به گزارش خبرگزاری ایسنا، با توجه به محدودیت‌های صورت گرفته درخصوص صنعت نفت كشور و كافی نبودن منابع داخلی وزارت نفت برای پیشبرد پروژه‌های نفتی، از چندی پیش بحث تامین مالی پروژه‌های نفتی از طریق منابع مالی بانك‌های داخلی مطرح شد.
در این شرایط بانك‌ها از طریق صندوق‌های انرژی كه در واقع کنسرسیومی متشکل از شرکت‌ها و مجموعه های فنی، اجرایی و مهندسی است، به سرمایه گذاری در پروژه‌های صنعت نفت کشور اقدام کردند.
یكی از میدان‌هایی كه از نبود منابع مالی رنج می‌برد، میدان اسفندیار بود كه بین ایران و عربستان مشترك است. احمد قلعه‌بانی، مدیرعامل شركت ملی نفت ایران، در مورد آخرین وضعیت توسعه این میدان نفتی مشترك به خبرنگار ایسنا گفته بود كه این میدان از برنامه پیش‌بینی شده بسیار عقب است و دلیل اصلی عقب‌ماندگی آن تامین نشدن منابع مالی مورد نیاز برای توسعه آن است.
بر همین اساس، توسعه میدان مشترک نفتی اسفندیار در فاصله 95 كیلومتری جنوب غربی جزیره خارگ، با 532 میلیون بشكه نفت‌خام درجا كه با كشور عربستان سعودی هم مشترك است، به بانك خصوصی پاسارگاد سپرده می‌شود.
نفت این میدان كه در سال 1345 در تاقدیس اسفندیار توسط شرکت آیپک کشف شد، دارای درجه سبکی ای.پی.آی 30 درجه است و در حال حاضر دو كشور ایران و عربستان هنوز برداشت از این میدان مشترك نفتی را آغاز نکرده‌اند.
به طور همزمان قرارداد توسعه میادین نفتی فروزان و اسفندیار درقالب بیع متقابل با هدف تولید روزانه چهار هزار بشکه نفت، به ارزش بیش از 395 میلیون و 700 هزار دلار در سال 1381 به شركت پتروایران واگذار شد. طبق قرارداد مدت اجرای پروژه پنج سال و زمان خاتمه آن بهار 1386 بود.
اما بعد از مدتی شركت نفت فلات قاره به عنوان بهره‌بردار طرح اعلام کرد که میدان نفتی فروزان و اسفندیار توانایی تولید بیشتری را دارند و برهمین اساس شرح كار پروژه تغییر یافت و تغییرات جدیدی در طراحی‌ها و نوع تأسیسات صورت گرفت.
این در حالی بود که شرکت پتروایران به عنوان پیمانکار در اجرای طرح توسعه میدان، نتوانسته بود تولید از اسفندیار را بعد از گذشت پنج سال برای کشور به ارمغان بیاورد. برخی كارشناسان ابلاغ كار‌های اضافی به شركت پتروایران و به تبع آن به پیمانكاران فرعی و در نتیجه افزایش هزینه‌ها را از تبعات تغییر شرح كار توسعه میدان اسفندیار می‌دانند.
با طولانی شدن زمان اجرای توسعه میادین اسفندیار و فروزان توسط شرکت پترو ایران از یک طرف و درخواست تغییر شرح كار اولیه و افزایش ظرفیت تولید از طرف دیگر، تامین مالی پروژه با مشکلات زیادی روبه‌رو شد؛ به طوری که این افزایش هزینه طرح را شورای اقتصاد تصویب نکرد و در نهایت اجرای پروژه متوقف شد.
پس از آن به پیشنهاد شركت مهندسی و توسعه نفت، قرارداد اجرای طرح توسعه میدان فروزان و اسفندیار با شرکت پترو ایران فسخ شد و اجرای آن به شركت نفت فلات قاره سپرده شد.
اما نتیجه تغییر برنامه توسعه میدان اسفندیار توسط شركت نفت فلات قاره ایران، افزایش از چهار هزار بشکه به تولید روزانه 10هزار بشكه نفت‌خام در فاز اول و در مرحله بعدی افزایش آن به 20 هزار بشكه نفت‌خام بود.
بعد از آن در بهار 1388، شرکت نفت فلات قاره توسعه میدان اسفندیار را به صورت فاینانس به یک شرکت مالزیایی واگذار کرد. البته شرکت ملی نفت ایران این مجوز را هم داده بود که چنانچه شرکت مالزیایی به نتیجه نرسید، توسعه میدان اسفندیار به شکل تولید زودهنگام در سال 1388 توسط شرکت نفت فلات قاره آغاز شود.
بعد از آن محمود زیركچیان‌زاده، مدیرعامل شركت نفت فلات قاره ایران، در ابندای سال 1389 از سرمایه‌گذاری 400 میلیون یورویی بانك ملی قطر برابر با 100 درصد سرمایه اولیه توسعه میدان نفتی مشترك اسفندیار در این پروژه خبر داد كه قرار بود با نهایی‌شدن مذاكرات، عملیات اجرایی توسعه میدان مشترك اسفندیار توسط پیمانكار مالزیایی آغاز شود.
اما پی از مدت كوتاهی بانك ملی قطر اعلام كرد كه این بانك هیچ گونه اطلاعی در رابطه با سرمایه گذاری برای توسعه میدان دریایی اسفندیار ندارد و قرار هم نیست كه چنین سرمایه گذاری توسط این بانك صورت پذیرد. همچنین در این شرایط قرارداد با پیمانكار مالزیایی لغو شد.
در شهریور سال 1389، وزارت نفت با توجه به شرایط پیش آمده تصمیم گرفت میدان مشترك نفتی اسفندیار را با منابع مالی و توان داخلی توسعه دهد، اما با وجود چنین تصمیمی توسعه میدان آغاز نشد. البته نباید از نظر دور داشت كه كار كردن در شرایطی كه محدودیت‌های بین‌المللی حاكم است، بسیار سخت و جانفرساست؛ آن هم در شرایطی كه كشورهای رقیب برای توسعه و برداشت از میدان‌های مشترك هیچ كدام از مشكلات فوق را ندارند.
با این وجود باید دید كه آیا ورود بانك پاسارگاد به میدان مشترك نفتی اسفندیار می‌تواند گره از مشكلات مالی آن باز كند و راه را برای توسعه آن فراهم كند یا خیر.
