روایت دانشجویی از صنایع دریایی خرمشهر

- شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران
- کشتی‏سازی اروندان
- بندر خرمشهر
- شرکت صنایع دریایی ساحل اروند
- مجتمع صنایع دریایی شهید موسوی

همچنین در این بازدید جلسه کمیته دانشجویی انجمن دریایی در دانشگاه علوم فنون دریایی خرمشهر با حضور دکتر ذاکری(مدیر پژوهشی دانشگاه) و دکتر رابعی (مسؤول ارتباط با صنعت و مدیر گروه کشتی‏سازی در دانشگاه علوم فنون دریایی خرمشهر)، مسؤولین کمیته دانشجویی و دانشجویان از دانشگاه‏های مختلف کشور برگزار شد. در این جلسه در مورد مسائل گوناگونی از جمله ارتباط بهتر دانشگاه با صنعت، ارتباط مناسب‏تر کمیته دانشجویی با دانشگاه‏های جنوب و شمال کشور، برگزاری مسابقات شناورهای هوشمند توسط دانشگاه صنعتی شریف و انجمن مهندسی دریای ایران بحث و گفتگو انجام شد.

در ادامه خلاصه‏ای از بازدیدهای انجام شده ارائه شده است.

الف) شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران
این شرکت فعالیت خود را از سال 1378 در زمینه طراحی و ساخت سکوهای استخراج نفت و گاز آغاز کرده است.

بازدید از یارد1 تأسیسات دریایی ایران انجام شده است. این یارد در حال ساخت روسازه‏های مربوط به سکوهای پایه ثابت استخراج گاز به  وزن 2300 و 3200 تن برای فازهای مختلف پارس جنوبی بود. هزینه طراحی و ساخت هر روسازه(عرشه) در یارد1 تأسیسات دریایی ایران حدود 200 تا 350 میلیون دلار است. به  طور معمول ساخت سکوهای پایه ثابت در محدوده وزنی ذکر شده 24 ماه است که با توجه به شرایط خاص کشور طراحی و ساخت این نوع سکوها در حدود 36 تا 40 ماه به ظول می‏انجامد. از دیگر مشخصات سکوهای در حال ساخت در این شرکت می‏توان به عمر طراحی 25 سال، حفاظت کاتدی در برابر خوردگی، قابلیت نشستن هلکوپتر روی این سکوها اشاره نمود.

ب) کشتی‏سازی اروندان
فعالیت‏های کشتی‏سازی اروندان به عنوان یکی از قدیمیترین شرکت‏های کشتی‏سازی از سال 1352 با همکاری شرکت پترسون کشور امریکا پایه‏ریزی شده است. متأسفانه به دلیل دولتی بودن این کارخانه قدیمی و تفاوت نظرهای مدیران بلندپایه دولت در حوزه دریایی کشتی‏سازی اروندان دچار نزول و رکود در پروژه‏های جاری خود شده است.

کشتی‏سازی اروندان در حال ساخت و طراحی هشت فروند لندینگ‏کرافت با جنس بدنه فولادی و دو فروند شناور مسافربری با جنس بدنه آلومینیوم و فرم بدنه کاتاماران است.

مدت زمان ساخت لندینگ‏کرافت به طور ایده‏آل در این کارخانه 10 تا 14 ماه بوده است. لندینگ‏کرافت‏های در حال ساخت با وزن 800 تا 1500 تن در آینده جهت حمل سوخت، آب، وسایل نقلیه و... مورد استفاده قرار می‏گیرند.

همچنین شناورهای مسافربری کاتاماران قابلیت جابجایی 286 مسافر و 36 خدمه را با سرعت 26 گره دریایی به همراه سیستم پیشرانش واترجت را خواهد داشت. از ویژگی‏های منحصر به فرد شناورها طراحی جاذب حرکات در زیر کابین مسافران و خدمه اشاره کرد. نام این دو شناور مسافربری زر(ZAR) و زیور(ZIVAR) انتخاب شده است. هزینه ساخت کامل هر کدام از این شناورهای مسافربری 9 میلیون دلار پیش‏بینی می‏شود.

کشتی‏سازی اروندان با توجه به قرارگیری در حاشیه رودخانه کارون دارای دو حوضچه به آب‏اندازی و از آبگیری صنعتی و سنتی است.

ج) بندر خرمشهر
بندر خرمشهر یکی از بنادر تخلیه و بارگیری شناورها در ایران است که در کنار رودخانه اروند واقع شده و یکی از بنادر آب شیرین ایران است.

بندر خرمشهر قبل از جنگ تحمیلی یکی از مهمترین بنادر ایران بوده؛ ولی متاسفانه فعلا در وضعیت مناسبی نیست.

د) شرکت صنایع دریایی ساحل اروند
شرکت صنایع دریایی ساحل اروند در ساحل 1386 شروع به کار کرده است. این شرکت در زمینه ساخت و انتقال سکوهای پایه ثابت و تعمیرات کشتی فعال است.

این شرکت در حال ساخت حوضچه خشک به طول 150 متر، عرض 40 متر و ارتفاع 11 متر جهت انجام تعمیر کشتی‏هایی با حداکثر وزن 1400 تن و آبخور 9 متر است. هزینه کامل ساخت این داک خشک حدود 3 میلیون دلار تخمین زده می‏شود.

همچنین این شرکت محوطه 12 هکتاری را در حاشیه رودخانه را جهت ساخت سینکرولیفت و ایجاد تعمیرگاه بزرگی برای کشتی با ظرفیت‏های مختلف تخصیص داده است که حدود  دو سال و نیم سال زمان ساخت پیش‏بینی می‏شود.

از دیگر فعالیت‏های جاری در این شرکت می‏توان به تغییر کاربری کشتی سپند(SEPAND) از کاربری حمل سوخت و آب به حمل کانتینر و لوله اشاره کرد.

ه) مجتمع صنایع دریایی شهید موسوی
این مجتمع بعنوان اولین پایگاه نیروی دریایی ایران دارای قدمت 90 ساله در صنعت دریایی کشور است و پس از انقلاب اسلامی تا سال 1383 متروکه بوده و در این سال با فعالیت‏های نظامی مجددا شروع به کار کرده است.

هم اکنون به دلیل تعدد کشتی‏های در حال ساخت، این مجتمع مشهور به جنگل فولاد ایران است. از جمله فعالیت‏های این مجتمع می‏توان به ساخت و تعمیر کشتی در حوزه تجاری و نظامی و اوراق کردن کشتی‏های فرسوده اشاره کرد.

مجتمع صنایع دریایی شهید موسوی در آغاز به کار مجدد خود طراحی و ساخت 40 فروند شناور لندینگ‏کرافت را به عهده گرفته که تاکنون 36 فروند را به مالک تحویل داده است و در حال حاضر نیز این مجتمع مشغول به انجام کارهایی نهایی جهت تحویل دادن لندینگ‏کرافت میکائیل است.

 مجتمع صنایع دریایی شهید موسوی دارای تجهیزات شات‏بلاست و سندبلاست جهت زنگ‏زدایی ورق‏های فولادی است. همچنین این مجتمع از کیسه‏های هوا جهت از آب گیری، به آب اندازی و بالا بردن کشتی استفاده می‏کند. این مجتمع موفق به از آبگیری شناور 2500 تن با استفاده از کیسه‏های هوا شده است. حوضچه سنتی از آبگیری و به آب‏اندازی از دیگر امکانات این مجتمع جهت تعمیر کشتی است.

* دانشجوی دکتری، گرایش مهندسی دریا، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی شریف