توجه به اقتصاد دریا، تنها راه نجات

به گزارش مارین نیوز، بندرنشینان ایرانی برخلاف شهروندان شهرهای بندری جهان، عنوان «فقیرترین و محروم‌ترین» شهروندان کشورشان را یدک می‌کشند. براساس اعلام مرکز آمار ایران، شهروندان هرمزگانی و سیستان و بلوچستانی کمترین درآمد سرانه کشور را به خود اختصاص می‌دهند، این در حالی است که ساکنان شهرهای بندری جهان به‌طور میانگین بین دو تا سه برابر متوسط سرانه کشورشان درآمد دارند. از این میان بندرنشینان هامبورگ سالانه 76هزاردلار که به دلار 4500 تومانی معادل 342 میلیون تومان در سال می‌شود، درآمد دارند. ساکنان بندر سنگاپور سالانه 40 هزاردلار و معادل 180 میلیون‌ تومان و بندرنشینان شانگهای سالانه 15 هزار دلار و معادل 68 میلیون‌تومان درآمد به‌دست می‌آورند. ساکنان دوبی که بزرگ‌ ترین بندر خاورمیانه، یعنی جبل‌ علی را در اختیار دارند، سالانه 18 هزار دلار و چیزی معادل 81 میلیون‌ تومان سرانه درآمد دارند. این در شرایطی است که ساکنان مهم‌ترین بنادر ایران سالانه چیزی نزدیک به 12 میلیون‌ تومان درآمد کسب می‌ کنند که این ارقام نه‌تنها در مقایسه با ساکنان بنادر بزرگ جهان از شکاف قابل‌ توجهی خبر می‌ دهد که نشان می‌ دهد هرمزگانی‌ ها و سیستان و بلوچستانی‌ ها رکورددار کمترین سرانه درآمد در کشور هستند.

آلمان قدرت نخست اقتصاد اروپاست و حالا واکنش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا را به دنبال داشته است. ترامپ تراز بالای تجاری آلمان را غیرمنصفانه دانسته و گفته است این موضوع موجب از بین رفتن تعادل در بازارهای جهانی می‌شود. در این میان بندر هامبورگ نقش غیرقابل انکاری در اقتصاد آلمان بازی می‌کند و به‌عنوان نماد تجاری این کشور شناخته می‌شود. بخش قابل‌توجهی از محصولات صادراتیِ آلمان در این بندر تولید و صادر می‌شود. بر‌اساس آمار منتشرشده، مقصد اصلی صادرات آلمان، چین است؛ به گونه‌ای که سالانه بیشتر از دو و نیم میلیارد دلار کالا از بندر هامبورگ به چین صادر می‌شود و پس از آن کشورهای روسیه و سنگاپور در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند و آمریکا با واردات 300‌ میلیون دلار کالای آلمانی، چهارمین مقصد تجاری این کشور است. جالب است بدانید بر‌اساس گزارشی که بلومبرگ منتشر کرده است، سطح زندگی مردم بندر هامبورگ به‌طور میانگین 64 درصد بالاتر از میانگین تمام کشور آلمان است. درآمد سرانه هر شهروند بندر هامبورگ سالانه بیشتر از 60 هزاریورو یا چیزی معادل 76 هزاردلار است. با احتساب دلار 4500 تومانی سرانه درآمد هر شهروند بندر هامبورگ نزدیک به 342 میلیون‌تومان در سال یا نزدیک به 28 میلیون‌تومان در ماه می‌شود. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که میانگین سرانه درآمد در آلمان حدود 36 هزاریورو است. به عبارتی، مردم بندرنشین هامبورگ متوسط درآمدی حدود 1.6برابر مردم کل کشورشان دارند.

سنگاپور یکی از بزرگ‌ترین پایتخت‌ های دریایی جهان است. این قدرت اقتصادی آسیا بخش مهمی از سیاست‌های درآمدزایی خود را بر پایه اقتصاد دریا بنیان گذاشته است. در حال حاضر سنگاپور هفتمین کشور تجاری جهان به‌شمار می‌رود و به کشورهای اروپایی و آمریکا صادرات دارد. این کشور سالانه به‌ طور میانگین 1.6 میلیارد تن کالا از بندر سنگاپور ترانزیت می‌ کند و 33 میلیون کشتی سالانه در این بندر بزرگ رفت‌ و آمد می‌ کنند. به‌گونه‌ای که همین بندر به‌تنهایی توانسته است 100 میلیارددلار برای سنگاپور درآمدزایی کند. اگر درآمد نفتی ایران در سال گذشته را چیزی بین 35 تا 40 میلیارددلار در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که بندر سنگاپور چیزی بیشتر از دو تا سه برابر نفت ایران برای این کشور درآمدزایی می‌کند. به‌گونه‌ای که حالا اداره بندر سنگاپور دومین سازمان درآمدزا در این کشور به‌شمار می‌رود و از ثبات مالی بالایی برخوردار است. رشد صنعت حمل‌ونقل دریایی موجب شده است که تنها حدود یک‌هزار شرکت حمل‌ونقل بزرگ در سنگاپور فعالیت کنند. درآمد سرانه هر شهروند در بندر سنگاپور نزدیک به 40هزاردلار است که از این نظر سنگاپور یکی از 25 کشور جهان با درآمد بالا به حساب می‌آید. با درنظر گرفتن دلار 4500تومانی، درآمد سالانه هر شهروند ساکن بندر سنگاپور سالانه معادل 180 میلیون تومان و ماهانه رقمی نزدیک به 15‌ میلیون تومان است.

در این میان بندر جبل‌علیِ امارات هم یکی از 10 بندر بزرگ تجاری در جهان و بزرگ‌ترین بندر خاورمیانه است که توانسته کشور امارات را به هاب تجارت دریایی منطقه تبدیل کند. این بندر به‌طور هفتگی با بیشتر از 100 بندر جهان در ارتباط است و به 170 خط کشتیرانی جهان خدمات می‌دهد. جبل‌علی در جنوب غربی شهر دوبی ساخته شده است. در این بندر شرکت‌های متعددی از چین، تایوان و تایلند فعالیت می‌کنند و منطقه آزاد جبل‌علی یکی از بزرگ‌ترین جزایر دست‌ساخت بشر در جهان است. این بندر ظرفیت خود را به 19میلیون تی‌ای‌یو افزایش داده و دارای 9‌ اسکله است. در سال 1985 تنها 30‌ شرکت تجاری در بندر جبل‌علی فعالیت داشت اما در حال حاضر تعداد این شرکت‌ها به بیشتر از سه هزار شرکت رسیده است که بخش عمد‌ه‌ای از آن‌ها شرکت‌های اروپایی و آمریکایی هستند. بندر جبل‌علی در حال حاضر یکی از شاهراه‌های تجارت جهان است که علاوه‌بر کانتینر، نفت، گاز مایع و محصولات پتروشیمی را جابه‌جا می‌کند. حالا این حجم از تجارت ساکنان بندر جبل‌علی را به یکی از پردرآمدترین شهروندان بندرنشین تبدیل کرده است، به‌گونه‌ای که سرانه درآمد هر شهروند ساکن در این بندر را چیزی حدود 18‌ هزار دلار برآورد کرده‌اند و درواقع مردمان دوبی از بندرنشینان بزرگترین بندر تجاری جهان یعنی شانگهای هم درآمد سرانه بیشتری دارند. با احتساب دلار 4500 تومانی، سرانه درآمد شهروندان دوبی سالانه 81 میلیون‌تومان و ماهانه حدود 7 میلیون‌ تومان است.

شانگهای که در مقام بزرگ‌ترین بندر تجاری جهان قرار دارد، جمعیتی نزدیک به 24 میلیون نفر را به خود جذب کرده است. شانگهای سالانه تولید اقتصادی نزدیک به 340 میلیارد دلار دارد. با این حساب می‌توان گفت تنها یک بندر چین چیزی معادل یک کشور به پهناوری ایران تولید اقتصادی دارد. درآمد سرانه مردم شانگهای حدود 15 هزاردلار است. این در حالی است که میانگین سرانه درآمد در این بندر چیزی بین 5 تا 6هزار دلار است. به این ترتیب مردم بندرنشین شانگهای حدود سه برابر سایر هم‌وطنانشان درآمد دارند. اگر بخواهیم رقم درآمد مردم شانگهای را با دلار 4500‌ تومانی معادل‌سازی کنیم، متوجه می‌شویم که آن‌ها سالانه حدود 68 میلیون تومان درآمد دارند که رقمی نزدیک به شش میلیون تومان در ماه درآمد هر شهروند ساکن شانگهای است. گفته می‌شود 40 درصد فعالیت‌های اقتصادی چین در سواحل این کشور متمرکز شده‌اند. برنامه آتی چین این است که شانگهای نه‌تنها یک مرکز تجاری در دنیا بلکه مرکز مالی و همچنین مرکز نوآوری شود و چینی‌ها در این مسیر با جدیت در حال فعالیت هستند. شرط پذیرش شرکت‌های تجاری در بندر شانگهای این است که شرکت باید در سه سال گذشته از یک‌میزان بیشتر سودآوری داشته باشد؛ مثلا شرکت‌های مشغول به صادرات و واردات باید در سه سال گذشته بیش‌از یک میلیون دلار جنس جابه‌جا کرده باشند. تاکنون 1900 درخواست برای فعالیت در آن‌جا ایجاد شده است.

در ایران بزرگ‌ترین بندر تجاری کشور یعنی بندر شهید رجایی در استان هرمزگان واقع شده است و بندر چابهار عنوان طلایی‌ترین موقعیت بندری منطقه را یدک می‌کشد، اما خوب است بدانید که مردم هرمزگان و سیستان و بلوچستان مطابق اعلام مرکز آمار ایران پایین‌ترین سرانه درآمد کشور و بیشترین کسری بودجه خانوار را دارند؛ به‌گونه‌ای که سرانه درآمد مردم هرمزگان سالانه چیزی حدود 12.5 میلیون تومان و ماهانه کمی بیشتر از 1 میلیون تومان است و سرانه درآمد مردم سیستان‌ و بلوچستان سالانه تنها حدود 12 میلیون‌ تومان و نزدیک به 1 میلیون تومان در ماه است. به این ترتیب مردم بندرنشین هامبورگ به‌طور میانگین 28 برابر، مردم بندرنشین سنگاپور 15 برابر، مردم بندرنشین شانگهای 6برابر و مردم بندرنشین دوبی 7 برابر ساکنان مهم‌ترین بنادر ایران درآمد دارند؛ اتفاقی که گویای فاصله بسیار زیاد میزان توسعه‌ یافتگی مهم‌ترین بنادر ایران و مهم‌ترین بنادر تجاری جهان است.