از همان ابتدا، کشورهای غربی سعی در منحرف کردن مسیر انقلاب نموده و هر کدام از آنها به طریقی سعی تام داشتند تا شاهرگهای اقتصادی و صنایع کشور بصورتی وابسته به دانش و تکنولوژی آنها باشد. غافل از اینکه در نهایت متوجه ارتباط دوطرفه غیرقابل منفک با کشور ما در کلیه زمینهها شدهاند که آنها را در به اجرا گذاشتن استراتژی هایشان منصرف نموده است.
صنعت نفت از صنایعی است که تکنولوژیهای انحصاری خود را در جهان در دست چند شرکت انگشتشمار قرارداده است که در کلیه بخشهای مطالعات، اکتشاف، تولید و استخراج و سپس حمل و توزیع دانش آنها (کشورهای غربی) همیشه جلوتر از دستاوردهای علمی کشور در حوزه نفت بوده است. البته دانش و تکنولوژی در حال حاضر در جهان بصورتی گسترش یافته که کشورها را به هم وابسته نموده؛ چرا که میبینیم شرکت هواپیماسازی بویینگ در حال عقد قرارداد تولید در چین است و یا بسیاری از مطالعات و نرمافزارهای مورد نیاز تکنولوژیهای روز جهان در هند تولید میشود و یا شاهد تولید صنایع مخابراتی در برزیل و مکزیک در سال 2010 میباشیم.
تمام این شواهد دال بر نیاز کشورها به یکدیگر میباشد. در موضوع تحریمهای اخیر ایران، اروپا، پس از تصمیم ایران نسبت به کاهش روابط تجاری با انگلستان موضع مدافعانه به خود گرفت و در نهایت موفق به وضع نمودن تحریم بر علیه صادرات نقت ایران نگردید. یکی از این دلایل، وجود پالایشگاههای نفتی در ایتالیا و یونان است که طراحی این پالایشگاهها بصورتی انجام گرفته که تجهیزات آن مناسب استفاده از نفت خام تولیدی ایران (نفت سنگین و سبک با API و Sulphur Content هر کدام °30.2 / 1.77درصد - °33.40 / 1.50درصد) میباشند در صورت وضع تحریمها، خسارتهایی به آنها در بحبوحه بحران اقتصادی به این کشورها تحمیل میگردد؛ چرا که میبایستی هزینههایی متحمل شوند تا تجهیزات مورد نیاز و مناسب پایههای جدید نفتی را عوض نمایند تا بتواند از نفت سنگین با پایه API و سولفور متفاوت با کیفیت نفت خام ایران استفاده کنند. حجم صادرات نفت خام ایران به اروپا در حال حاضر 11درصد کل صادرات ایران را به خود اختصاص داده که ایتالیا در حال حاضر یکی از بزرگترین مشتریان نفت ایران میباشد.
در حال حاضر، شرکت S&P (Standard & Poors) نیز 15 کشور اروپایی از جمله آلمان و فرانسه را زیر ذره بین «رتبه اعتباری» قرارداده است و مهلت سه ماههای را پیشنهاد کرده تا عملکرد مالی این کشورها را در این چهارچوب زمانی بررسی کند تا بتواند رتبه اعتباری آنها را ارزیابی و در نهایت پس از 3 ماه، به کاهش و یا افزایش رتبه اعتباری این کشورها رأی دهد. این عامل نیز خود میتواند یکی از دلایلی باشد که کشورهای اروپایی را بتواند از وضع تحریم علیه صادرات ایران به این قاره منصرف کند.
البته بایستی منتظر عکسالعمل کشورهای حاشیه خلیج فارس در مذاکره با رؤسای کشورهای اروپایی در خصوص همکاری با آنها در تحریم نفتی علیه ایران باشیم و شاهد اینکه آیا آنها بیشتر تمایل به بالا رفتن قیمت نفت در اثر تحریمهای نفتی ایران دارند و یا اینکه موافق به جایگزینی کسری نفت بر اثر خروج ایران از رده تولید و افزایش حجم تولید خود جهت تأمین کسری نفت و در نهایت متعادل کردن قیمتها.
باید دید غربیها چقدر حاضر به تحمل زیان از تحریمهای نقتی ایران هستند و حاضرند به اعضای اوپک برای دستیابی به اهداف سیاسی شان امتیاز دهند.
* کارشناس ارشد استراتژی بینالملل و مدیر بخش تحقیق و توسعه شرکت امیدان ساحل پارسیان