بعد از مخالفت با سازمان توسعه سواحل مکران، استان شدن مکران از سوی برخی مدیران و کارشناسان مطرح شده است.
به گزارش مارین نیوز، سوحل مکران، سواحل راهبردی ایران، از جاسک هرمزگان در غرب تا گواتر سیستان و بلوچستان در شرق، خطی 400 کیلومتری در ساحل عمان، ساحل اقیانوسی ایران، که اقتصاددان گواهی می دهند آینده اقتصاد ایران است.
سواحل مکران قرار است با تاکید دو سند بالادستی برنامه ششم توسعه و سند مختص به توسعه سواحل مکران به مرکز تولید، صنعت، تجارت و ترانزیت تبدیل شود؛ در این دوسند پیش بینی شده سواحل مکران با استقرار صنایع پتروشیمی و فولاد و استفاده از آب دریا برای آن ها به تولید 40 میلیون تن محصولات پتروشیمی و فولاد برسد؛ هم چنین استقرار صنایع ماشین سازی، گردشگری و کشاورزی نیز با احداث مراکز بالادست و پایین دست صنعت خودرو، مراکز اقامتی و تفریحی و همچنین گلخانه های صنعتی و استفاده از شیرین سازی آب دریا برای تولید در آنها در دستور کار قرار گرفته است.
بندر جاسک در سواحل مکران نیز قرار است در طرح جامع وزارت نفت با احداث پایانه های نفتی، بخش مهمی از صادرات نفت ایران از خارک در خلیج فارس به این بندر در آب های عمان منتقل شود.
همزمان با استقرار صنایع مادر و در کنار آنها صنایع پایین دستی در سواحل مکران، مکران قرار است میزبان بخش مهمی از جمعیت ایران در شهرهای جدیدی مانند شهر جدید تیس در سیستان و بلوچستان بشود و معضل کم آبی شهرهای ایران را نیز با ایجاد تاسیسات بزرگ و مدرن شیرین سازی آب های دریا برطرف کند.
استقرار طرح ها و صنایع بزرگ عمرانی در سواحل مکران را ستادی عالی با عضویت عمده دستگاه های اجرایی به ریاست معاون اول رئیس جمهور رهبری می کند؛ دبیرخانه این ستاد در وزارت دفاع است.
نمایندگان مجلس علاوه بر این ستاد، بر تشکیل سازمانی مختص به توسعه سواحل مکران رای دادند؛ بنا به مصوبه اردیبشهت ماه سال 95 مجلس که به تایید شورای نگهبان رسیده، این سازمان که در محدوده شهرستان های میناب، سیریک و جاسک هرمزگان و چابهار و کنارک سیستان و بلوچستان ایجاد می شود تمام وظایف و اختیارات دستگاه های اجرایی، نهادها و مؤسسات عمومی به غیر از دفاعی - امنیتی، قضایی و امور خارجه و همچنین تمام دارایی های دولت و دستگاه های اجرایی اعم از منقول و غیر منقول و تمام طرح ها و پروژه ها (در حال بهره برداری یا اجرا) در منطقه سواحل مکران را بر عهده می گیرد. سازمانی که مخالف کم ندارد و همین مخالفت ها سه سال است تشکیلش را به تاخیر انداخته است.
استاندار: استان مکران ایجاد شود
سواحل مکران راهبردی است و اهمیت اش ویژه، بسیاری از نخبگان، اندیشمندان و حتی مدیران بر استان شدن مکران تا سازمان شدن آن برای تسریع در توسعه تاکید دارند، از جمله شاخص ترین آنها احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان، همین یک هفته پیش گفت: به نظر من اگر می خواهد توسعه در سواحل مکران اتفاق بیافتد باید استان مکران و یا مثلا بلوچستان جنوبی تشکیل شود؛ فقط طول خط سواحل مکران از اولین نقطه تا آخرین نقطه اش از جاسک هرمزگان تا سیستان و بلوچستان، 400 کیلومتر است، این 400 کیلومتر می تواند در قالب یک استان مانند مکران یا بلوچستان جنوبی تعریف شود و مشکلات موازی کاری تشکیل یک سازمان را هم نداشته باشد.
موهبتی ادامه می دهد: تجریه ثابت کرده سازمان های موازی سرنوشت خوبی ندارند، سازمان عمران سیستان تشکیل شد بعد از مدتی به جهت تقابل رفتار و موازی کاری هایش با دستگاه های اجرایی، خود دستگاه های اجرایی کاری کردند که منحل شود.
کارشناس معماری دریایی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر نیز به پایگاه خبری - تحلیلی دریایی ایران "مارین نیوز" گفته است، عدم توسعه یافتگی استانها و شهرهای ساحلی جنوب کشور در چند دهه اخیر نشان از یک ضرورت فراموش شده دارد به نام "ضرورت بازنگری در تقسیمات استانی جنوب کشور".
محمد مونسان می افزاید: معمولا در استانهایی که مساحت زیادی دارند، مسئولین استانی تمرکز کافی در بخش های مختلف آن بطور یکسان ندارند و از طرف دیگر بودجه اندک این استانها نیز باعث عقب افتادگی بیشتر آنها می شود. تجربه موفق تقسیم استانهای بزرگ یا پرجمعیت کشور به استانهای کوچکتر، مفید بودن این کار را به اثبات رسانیده است مانند تقسیم استان خراسان به سه استان و همچنین تشکیل استان های قم، قزوین و البرز.
این کارشناس تصریح می کند: با توجه به مشکلات کم آبی در کشور در سال های اخیر، تقریبا همه مسئولین و کارشناسان به ضرورت انتقال جمعیت کشور به سمت سواحل، اتفاق نظر دارند ولی یکی از موانع بزرگ، همین تقسیمات نامناسب کشوری در سواحل جنوب است. باید تقسیمات استانی را طوری انجام داد که سهم هر استان از سواحل جنوب کشور بیش از400 کیلومتر نباشد تا بتوان تمرکز و رسیدگی مناسبی را از طرف مسئولین استانی انتظار داشت.
تشکیل استان مکران شرقی
مونسان تاکید می کند: استان سیستان و بلوچستان یک استان فقیر و محروم با بودجه سالیانه اندک است درحالیکه دومین استان وسیع کشور با مساحت 180 هزار مترمربع (11 درصد مساحت ایران) می باشد (در مقایسه با مساحت 13 هزار متر مربعی تهران، 11 هزار مترمربعی قم، 5 هزارمترمربعی البرز و 15 هزار متر مربعی قزوین). این استان دارای 300 کیلومتر ساحل بوده و فاصله شمال تا جنوب استان 900 کیلومتر است. توجه شود که در سال 97 بودجه استان سیستان و بلوچستان 5/2 هزار میلیارد تومان، البرز 4/1 هزار میلیارد تومان و قزوین 1 هزار میلیارد تومان بوده است که هیچ تناسبی با وسعت استانها ندارد. لذا کوچکتر شدن استان سیستان و بلوچستان به دو یا سه استان باعث می شود این استان دو یا سه بودجه مجزا دریافت کند. پیشنهاد میشود قسمت جنوبی این استان به یک استان مجزا (مکران شرقی) با مرکزیت چابهار و طول سواحل 300 کیلومتر تبدیل شود.
تشکیل استان مکران غربی
وی می گوید: همانطور که بیان شد وسعت زیاد طول سواحل و جزایر متعدد استان هرمزگان یکی از عقب افتادگی سواحل کشور است. قسمت شرقی استان هرمزگان به یک استان مستقل به نام "استان مکران غربی" با مرکزیت جاسک تبدیل گردد با طول ساحل حدود 300 کیلومتر. بدین ترتیب طول سواحل استان هرمزگان نیز با جدا شدن این قسمت و جدا شدن جزایر، از 850 کیلومتر به حدود 400 کیلومتر خواهد رسید. قطعا این تقسیم بندی بر تمرکز بیشتر استانداران و فرمانداران بر توسعه سواحل مکران و فقرزدایی از این مناطق بسیار موثر خواهد بود و شرایط را برای اسکان 5-8 میلیون نفر در کوتاه مدت (5-7 ساله) و 15-20 میلیون نفر در میان مدت (8-15 ساله) در سواحل مکران فراهم می آورد.