انجمن مهندسی دریا نیازمند چشم انداز مشترک در کلیه سطوح اعضای حقیقی و حقوقی

به گزارش مارین نیوز، با توجه به دعوت به مجمع عمومی عادی فوق العاده انجمن مهندسی دریایی ایران از اعضاء خود که بیست و چهارم اسفندماه سال جاری به منظور برگزاری انتخابات هیات مدیره برگزار می گردد، با دکتر شهراد کوکبی جهرمی، عضو هیات موسس و عضو هیات مدیره اسبق انجمن مهندسی دریایی ایران و عضو سابق هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف گفتگویی انجام داده ایم که می خوانید: 

امید دارم در مرحله اول کلیه اعضای محترم انجمن اختلافات گذشته را کنار گذاشته و در مجمع حضور یابند و در مرحله بعدی کسانی که کاندید میگردند، در راستای اهداف غیر انتفاعی انجمن تلاش نمایند. اختلافات گذشته به نظرم عمدتا در نتیجه سو تفاهم ها شکل گرفته و موجب دوری افراد با تجربه و دلسوز از انجمن گردیده است. چالشهای گذشته میتواند به عنوان درس آموخته هایی در راستای توسعه آینده انجمن مفید واقع گردند.

پایش مستمر مسائل روز مرتبط با دریا و طرح شفاف و آگاهانه مسائل چالشی در این حوزه  اصلی ترین موردی است که به نظرم باید توسط کاندیداها مد نظر قرار گیرد. برگزاری جلسات منظم هیئت مدیره حداقل یکبار در هفته ضروری است و بهتر است این جلسات به صورت حضوری برگزار گردد. به نظرم افرادی کاندید شوند که از شرایط حضور منظم در این جلسات برخوردار میباشند. بهتر است ساختار کمیته های تخصصی با توجه به مفهوم اقتصاد دریا بازنگری گردد .طبق معمول، مسئولیت هدایت و راهبری کمیته ها به عهده اعضای هیئت مدیره بوده و بنابراین کاندیداها باید بخشی از زمان خود را به این موضوع تخصیص دهند. 

ساختار هیئت مدیره میتواند به صورت ترکیبی از افراد جوان و افراد با تجربه شکل گیرد، مهمتر از این به نظرم داشتن چشم انداز مشترک در بین کاندیداها در تعامل نزدیک با بدنه اعضای حقیقی و حقوقی و دبیرخانه انجمن است. چشم انداز مشترک میتواند مانند میدان مغناطیسی، نیروهای انجمن را در راستای اهداف مشترک هم جهت نماید. به نظرم، دارا بودن انگیزه و انرژی، شرط لازم کاندید شدن اعضا است و انرژی و انگیزه در نتیجه باور به شکوفایی اقتصاد دریا در افق پیشروی کشور حاصل میگردد. 

تحول به نظرم در مرحله اول در نگاه و رویکرد رخ میدهد. خوشبختانه این اتفاق در تهیه برنامه های توسعه اقتصادی کشور روی داده است و در نتیجه، رویکرد برنامه از "آرزو محور" به "مسئله محور" تغییر یافته است ، اقتصاد دریا نیز به عنوان یکی از 12 مسائل کلیدی کشور در برنامه هفتم لحاظ گردیده است. به نظرم کمیته های تخصصی انجمن با رویکرد توسعه اقتصاد دریا تحت دو سرفصل اصلی "صنایع استقرار یافته" و "صنایع نوظهور" باز طراحی گردند. وظیفه اصلی این کمیته ها تولید محتوی در حوزه محورهای کلیدی اقتصاد دریا خواهد بود. باید در نظر داشت که تولید محتوی کاملا متفاوت از ارائه اطلاعات است. محتوی از جنس روشنگری است، از طریق تجربه و دانش حاصل میشود و به سرعت مورد پذیرش عموم قرار میگیرد. بنابراین حضور افراد باتجربه و همچنین نمایندگان دانشکده ها و اندیشکده ها در این کمیته ها ضروری است. حضور مقتدر انجمن در حوزه حکمرانی دریا از طریق کنش گری سازنده و در بهترین شرایط از طریق طرح مسائل محتوایی صورت خواهد گرفت. 

به عنوان نمونه، بنده نمیدانم که مفهوم اقتصاد دریا چگونه در سطح جامعه مطرح گردید، احتمال میدهم که از طریق انتشار کتاب آقای دکتر محمد مخبر تحت همین عنوان صورت گرفته است ولی بدون تردید این یک مفهوم محتوایی است که به سرعت در سطح جامعه منتشر گردید. البته این مفهوم نیاز به واکاوی دارد،  متوجه نمودن مسئولین به ضرورت تفکیک اقتصاد دریا از اقتصاد سواحل به عنوان دو مفهوم متفاوت نیز موضوعی محتوایی است، همچنین تعریف و درک صحیح از "مناطق ساحلی" یکی از موارد بنیادی در برنامه ریزی اقتصاد سواحل است. به نظر میرسد درک حاکم  از مناطق ساحلی محدود به نوار ساحلی و پس کرانه میگردد. در حالیکه مناطق ساحلی بر اساس دیدگاه توسعه یافته بین المللی و از نقطه نظر استقرار جمعیتی، از یک سو مناطقی را شامل میگردد که بخش اصلی امرار و معاش و فعالیتهای اقتصادی ساکنین آنها از طریق تعامل نزدیک با بهره برداری پایدار از منابع دریاها قرار دارد و از سوی دیگر مناطقی را در بر میگیرد که فعالیتهای اقتصادی آنها بر بوم زیست دریاها تاثیر گذارند. با چنین رویکردی مناطق ساحلی علاوه بر کرانه ساحلی کشور مناطقی نظیر "حوزه آبریز کارون بزرگ" با مساحت حدود هفتاد هزار کیلومتر مربع و "حوزه آبریز سفید رود" با مساحت حدود شصت هزار کیلومتر را نیز شامل میگردد. البته این یک برداشت اولیه است و تولید محتوی در این زمینه باید در کمیته احتمالی تخصصی اقتصاد سواحل انجمن و در تعامل نزدیک با سایر انجمن های تخصصی کشور صورت گیرد.

برنامه ریزی اقتصاد دریا به نظر میرسد که در پشت درهای بسته در حال توسعه است، بهتر است انجمن مجددا آمادگی خود را جهت همکاری در تدوین برنامه به اطلاع مسئولین برساند. به نظرم بهتر است باز طراحی کمیته های تخصصی انجمن متناسب با ساختار تفکیک شده اقتصاد دریا به محورهای اصلی در برنامه صورت گیرد. به هر حال، امیدوارم قبل از ارائه به مجلس، برنامه در جلسات کارگروه اقتصاد دریا در سازمان برنامه و بودجه مطرح گردد. اقدامات مشابه در بعضی از کشورها نظیر آمریکا در حوزه برنامه ریزی اقتصاد دریا در معرض نقد عمومی قرار میگیرند و حتی مراکزی جهت بررسی انتقادات در نظر گرفته میشوند. به نظرم مشورت در سطح جامعه نقش تعیین کننده ای در توسعه این کشور داشته است. جالب است بدانید که ظهور شناورهای نوع لندیگ کرافت در خلال جنگ جهانی دوم در نتیجه چنین رویکردی شکل گرفت.

پایش نحوه توسعه برنامه هفتم در حوزه اقتصاد دریا به دلیل فقدان مدیریت یکپارچه در این حوزه از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید دقت نمود تا خشت اول کج گذاشته نشود. سابقه فعالیتهای انجمن مهندسی دریایی نشان داده است که این انجمن از ظرفیتهای بالقوه بالایی در کنشگری سازنده در حوزه حکمرانی دریایی برخوردار است. شرط لازم به فعل در آمدن مجدد این ظرفیت ها تا حد زیادی وابسته به وحدت و چشم انداز مشترک در کلیه سطوح اعضای حقیقی، حقوقی و کارمندی انجمن است.