در پی اخبار اخیر مربوط به هشتمین نمایشگاه حملونقل و لجستیک، بار دیگر این واقعیت به وضوح نمایان شد که مدیریت نمایشگاهها توسط دستگاههای دولتی نه تنها به بیتدبیری و سوءمدیریت منجر میشود، بلکه هزینههای سنگینی را نیز بر دوش بخش خصوصی و منابع عمومی تحمیل میکند. لغو این نمایشگاه توسط وزارت راه و شهرسازی، علیرغم آمادگی بخش خصوصی و هزینههای قابل توجهی که در جهت آمادهسازی غرفهها متقبل شده بود، نمونهای آشکار از ناهماهنگیها و تصمیمات غیرمسئولانه است.
در حالی که نهادهای خصوصی و غرفهداران برای برگزاری این رویداد مهم آماده بودند، تصمیم غیرمنتظره وزارت راه مبنی بر تعویق نمایشگاه، موجب ضررهای مالی قابل توجهی برای این بخش شد. این وضعیت نه تنها در این نمایشگاه، بلکه در سایر نمایشگاههای همزمان در تهران نیز مشاهده شد. این نشاندهنده ضعف رویکردهای دولتی در برگزاری چنین رویدادهایی و ضرورت واگذاری مسئولیتها به تشکلهای تخصصی و صنفی است.
تشکلهایی که با اشراف بیشتر به نیازهای صنعت و تخصص در مدیریت، توانایی بیشتری در جلوگیری از هدررفت منابع دارند و میتوانند بسترهای شفاف و مؤثری برای برگزاری رویدادها فراهم کنند. از این رو، پیشنهاد میشود که برگزاری نمایشگاهها به انجمنها و تشکلهای تخصصی سپرده شود. این نهادها با داشتن تخصص و شناخت کافی از نیازهای صنعت، میتوانند از هدررفت منابع جلوگیری کرده و کیفیت و شفافیت این رویدادها را ارتقا دهند.
چالشهای موجود و راهحلهای پیشنهادی
تصمیمگیریهای غیرمسئولانه: لغو یا تعویق ناگهانی نمایشگاهها، حتی در صورت عدم ممنوعیت رسمی، نشاندهنده نبود برنامهریزی و تصمیمگیری مناسب است.
هدررفت منابع عمومی و خصوصی: هزینههای گزاف غرفهسازی، تبلیغات و آمادهسازی برای شرکتها و نهادها به هدر میرود.
راهحل پیشنهادی: واگذاری برگزاری نمایشگاهها به انجمنهای تخصصی که شفافیت و دقت را افزایش میدهند و از صرف منابع بیتالمال جلوگیری میکنند.
نمایشگاهها باید به عنوان بسترهایی برای توسعه کسبوکار و تعاملات تخصصی برگزار شوند، نه عرصهای برای نمایش فعالیتهای دولت. واگذاری این مسئولیتها به تشکلهای حرفهای میتواند از مشکلاتی مانند لغو بیبرنامه و هدررفت منابع جلوگیری کند.
تجربههای ناموفق پس از خروج از مدیریت تخصصی
یکی از نمونههای بارز در این زمینه، نمایشگاههای دریایی است که پس از خروج از مدیریت انجمن مهندسی دریایی ایران با مشکلات عدیدهای مواجه شدند. این انجمن به عنوان یک نهاد تخصصی، همواره درک عمیقی از نیازهای جامعه دریایی کشور داشته و برگزاری نمایشگاهها تحت نظارت این انجمن منجر به انسجام و موفقیت نسبی این رویدادها میشد. اما پس از خروج از محوریت این انجمن، مشکلاتی چون کاهش حضور و مشارکت تخصصی، نبود شفافیت، هدفگذاری نادرست و افزایش ناهماهنگیها و مشکلات اجرایی نمایان شد. علاوه بر این، این تغییرات موجب کاهش جذابیت بینالمللی این نمایشگاهها شد.
پیامدها و نتیجهگیری
عدم موفقیت نمایشگاههای اخیر به وضوح نشان داد که مدیریت تخصصی و حرفهای، شرط اساسی موفقیت این نوع رویدادها است. بازگشت محوریت به انجمنهای تخصصی مانند انجمن مهندسی دریایی ایران میتواند همبستگی میان صنعتگران، نهادهای دولتی و شرکتهای بینالمللی را تقویت کرده و به رشد صنعت دریایی کمک کند.
بنابراین، برای جلوگیری از هدررفت منابع و بهبود کیفیت و شفافیت در برگزاری نمایشگاهها، لازم است این مسئولیت به تشکلهای تخصصی و صنفی واگذار شود. این رویکرد نه تنها به نفع صنعت است، بلکه منافع عمومی و خصوصی را نیز حفظ میکند
