ریزی درست است که به جای آنکه چالش ها را به فرصت تبدیل کنیم فرصت ها را به راحتی به چالش و تهدید تبدیل میکنیم که یکی از بزرگترین اشتباهات ما و بخصوص دولت آقای رئیسی است.

در واقع یکی از توصیه هایی که میشود به دولت آقای رییسی نمود این است که در کنار داشتن نگاه بسیار درست و بجا نگاه به شرق، باید در کنار وی برنامه ریزان عملیاتی و افرادی وجود داشته باشند که بتوانند یک قرارداد و تفاهم نامه را خیلی سریع تبدیل به قراردادهای ریز اقتصادی و  پروژه های مهندسی و گانت چارتهایی کنند که در آنها زمانبندی و هزینه و نحوه اجزا مشخص شده باشد. شاید اگر این نقطه ضعف رفع شود ما بتوانیم از فرصت هایی که در سالیان گذشته و دولت روحانی از دست دادیم دوباره بدست آوریم.

البته مادیدیم که بعد از تنش هایی که بعد از بیانیه مشترک عربستان و چین بر سر جزایر سه گانه مطرح شد، ایران خیلی سریع مقامات وزارت خارجه را به چین اعزام کرد و مذاکرات در خصوص قرارداد 25 ساله ایران و چین دوباره مطرح شد. ولی خب جای سوال این است که چرا باید این فرصت ها را در اثر ندانم کاری از دست دهیم که باعث تنش با یک متحد قدیمی شود و اینطور با عجله و هراسان بخواهیم عکس العمل نشان دهیم و مسلما تحت این شرایط، ایران مجبور به دادن امتیازهای بیشتری به طرف چینی خواهد شد. مسلما وقتی چینی ها می بینند یک تنش بین ایران و چین باعث بالا رفتن قیمت دلار در ایران می شود طبیعی است که آنها نیز اقدام به باج خواهی از ایران خواهند کرد و این نتیجه تعلل ها و کندی ها و بی مسئولیتی هاست.