روز گذشته، وزیر نفت از کشف میدان گازی جدیدی در دریای خزر خبر داد، خبری که چشم جهانیان را به خود خیره کرد. ولی به راستی حجم ذخایر این میدان جدید چه اندازه است که هماکنون ایران را در صدر کشورهای دارنده منابع گاز میخوانند؟
رستم قاسمی هرچند به دلایل فنی یا سیاسی از اعلام برآورد دقیق حجم ذخایر این اکتشاف بزرگ خودداری و آن را به آینده موکول کرد؛ اما رسانههای خارجی نتوانستد سکوت خود را در برابر این واقعه حفظ کنند.
هرچند آسوشیتدپرس، بلومبرگ، BBC و CNN از جمله خبرگزاریهای مطرح جهان بودند که سخنان قاسمی را بازتاب دادند، شاید در این میان، واکنش رقبای هیدروکربوری ایران در خزر یعنی رسانههای آذربایجان و روسیه خواندنیتر و البته قابل توجهتر باشد.
بنابراین گزارش، آذربایجان بیزنس سنتر که از رسانههای مطرح اقتصادی در کشور آذربایجان است، با تیتر خاصی به این خبر اشاره کرد و از اعلام کشف بزرگترین میدان گازی جهان در ایران خبر داد.
رستم قاسمی در سخنان خود به این نکته اشاره کرده بود که کل ذخایر گازی ایران در دریای خزر، 11 تریلیون متر مکعب است، در حالی که گاز موجود در این میدان تازه کشف شده به تنهایی چند برابر کل ذخایر گازی ایران در خزر است.
شاید بتوان به راحتی برآورد کرد، از آنجایی که کل ذخایر گازی ایران ـ بنا بر آخرین گزارش BP ـ 29.6 تریلیون متر مکعب بوده است، ذخایر این میدان جدید قطعا از کل ذخایر قبلی گاز ایران در جنوب و شمال نیز بیشتر است و این یعنی تنها همین کشف اخیر موجودی ذخیره گاز ایران را به بیش از دو برابر افزایش داده است؛ البته ایران با همان موجودی گاز قبل یعنی 29.6 تریلیون متر مکعب نیز دومین کشور دارنده گاز در جهان پس از روسیه بود.
اکنون پذیرش برآورد آذربایجانیها از مخزن جدید ایران بعنوان بزرگترین مخزن گازی جهان که تاکنون کشفشده، اندکی آسانتر میشود.
در تحلیل اهمیت اظهارنظرهای فنی آذربایجانیها درباره ذخایر نفتی و گازی خزر اشاره به این نکته الزامی است که این رقیب هیدرو کربوری ایران و روسیه به دلیل ضعف تکنولوژیک یا فقر کامل تکنولوژیک خود در زمینه نفت و گاز و نداشتن توان رقابت در برابر دو همسایه سابقهدار خود در نفت، مطالعات، اکتشافات و برداشت از مخازن هیدرو کربوری خود را کاملا به آمریکاییها واگذار کرده است.
از همین روست که غالبا اطلاعات منتشره آذربایجانیها در این زمینه از دقت بالایی برخوردار بوده و برآمده از آخرین تکنولوژهای جهان در زمینه اکتشاف نفت و گاز است و چه بسا که مستشاران آمریکایی در آذربایجان از سالها پیش نیز به وجود چنین میدان بزرگی در آبهای تحت حاکمیت ایران پی برده و دلیل مناقشات مرزی ایران و آذربایجان در آبهای خزر در سالهای گذشته نیز بر پایه چنین اطلاعاتی از سوی آنان بوده باشد.
گفتنی است، در این میان، یک رسانه اروپایی، میزان ذخایر موجود در این مخزن بزرگ را اعلام کرد.
رادیو اروپای آزاد، میزان ذخایر موجود در این مخزن گازی را نزدیک 50 تریلیون فوت مکعب دانست.
ذکر این نکته لازم است که بنا بر آخرین گزارش BP، میزان همه ذخایر گاز طبیعی کشور روسیه، 48 تریلیون مترمکعب است و هرچند هنوز ذخایر دقیق موجود در این میدان گازی ایران اعلام نشده، میتوان این احتمال را داد که ایران پس از برآورد دقیق موجودی میدان جدید گازی خود، جایگاه نخستین دارنده گاز جهان را از روسیه خواهد گرفت.
دراینباره باید گفت، بیشتر مشکلات دهه گذشته در تعیین نظام حقوقی جدید دریای خزر و تعیین مرزهای دقیق آبهای هر یک از کشورهای جدیدالتأسیس و همچنین ایران و روسیه بر سر برآوردها از موجودی ذخایر هیدروکربوری موجود این دریاچه بزرگ و غنی بوده است.
منبع: سایت خبری تابناک