نامه رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر به وزیر صمت در راستای حمایت از صنایع کشتی سازی

به گزارش مارین نیوز، سیدحسن قدسی پور رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی ‌تکنیک تهران) در نامه ای به سید رضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت خواستار مشارکت صنایع کشتی سازی داخلی در برنامه نوسازی و توسعه ناوگان دریایی کشور شد. 

متن کامل این نامه را در ادامه می خوانید:

جناب آقای دکتر سیدرضا فاطمی امین 

وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت 

موضوع: مشارکت صنایع کشتی سازی داخلی در برنامه نوسازی و توسعه ناوگان دریایی کشور

با سلام و احترام

بدینوسیله به استحضار می رساند که دانشکده مهندسی دریا دانشگاه صنعتی امیرکبیر با محوریت رشته های وابسته به صنایع دریایی با عنوان اولین دانشکده دریایی کشور در سال 1366 تاسیس گردید. هدف اصلی از تشکیل دانشکده مهندسی دریا تکمیل چرخه کسب و کار دریایی کشور برای تربیت نیروی انسانی متخصص مورد نیاز صنایع دریایی کشور با محوریت کشتی سازی و سازه های فراساحل می باشد. هدف مهم دیگر، انجام پژوهش های صنعتی جهت رفع نیازهای صنایع دریایی کشور بر اساس آخرین یافته های علمی است. در حال حاضر دانشگده مهندسی دریا 400 دانشجوی فعال در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا متکفل امر آموزش و تامین نیروی انسانی متخصص در همه گرایش های آموزشی شناخته شده و مورد نیاز در بخش مهندسی دریا می باشد. در طول 35 سال گذشته بیش از 2700 دانش آموخته ممتاز را به جامعه علمی و حرفه ای کشور تقدیم کرده است. رصد تامین شغل مناسب برای دانش آموختگان و متناسب سازی رشته و گرایش ها با نیاز کشور در دستور کار این دانشگاه قرار دارد. 

همانطورکه مستحضرید صنایع کشتیرانی و کشتی سازی کشور به عنوان صنایع راهبردی از جایگاه ویژه ای در رشد اقتصادی، اجتماعی و امنیتی کشور برخوردار بوده و از این رو، همواره در راس تحریم های ناعادلانه بر علیه جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته اند. اهمیت صنایع کشتیرانی بر کسی پوشیده نیست به طوریکه عملکرد مناسب شرکتهای کشتیرانی به باور دوست و دشمن توانسته نقش موثری بر کاهش تاثیرات مخرب تحریم ها ایفا نماید. آنچه طی سالها از نظرها پوشیده مانده، جایگاه صنعت کشتی سازی به عنوان صنعتی برون نگر و درون زا است. از یک سو، ضرورت رعایت استانداردهای طراحی و ساخت کشتی و کلیه اجزای آن که براساس اجماع جهانی از طریق عضویت فعال ایران در سازمان جهانی دریانوردی فراهم گردیده، این صنعت را متفاوت از سایر صنایع نظیر خودرو و یا حتی صنایع هوافضا، در مسیر تعامل نزدیک با آخرین دستاوردهای علم و فناوری روز دنیا قرار داده است. ماهیت سفارشی بودن در کنار پیچیدگی محصول کشتی از سویی دیگر موجب گردیده تا استفاده از ماشین آلات خودکار به حداقل و استفاده از نیروی کار متخصص به حداکثر در مقایسه با سایر صنایع افزایش یابد. تجربه سایر کشورها نشان داده است که صنایع کشتی سازی می توانند بیشترین استغال در مناطق استقرار خود در مقایسه با سایر صنایع را فراهم نمایند و از این رو همواره مورد حمایت دولتها قرار گرفته اند. در چنین شرایطی و در حالیکه بازار صنایع کشور نظیر صنایع لوازم خانگی و خودرو سازی منحصر به تولید داخل گردیده، بازار داخلی نیاز به کشتی به جز موارد معدودی کاملا در اختیار کارخانجات خارج کشور قرار گرفته است. 

روند تعامل مابین صنایع کشتیرانی و کشتی سازی طی دهه های گذشته به گونه ای بوده که در بهترین شرایط، تعداد بسیار معدودی کشتی به صنایع کشتی سازی داخلی ارجاع شده و بخش عظیمی از سفارشات ساخت کشتی راهی کارخانجات کشتی سازی خارج از کشور گردیده اند، این موضوع همواره به عنوان یک چالش اصلی در مسیر رشد صنایع کشتی سازی کشور علیرغم نقش بی بدیل آنها در توسعه مفهوم نیروی دریایی راهبردی مطرح بوده است. کم توجهی به صنایع کشتی سازی در شرایطی صورت می گیرد که به عنوان نمونه، در حال حاضر 3 فروند کشتی کانتینربر ساخت داخل با موفقیت در مسیر دریای چین در فعالیت هستند، سکوی عظیم نفتی نیمه شناور ساخت داخل تحت نام "امیر کبیر" در حال حفاری در دریای خزر بوده و کشتی های پیچیده خدماتی "کاسپین" ساخت داخل نیز با کیفیت مناسب در حال پشتیبانی از این سکو می باشند. 

همانطور که مستحضرید برنامه تامین 77 فروند شناور با اعتبار 2/5 میلیارد دلار در برنامه نوسازی و توسعه ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. بیم آن میرود که همانند گذشته و با ارائه دلایلی نظیر طولانی بودن زمان ساخت، مجددا سفارشات ساخت کشتی روانه کارخانجات کشورهای خارجی گردند. قویا توصیه میگردد، برنامه ساخت کشتی های مدنظر از طریق مشارکت صنایع کشتی سازی کشور با کارخانجات کشتی سازی کشورهای دیگر به صورت مشترک صورت گیرد. قابل ذکر است نمونه محدود چنین اقدامی در ساخت مشترک 4 فروند کشتی کانتینربر با کشور آلمان در دهه های گذشته انجام گرفته است. الگوی همکاری مشترک صنایع کشتی سازی کشور با طرفهای خارجی میتواند ضمن تحویل به هنگام کشتی ها، شرایط توسعه صنایع کشتی سازی کشور را نیز، فراهم نماید. 

قابل ذکر است که بخشی از مواد و تجهیزات مورد نیاز کشتی ها نظیر فولاد بدنه، شیرآلات و پمپ ها، لوله و پمپ های سنگین و قایق های نجات میتوانند از طریق هدایت شرکت های دانش بنیان در داخل کشور تولید گردند. متذکر میگردد، با توجه به نیاز طراحی و ساخت مواد و تجهیزات کشتی ها مطابق با استانداردهای بین المللی دریایی، ارجاع تعداد محدودی از اقلام فوق به صنایع داخلی فاقد توجیه اقتصادی خواهد بود. 

بررسی های اولیه صورت گرفته توسط این دانشگاه نشان میدهد که در شرایط برنامه ریزی هوشمند، ارجاع هر یک میلیارد دلار سفارش به صنایع کشتی سازی داخلی میتواند موجب اختصاص 300 میلیون دلار به منظور تامین مواد و تجهیزات کشتی در یک دوره 2 ساله و 150 میلیون دلار با برنامه ریزی 5 ساله از صنایع داخل کشور گردد. همچنین میتوان به تخصیص 300 میلیون دلار به عنوان هزینه دستمزد ساخت کشتی، شرایط اشتغال سالیانه 6 هزار نفر در کارخانجات کشتی سازی و 2 هزار نفر در صنایع وابسته برای دوره 5 ساله را فراهم نمود. 

دانشگاه بر این باور است که تاکیدات مکرر جنابعالی در حمایت از ساخت داخل، موجب شکل گیری مشارکت صنایع داخلی در برنامه نوسازی و توسعه ناوگان دریایی کشور خواهد گردید، خاطرنشان می سازد اقدام فوق، حرکت موثری در راستای جذب سرمایه گذاری خارجی برای تکمیل زیرساختهای معطل مانده صنایع دریایی کشور و در نهایت توسعه اقتصاد دریا به عنوان یکی از موضوعات کلیدی در برنامه هفتم توسه اقتصادی کشور خواهد بود. ضمنا، فرصت های شغلی عظیمی را در حوزه های مختلف تخصصی و از جمله رشته گرایش های حوزه مهندسی دریا فراهم می سازد. 

سیدحسن قدسی پور 

رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر