عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران : اگر به سفارش ساخت دکل حفاری به خارج ادمه دهیم، تکلیف صنعت داخلی، اشتغال و شکوفایی اقتصادی چه می شود؟ به جای فکر کردن برای پیدا کردن راهکار، صورت مساله را پاک می کنند و مسیر ساده ای پیدا می شود که به هیچ وجه در دراز مدت به سود کشور نیست.
به گزارش مارین نیوز، مدت هاست کشتی سازان و سازندگان صنعت دریایی عدم ارائه سفارش از سوی کارفرمایان را دلیل رکود در این صنعت مهم و استراتژیک می دانند. مدتی پیش ابوالقاسم رحمانی مدیر عامل شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی از خرید 30 دکل حفاری حفاری از چین در شرایط تحریم خبر داد. وی در ادامه با اشاره به قرارداد 2 میلیارد دلاری برای خرید این دکل ها تصریح کرد: « هیچ نیازی به این دکل ها در داخل کشور وجود نداشت اما به بهانه تحریم‌ها و طی یک رفتار هیجانی با قیمتی گزاف خریده شد و بی‌شباهت به پرونده دکل گمشده فورچونا نیستند.» از طرفی کم تر از یکسال پیش محمدرضا تاکایدی قائم مقام شرکت ملی حفاری اعلام کرده بود: « طبق برآوردها ۵۰ تا ۶۰ درصد تجهیزات مورد نیاز ساخت دکل را باید از خارج تامین کرد، و ما پولی برای ساخت دکل در کشور نداریم.»
به نظر می رسد چون سفارش ساخت دکل حفاری شامل طرح اقلام ده گانه کالایی وزارت نفت است ، از ساخت قطعات و تجهیزات آن در داخل کشور حمایت شود؛ هرچند که در واقعیت اتفاقات دیگری در حال وقوع است که سالانه هم تکرار می شود. آذرماه 92 انجمن مهندسی دریایی ایران سمیناری تخصصی با محوریت «فرصتها و چالشهای تأمین دکلهای حفاری دریایی» در دانشگاه صنعتی شریف برگزار کرد و مکاتبات مفصلی با همکاری انجمن سازندگان شناور، تجهیزات و سازه های دریایی ایران با مقام معظم رهبری و مسئولان ارشد دولتی داشت.
مارین نیوز در همین خصوص گفت و گویی اختصاصی با دکتر سعید مظاهری عضو هیئت مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران و رئیس کمیته ساحلی و فراساحلی ترتیب داده است که در ادامه می خوانید:
- گفت و گو را با صحبت در مورد توانایی ساخت دکل توسط شرکت های داخلی شروع کنیم.
شرکت های ایرانی توانایی ساخت دکل در داخل کشور را دارند و این تجربه وجود دارد، طبیعی است که برای کشوری که در گذشته چنین تجربه ای دارد و می داند که چنین تجهیزاتی از نیاز های مهم صنعت فراساحل کشور است، به شکل منطقی باید تلاش کند این تجربه ادامه داشته باشد و در ادامه هم انتظار می رود که از نظر فناوری و اقبال شرکت های فعال ایرانی در این زمینه توسعه پیدا کنیم. بنابراین اگر از بالا به مساله نگاه کنیم: تجربه موجود بوده و منطقی است که برای نیازهای آتی کشور این تجربه ادامه پیدا کند. طبیعی است شرکت هایی که در گذشته این تجربه را داشته اند، این توانایی را در آینده هم خواهند داشت. بحث دیگر این است که چگونه باید در آینده ادامه دهیم و چه قطعاتی را بسازیم، باید توجه کنیم که طبیعی است انتظار نداریم تمام قطعات یک دکل را از A تا Z بسازیم و این کار عملی و اقتصادی نیست، در تمام دنیا هم این موضوع رعایت می شود. باید دید کدام قطعات و تجهیزات ارزش افزوده بهتری دارد و می توانیم با استفاده از توانمندی ها و زیرساخت های موجود آن قطعات را بسازیم و استفاده کنیم. برای پرداختن به این موضوع قسمت مهمی که شاید ما در گذشته کم تر به آن پرداخته ایم بحث مهندسی و فناوری دکل است که با توجه به تکنولوژی های خاصی که در بحث دکل سازی در دنیا به وجود آمده است، این بخش حتما باید حمایت شود و انتقال فناوری و تکنولوژی روز باید انجام شود.
- شرکت های دانش بنیان چگونه می توانند در این عرصه راهگشا باشند؟
ببینید برای پیشرفت در عرصه سازه های دریایی- سکوهای دریایی از جمله دکل ها- و همراهی با تکنولوژی روز حتما باید جایگاهی برای شرکت های دانش بنیان داخلی قائل باشیم که اتفاقا در این زمینه بسیار ضعیف هستیم. به عبارت دیگر ما در بحث سازه های فراساحلی، حضور شرکت های دانش بنیان و نوآور را نمی بینیم، بیشتر به این دلیل که این موضوع در ساختار پروژه ها دیده نشده و باید برای آن فکری کرد، چون بسیار مسئله مهمی است. ما ممکن است بخشی از قطعات و تجهیزات را از خارج خریداری کنیم ولی باید مهندسی، ساخت و فناوری در داخل کشور بومی سازی شود. به جرات می توان گفت این موضوع کم هزینه ترین و دقیق ترین استراتژی است که باید در بحث ساخت دکل ها و تمام سازه های دریایی پیگیری شود.
- در مورد سفارشاتی که از داخل به شرکت های خارجی از جمله شرکت های چینی و اروپایی سپرده می شود، توضیح دهید.
مساله همینجاست، کسانی می گویند ما نیاز به فناوری خارجی داریم و به همین خاطر سفارشات را به شرکت های خارجی واگذار می کنیم. نکته مهم این است که نقش شرکت ایرانی و شرکت دانش بنیانی که قرار است پروژه ضمن انتقال تکنولوژی توسط آن انجام شود، کجاست؟ دلیل ندیدن و یا انکار این موضوع این است که ما به شکل صوری به مساله نگاه می کنیم و دنبال راه حل نیستیم. اتفاقا ما در انجمن مهندسی دریایی ایران قصد داریم در جلسه ای که مرداد ماه برای کمیته ساحلی و فراساحلی تنظیم می کنیم، راهکارهای حضور شرکت های دانش بنیان دریایی ایرانی در قراردادهایی که در حال واگذاری است را بررسی و ارزیابی کنیم. من فکر می کنم این موضوع آنقدر اهمیت دارد که تیمی -در هر وزارتخانه ای که مسئول این کار است- تعیین شود و به دنبال ایجاد راهکارهای مناسب در هر ارگان باشند.
- بارها دیده شده که بهره بردارِ پروژه با استفاده از اهرم محدودیت زمانی برای اتمام پروژه، بخشی از کار ازجمله ساخت دکل را به سازندگان خارجی واگذار می کند. نظر شما در این خصوص چیست؟
بله درست است، گاهی توجیه به این صورت است که بهره بردار می گوید ما باید کار را واگذار کنیم و عجله برای انجام پروژه داریم و توجیه های مشابه دیگر که بیان می شود، اینها آدرس های غلط دادن است، توجیه هایی مشابه این در صنعت ما کم نیست، گاهی کارفرمایان می پرسند که سابقه شرکت ایرانی شما چقدر است؟ واضح است که هیچ شرکت ایرانی نداریم که از نظر سابقه به پای شرکت های بزرگ خارجی برسد و این پرسش در واقع یک « نه محترمانه» است. بنابراین باید برای موضوع راهکار پیدا کنیم و این اصلا جواب درستی نیست که مدیران مربوطه می گویند، چون شرکت های خارجی توانمندی شان بیشتر است، پس پروژه برای آن هاست. اگر در همه زمینه ها بخواهیم اینطور فکر کنیم، تکلیف صنعت داخلی، اشتغال و شکوفایی اقتصادی چه می شود؟ به جای فکر کردن برای پیدا کردن راهکار، صورت مساله را پاک می کنند و مسیر ساده ای پیدا می شود که به هیچ وجه در دراز مدت به سود کشور نیست. گاهی این اتفاق یک بار و در شرایط خاص می افتد و می توان از آن چشم پوشی کرد، اما زمانی که مستمرا و هرسال از سوی شرکت های مختلف انجام می شود، بدون شک مساله دار است. حتی به نظرم بهتر است به بخش فعال در آن حوزه گفته شود که ما نیازی به کار و فناوری شما نداریم و تجهیزات را به شکل دیگری تامین می کنیم، پس بهتر است شما بروید و در بخش های دیگری فعالیت کنید.
