متوسط عملیات روزانه سوآپ كشور طی دوماه گذشته به كمتر از 500 بشكه در روز رسید كه با توجه به ظرفیت ایجاد شده 500 هزار بشكهای سوآپ نفت خام در واقع تنها از یك دهم درصد از ظرفیت ایجاد شده استفاده میشود.
طبق آخرین آمار در دو ماه گذشته تنها شش فروند نفتكش پنج هزار تنی در پایانه نكا محموله خود را برای انجام عملیات سوآپ تخلیه كردهاند.
بر این اساس در 60 روز گذشته فقط 31 هزار بشكه سوآپ صورت گرفته است كه متوسط روزانه آن كمتر از 500 بشكه در روز است. این درحالی است كه طبق گفته مدیران نفتی، حجم سوآپ نفت خام كشور هماكنون 20 تا 25 هزار بشكه در روز است.
البته پیش از این حجم سوآپ نفت از مسیر ایران حدود 150 هزار بشكه در روز بود كه به دستور سید مسعود میركاظمی، وزیر سابق نفت، به دلیل پایینبودن نرخ سوآپ و روشهای غلطی كه كشور را به وارد كننده نفت خام تبدیل كرده بود، متوقف شد.
در همین زمینه شهریورماه سال گذشته اعلام شد كه سوآپ نفت خام با حجم روزانه 20 تا 25 هزار بشكه در روز از سر گرفته شده است و تا پایان سال 1390 به روزانه 70 هزار بشكه در روز خواهد رسید.
از سوی دیگر، احمد قلعهبانی، مدیرعامل شركت ملی نفت ایران، پیش از این اعلام كرده بود كه سوآپ نفت خام با نرخ جدید چهار دلار بابت هر بشكه انجام میشود. این درحالی است كه طبق شواهد هماكنون همین اندك سوآپ نفت خام با نرخ سابق یك یا 1.5 دلار در حال انجام است.
البته ادامه سوآپ نفت خام با نرخ 1.5 دلار امری طبیعی است؛ چرا كه بعد از توقف سوآپ نفت خام در اوایل سال 1389، قرارداد جدیدی میان شركت ملی نفت ایران با شركتهای خواهان معاوضه نفت خام كشورهای حاشیه دریای مازندران با نفت ایران بسته نشد.
در واقع عملیات سوآپ نفت خام فعلی ادامه قرارداد یكی از شركتهای طرف قرارداد با شركت نیكو ـ نماینده سابق ایران در زمینه عملیات سوآپ ـ است.
شركت سوئیسی ویتول كه عضو كنسرسیوم سینوپك (چین) و فدرال آسیا (هنگ كنگ) موسوم به SVF نیز است با شركت ملی نفت قزاقستان قراردادی برای بازاریابی و فروش نفتخام قزاقستان دارد.
این شركت پس از توقف عملیات سوآپ توسط ایران به دادگاه بینالمللی علیه ایران شكایت كرد، شركت ملی نفت ایران نیز برای آنكه در دادگاه محكوم نشود، پذیرفت كه قرار داد سابق با شركت ویتول را از سر گیرد.
آیا سوآپ روزانه كمتر از 500 بشكه نفت خام از مسیر ایران در مقابل ظرفیت 500 هزار بشكهای ایجاد شده در كشور، نشاندهنده «خشكیدن سوآپ نفت خام» نیست؟
منبع: خبرگزاری ایسنا