- لطفا بفرمایید بازوهای بارگیری چه اهمیتی در روند صادرات نفت خام کشور دارند؟
- بازوی بارگیری دریایی تجهیزاتی است که به منظور انتقال نفت خام و فرآوردههای نفتی از تجهیزات ذخیرهسازی به نفتکشها در اسکلهها نصب و راه اندازی می‌شود. این بازوها با توجه به مشخصات فنی اسکلهها، تغییرات سطح آب، میزان دبی سیال که میبایست انتقال یابد، نوع و دمای سیال مورد انتقال، طراحی، نصب و نگهداری میشوند. از آنجا که بازوهای بارگیری دریایی توسط سه عدد جک هیدرولیکی برای حرکت مستقل بازوی داخلی، بازوی بیرونی و حرکت چرخش بازو حول محور عمودی تجهیز شده است و پیچیدگی فنی خاص خود را دارد. بازوی بارگیری شماره ٢ پهلوگاه ١١ اسکله غربی جزیره خارگ که به علت نقص فنی از سرویس خارج شده بود با توجه به نقش اساسی و مهمی که این پهلوگاه در امر صادرات نفت خام دارد، جداسازی، تعمیر و نوسازی آن در دستور کار گرفت.
- گویا برای تعمیر اساسی آن چند مناقصه برگزار شد و شرکتهای داخلی ریسک انجام این کار را بالا دیدند. پیچیدگی این عملیات چگونه بود که برخی شرکتها از انجام آن منصرف شدند؟
- همانطور که عرض کردم بازوهای بارگیری به دلیل نوع طراحی خاص، پیچیدگی فنی خاصی دارند. عملیات جداسازی بازوی شماره ٢ پهلوگاه ١١ اسکله آذرپاد از نظر محل قرارگیری بر روی اسکله و سختی کار جداسازی وزنه آن دارای شرایطی ویژه بود. ابتدا باید وزنه از بازو جدا میشد و سپس خود بازو با دقت فنی، به وسیله جرثقیل مستقر شده بر روی یک بارج، با حساسیت و طبق شرایط خاص از اسکله جدا شده و در نهایت در نقطه مشخص تخلیه و برای بازسازی و نوسازی استقرار مییافت. مجموعه این اقدامات با خطرهای انسانی و ریسک ضرر به منافع ملی همراه بود که برخی شرکتهایی که در مناقصه انجام این عملیات شرکت کردند پس از حضور در منطقه، از انجام این کار منصرف شدند.
- این عملیات چگونه در شرکت پایانههای نفتی ایران انجام شد؟
- ابتدا لازم است عرض کنم کارکنان شرکت پایانههای نفتی ایران با توجه به تجربه جانفشانیها و تلاشهای تاریخی خود در دوران هشت سال دفاع مقدس و تخصص بالای خود در زمینه پهلودهی نفتکشهای غولپیکر، بارگیری و صادرات نفت خام از جمله متخصصان برجسته و تأثیرگذار در صنعت نفت کشور میباشند و هم اکنون به دلیل وجود این تخصص، شعاع عملیاتی شرکت پایانههای نفتی ایران از آبهای دریای عمان و مناطق عملیاتی در جزایر لاوان، قشم و کیش نیز فراتر رفته است و منشاء موفقیتهای بزرگی برای صنعت نفت شده است.
برای انجام عملیات مورد اشاره نیز پس از طی فرآیندهای قانونی، اقدامهای لازم برای برگزاری مناقصه انجام شد و شرکتهای حاضر در مناقصه مبالغ بسیار زیادی را برای انجام این عملیات اعلام کردند؛ این مبالغ که از ٧٠ تا ٢٨٠ میلیارد ریال بود به طور طبیعی موجب صرف هزینه سنگین برای صنعت نفت میشد. این درحالی بود که از سوی دیگر پیچیدگی عملیات نیز، انصراف این شرکتها حتی با مبالغ بالا را در پی داشت. هزینه انجام کار شامل پیاده سازی و نصب مجدد بازو بود که از طرف شرکتهای حاضر شده در روند مناقصه مطالبه شده بود.
پس از کسب اطلاعات شرکتها و اطمینان از عدم انجام کار توسط آنها، چند نشست کارشناسی و تخصصی به منظور بررسی و مطالعه جوانب فنی موضوع با حضور کارشناسان ادارات مختلف شرکت پایانههای نفتی ایران انجام شد و سرانجام تصمیم نهایی مبنی بر انجام کار با امکانات موجود اتخاذ شد؛ در این راستا اداره ایمنی روش اجرایی انجام کار را در کتابچهای تدوین نمود و در اختیار عوامل اجرایی قرار داد. اداره ترابری شرکت نیز روش انجام کار را در خشکی شبیه سازی کرد و با تعیین زوایای جابجاییها و حرکتهایی که در حین انجام کار باید صورت گیرد مدلها و روشهای واقعی عملیات را در قالب کار تیمی تمرین کرد.
اداره تعمیرات صنعتی نیز با ارئه راهکار مناسب و تهیه دستورالعمل نحوه پیاده سازی بازوی بارگیری به روش ایستاده مطابق با دستورالعمل شرکت سازنده که به لحاظ ایمنی دارای کمترین ریسک بود، اقدام کرد. سپس دستورالعمل تهیه شده جهت بررسی و اظهار نظر ادارات ایمنی، مدیریت عملیات دریایی، ترابری و اداره صادرات نیز ارسال شد و متعاقبا اداره ایمنی ریسک عملیات را ارزیابی نمود. در نهایت عملیات پیاده سازی بازوی بارگیری در چند مرحله آغاز شد. بعضی از مراحل انجام این عملیات مهم و پیچیده از دقت و ظرافت و ریسک بسیار بالایی برخوردار بود.
- این تجربه توانمندان صنعت نفت چه ره آوردی می‌تواند داشته باشد آیا می‌تواند منجر به طراحی و ساخت گسترده بازوهای بارگیری در داخل کشور و بی نیازی از شرکتهای خارجی شود؟
- هماکنون به مدد وجود تجربه بالای کارکنان صنعت نفت در پایانههای نفتی و تلاش متخصصان در راستای خوداتکایی صنعت نفت، پروژه طراحی و ساخت پنج بازوی بارگیری نفت خام و فرآوردههای نفتی طبق استانداردهای جهانی توسط توانمندان داخلی کلید زده شده که این مهم پس از آزمایشهای نهایی نمونه (پایلوت) و تأیید مهندسی و جزییات ساخت آن بازوهای اصلی در آینده به صنعت نفت تحویل می‌شود و این موفقیت می‌تواند کشور را در زمره تولیدکنندگان این تجهیزات ارزشمند قرار دهد. قرارداد ساخت این بازوهای بارگیری نفت خام در قالب یک پروژه پژوهشی بین شرکت پایانههای نفتی ایران و جهاد دانشگاهی واحد علم و صنعت به امضاء رسیده؛ اما مهمترین رهاورد و تأثیر این عملیات، انجام این مهم با حداقل هزینه و بدون حادثه بود که خوشبختانه به خوبی انجام شد.
