اول: قرار گرفتن پارس جنوبی در صدر اولویتهای وزارت نفت بهنحوی كه بیش از 60 درصد وقت و انرژی مدیریت ارشد وزارت نفت مصروف تكمیل فازهای باقیمانده پارس جنوبی و بهرهبرداری هرچه سریعتر از آنها خواهد شد.
دوم: اولویت فازهای در حال اتمام پارس جنوبی شامل فازهای 12، 16/15 و 18/17 كه حدود 90 درصد پیشرفت داشتهاند و تكمیل فعالیتهای باقیمانده و به بهرهبرداری رسانیدن هرچه سریعتر این فازها و در مرحله بعد پرداختن به فازهای مشهور به 35 ماهه پارس جنوبی.
سوم: اهمیت ویژه به بخش دریای فازهای اولویت دار به علت مشترك بودن مخزن عظیم پارس جنوبی و ضرورت برداشت هرچه سریعتر سهم ایران از این مخزن و ارسال به پالایشگاههای مستقر در خشكی.
چهارم: رفع مشكلات مالی پیمانكاران فعال در این فازها و پرداخت مطالبات حقه آنها.
این اصول راهبردی در بازدید دو روزه مورخ 9 و 10 مهرماه جناب آقای مهندس جوادی، مدیرعامل محترم شركت ملی نفت ایران، از طرحهای پارس جنوبی نیز مورد تأكید مجدد قرار گرفت. نگاهی دقیق به مخزن عظیم گازی پارس جنوبی و تأملی كارشناسانه بر آنچه در عسلویه و تمبك و فازهای در دست اجرای پارس جنوبی گذشته و میگذرد؛ مؤید دو نتیجه مهم و اساسی است:
اولا: استراتژی اتخاذ شده توسط عالیترین مقام نفت و گاز كشور در رابطه با مخزن مشترك پارس جنوبی كاملا منطبق با واقعیتها و نیازهای اقتصاد كشور است.
ثانیا: تحقق این راهبرد صحیح در كمترین زمان ممكن عملی و قابل اجراست.
و اما دلایل این امر:
اول: اهمیت استراتژیك بزرگترین مخزن گازی جهان و نقش و تأثیر آن بر اقتصاد داخلی، منطقهای و جهانی بر همه كارشناسان و آگاهان اقتصادی بویژه در حوزه نفت و گاز روشن است. هر دو فاز استاندارد پارس جنوبی كه معمولاً یك پالایشگاه راتشكیل میدهد (به استثناء فاز 12 كه در واقع سه فاز در قالب یك پالایشگاه است) بطور متوسط با قابلیت برداشت روزانه دو میلیارد فوت مكعب استاندارد گاز از چاهها و تولید روزانه 50 میلیون مترمكعب گاز طبیعی برای تزریق به شبكه سراسری و تولید 77 هزار بشكه میعانات گازی و 1 میلیون تن گاز مایع و 400 تن گوگرد برای صادرات و یك میلیون تن اتان برای خوراك صنایع پتروشیمی و... روزانه درآمدی حدود 23 میلیون دلار و سالانه معادل 5/8 میلیارد دلار برای كشور به ارمغان خواهد آورد؛ به نحوی كه درآمد سالانه كشور با تكمیل نهایی فازهای 24 گانه پارس جنوبی حدود 100 میلیارد دلار در سال پیشبینی میشود و تأخیر بیشتر در بهرهبرداری از این فازها عدمالنفعی معادل ارقام ذكر شده نصیب كشور خواهد نمود. طبیعی است چنین سرمایه ارزشمند خدادادی بیشترین مشغله فكری و عملی عالیترین مقامات اقتصادی كشور را به خود اختصاص دهد.
دوم: در بین فازهای پارس جنوبی علاوه بر فازهای اولیه دهگانه كه در حال بهره برداری هستند، فازهای 12 (بزرگترین فاز پارس جنوبی) و 16/15 و 18/17 قریب 6 تا 7 سال است كه در حال اجرا بوده و در مراحل انتهایی خود هستند. با تكمیل فعالیتهای باقیمانده این فازها كه بین 15 تا 10 درصد كل فعالیتها را شامل و در مدت زمان 6 ماه تا یكسال آینده قابل انجام است؛ بین 130 تا 180 میلیون مترمكعب گاز طبیعی و سایر محصولات قابل استحصال بوده و از محل درآمد حاصله علاوه بر رونق هر چه بیشتر اقتصاد كشور امكان توسعه هر چه سریعتر فازهای باقیمانده پارس جنوبی و نیز سایر میادین مشترك نفت و گاز فراهم میشود.
نكته حائز اهمیت در این بین آن است كه منابع مالی مورد نیاز جهت تكمیل این فازها در مقایسه با درآمد قابل انتظار تقریبا هیچ است. بدیهی است توجه و تمركز بیش از پیش بر تكمیل و بهرهبرداری هرچه سریعتر از فازهای اولویتدار و تخصیص مناسب منابع مالی موجود و برداشتن موانع كوچك جهت تحقق سریع این هدف بزرگ در راستای راهبرد اصولی وزیر محترم نفت است.
سوم: مخزن گازی پارس جنوبی مشترك بین ایران و قطر به ترتیب به نسبت یک سوم و دو سوم بوده و به علت شرایط خاص كشور، قطر سالها زودتر و با كمك شركتهای بزرگ بینالمللی نسبت به توسعه بخش خود اقدام و درحال حاضر چندین برابر ایران از این مخزن مشترك بهرهبرداری مینماید. به عبارت دیگر، در شرایط كنونی هیچگونه تناسبی بین سهم دو كشور از مخزن و میزان برداشت آنها وجود ندارد و این طبیعت میادین مشترك است كه هر كشوری سریعتر حوزه مربوط به خود را توسعه داده و امكان برداشت را فراهم نماید؛ از مزایای آن بهرهمند و به همان میزان كشور دیگر را از حق طبیعی خود محروم میكند.
توجه ویژه به بخش فراساحل این فازها - یعنی آنچه در راهبرد وزیر محترم نفت بدان تأكید شده است - این امكان را فراهم مینماید كه در كمترین زمان ممكن سكوهای دریایی این فازها كه بعضا نصب شده و در حال راهاندازی میباشند و یا در شرف نصب و راهاندازی میباشند گاز مخزن را برداشت و توسط صدها كیلومتر لولههای انتقال گاز 32 اینچ كه در كف آبهای نیلگون خلیج همیشه فارس نصب و عمدتا آماده انتقال گاز به خشكی میباشند، گازهای دریافتی را به پالایشگاه مربوطه - و یا اگر به هر دلیل پالایشگاه مستقر در عسلویه آماده دریافت گاز مربوط به خود نباشد به سایر پالایشگاههای فعال و آماده دریافت گاز ترش - منتقل نماید. لازم به ذكر است كه پالایشگاههای 16/15 و 12 به زودی آماده دریافت گاز ترش و فرآوریهای بعدی گردیده و پالایشگاه فاز 18/17 با تأخیر چند ماهه این آمادگی را خواهند داشت. بنابراین، گازهای دریافتی از دو فاز اول در پالایشگاه مربوط به خود و گازهای فاز 18/17 تا زمان آماده شدن پالایشگاه مربوطه قابل انتقال به سایر پالایشگاهها (از جمله پالایشگاه فاز 6 و 7 و 8) خواهند بود.
به این ترتیب و دركمترین زمان بخشی از حقوق مغفول و بر زمین مانده كشورمان در پارس جنوبی جبران خواهد شد.
شركت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران بعنوان بزرگترین شركت فراساحل كشور، متولی و پیمانكار اصلی بخش فراساحلی فازهای اولویتدار بوده و مسؤول اصلی مهندسی، ساخت، نصب و راهاندازی سكوها و سازههای عظیم دریایی پارس جنوبی و نیز لولهگذاری در كف دریا و انتقال گاز از سكوها به خشكی است. (ساخت سكوهای فاز 16/15 بر عهده همكارانمان در شركتهای ایزوایكو و صف میباشد).
بر اساس محاسبات و بررسیهای دقیق انجام یافته در این شركت تحقق راهبرد اصولی وزیر نفت در بهرهبرداری هر چه سریعتر از فازهای اولویت دار پارس جنوبی - و یا حداقل انتقال گاز از مخزن مشترك به ساحل ایران - نه تنها دور از دسترس نیست بلكه در یك بازه زمانی 6 تا 12 ماهه قابل انجام میباشد. محاسبات دقیق بیانگر آن است كه این هدف بزرگ با تأمین مالی اندكی (در مقایسه با سرمایهگذاری عظیم انجامشده در پارس جنوبی) صورت تحقق به خود میگیرد.
چهارم: وزیر محترم نفت تأكید نمودهاند كه حقوق حقه پیمانكاران پارس جنوبی تأمین میشود. نكته امیدواركننده و قابل تأمل آن است كه تحقق هدف بزرگ پیش گفته از محل همین حقوق حقه و در چارچوب قراردادهای موجود قابل دسترسی میباشد كه در این صورت تكمیل بخش فراساحلی فازهای اولویتدار در بازه زمانی 6 تا 12 ماهه با بهره برداری از سكوهای عظیم این فازها عملی شده و میلیونها مترمكعب گاز استحصالی وارد پالایشگاههای مستقر در عسلویه و تمبك خواهد شد و این میزان، انطباق تقریبی با مطالبات و حقوق قانونی پیمانكار فراساحل این فازها دارد.
بسیار جای امیدواری است كه با درایت دولت تدبیر و امید و وزیر نفت كاركشته و توانمند این دولت، محصولات مخزن پارس جنوبی نه تنها تأمینكننده كمبود گاز مصرفی و گرمیبخش زمستان سال آینده میلیونها ایرانی باشد بلكه نور امیدی كه در سایه اقدامات این دولت در قلب هر ایرانی دمیده شده، به شعلههای فروزان و جاودانه مبدّل و در این مسیر حیاتبخش، پارس جنوبی مشعل دار حماسه اقتصادی كشور گردد...
و آن روز دیر نیست.
*مدیرعامل شركت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران (IOEC)
