به گزارش مارین نیوز، در گزارش یونسکو برای معرفی این اثر و جایگاه فرهنگی آن که سبب ثبت این اثر شده، آمده است: دانش و صنعت تاریخی لنج‌سازی مردمان ایرانی ساکن در سواحل خلیج فارس که شامل عناصر متنوع دیگری از جمله سنت‌های ادبیات شفاهی، هنرهای نمایشی و جشنواره‌های فصلی است، در پیوند با تکنیک‌های جهت‌یابی و هدایت دریایی و همچنین فنون مرتبط با پیش‌بینی آب‌وهوا در پیوند نزدیک با صنعت دریانوردی و مهارت‌های ساخت قایق‌های چوبی به‌خودی خود بعنوان اثری جهانی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
گزارش یونسکو تأکید دارد که این اثر نیز همانند نقالی، به دلایل متعددی اثری در تهدید تلقی می‌شود که نیازمند حمایت‌های جدی دولت و گروه‌های فعال فرهنگی کشور است.
گزارش یونسکو با تأکید بر اهمیت و ارزش جهانی این اثر در 5 بند به وضعیت کنونی آن و تهدیدهای پیش‌روی این سنت فرهنگی و صنعتی اشاره کرده و آورده است: یکی از دلایل خطر برای این صنعت و سنت تاریخی استفاده از قایق‌ها و وسایل ارزان‌تر ساخته شده از فایبرگلاس است که سبب رکود تدریجی کارگاه‌های ساخت لنج‌های چوبی محلی شده که اکنون تنها کارشان تعمیر لنج‌های قدیمی است.
در نتیجه این شرایط، فلسفه و پیشینه آیینی و دانش سنتی و فرهنگی دریانوردی ایرانیان در خلیج فارس به‌تدریج رو به تنزل گذاشته و محو می‌شود؛ اگرچه هنوز برخی از مراسم و آیین‌های مرتبط با آن در برخی نواحی منطقه هنوز اجرا می‌شود.
طبق همین گزارش، ساخت و استفاده از این لنج‌ها مستلزم مهارت‌های ویژه صنعتکاران سنتی و نیز نوعی آگاهی وسیع جهانی از وضعیت جوی و شرایط طبیعی درکنار فناوری‌های برجسته سهم مهمی درهویت ایرانیان و تداوم ارتباط میان جماعت‌های مختلف فرهنگی مردم داشته است.
کاهش تعداد افراد فعال دراین حوزه، تحولات اقتصادی، به‌کارگیری فناوری‌های ارزان‌تر صنعتی و ورود متدهای جهت‌یابی وکشتیرانی مدرن درکنار هم عوامل تهدیدکننده‌ای در برابر این صنعت نام برده شده و استفاده از برخی عناصر این صنعت ودانش در میان برخی گروه‌های مختلف ناآگاه از فلسفه و پیشینه آیینی و فرهنگی آن و بی‌توجه به ابعاد سنتی آن نیز تهدید دیگری فراروی این صنعت است.
یونسكو می‌افزاید: کشور پیشنهادکننده - ایران - لوایحی نیز که شامل طیف وسیعی از اقدامات حفاظتی است، برای نجات بخشی این میراث جهانی ارائه کرده که شامل طراحی و اجرای یک برنامه افزایش ظرفیت این صنعت سنتی است؛ اگرچه که این برنامه خود مستلزم حمایت مالی از افرادی است که حاملان و ناقلان این سنت هستند واز جزییاتی همانند یک جدول زمانی کامل دراین راستا نیز استقبال شده است.
کشور ایران همچنین شواهدی از همکاری میان گروه‌های عمده درگیر با جریان ثبت نام و تهیه اطلاعات برای نامزدی این اثر بوده‌اند، ارائه کرده است.
این اثر نخست در سال 2009 در فهرست اولیه میراث معنوی نیازمند حفاظت فوری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی ایران قرار گرفته است.
در این گزارش تأکید شده که اعضای کمیسیون میراث معنوی یونسکو ضمن ثبت این اثر درفهرست میراث جهانی یونسکو از هرگونه اقدام و سرمایه‌گذاری مالی دولت برای حمایت از این اثر و تمرکز بر تقویت ظرفیت‌های قایق‌سازی استقبال می‌کند.
همچنین از هرگونه تلاش دولت جهت ارائه یک جدول زمانی دفیق حفاظتی و نیز طراحی اقدامات مناسب برای اجتناب از اقداماتی بیش از حد آکادمیک و یا اقداماتی که ممکن است منجر به موزه‌ای کردن عناصر این سنت تاریخی شود، استقبال شده است.
در گزارش یونسکو آمده که هنر وصنعت لنج‌سازی ایرانیان خلیج فارس و نحوه هدایت و استفاده از آن که بعنوان یک صنعت سنتی از پدر به پسر نسل اندر نسل منتقل شده؛ شامل استفاده از روش‌ها وفرمول‌های ویژه‌ای در محاسبه طول و عرض جغرافیایی و نیز سنجش و اندازه‌گیری عمق آب وهمچنین جهت‌یابی با استفاده از ماه و خورشید و ستارگان بوده است.
علاوه براین، در میان این مردمان و صنعتگران سنتی، هر بادی به نسبت جهت وزش و شدت و ضعف و ویژگی‌های دیگر دارای نام خاصی است که درکنار شاخص‌های دیگری چون رنگ آب و ارتفاع امواج در پیش‌بینی وضعیت آب و هوا مورد استفاده این دریانوردان قرار می‌گرفته است.
این روش‌های دریانوردی اغلب با موسیقی و ریتم و آهنگ‌های خاصی همراه بود که روی هم رفته بخش‌های جدایی‌ناپذیری از یک مجموعه فنون دریانوردی ایرانیان خلیج فارس را شکل داده است. اما این هنر و صنعت سنتی و تاریخی اکنون گروه‌های بسیار اندکی از مردم را بخود جلب می‌کند و جماعت‌های فعال دراین صنعت بسیار اندک شده‌اند.
