مشکلات دریای جنوب هر روز در وسعت این اکوسیستم بخشنده عمیق تر می شود، مصائبی از نابودی آبزیان و صید ترال تا ورود فاضلاب و آلودگی های نفتی که نفس دریا را گرفته است.
به گزارش مارین نیوز، دریا آرام است، موج هایش آرام آرام در حرکت هستند و خود را به ساحل می رسانند، موجی تمام می شود و از پس آن موجی دیگر بر می خیزد و راه ساحل را در پیش می گیرد. این سیکل روزها، ماه ها، سال ها و قرن ها ادامه دارد ولی هیچگاه تکراری نمی شود؛ انگار هر موجی با موج دیگر تفاوت دارد.
در اعماق دریا قایق هایی دیده می شوند که در حال صید هستند، لنج هایی نیز از بندر بارگیری کرده و در حال حرکت هستند، یک کشتی بزرگ در حال عبور از کانال است تا خود را به بندر برساند، در گوشه ای از ساحل چند کودک و چند جوان در حال شنا هستند و چند خانواده نیز در طول ساحل نشسته و به دریا خیره شده اند.
این تنها یک گوشه از این دریای عظیم بود. از این دریای بی کران هر کس بهره ای دارد؛ یکی از آن رزق و روزی بر می دارد، یکی از دریا برای تفریح استفاده کرده و گروهی نیز به دریا عادت کرده اند و انگار بدون دریا زندگی شان بی معنی است.
صیادی که ماهی می گیرد با آن روزگار می گذراند، تاجری که باری را حمل می کند به درآمدی می رسد، جوانی که در دریا شنا می کند از آن لذت می برد و . . . ولی این دریا از خیلی ها ناراحت و دلخور است.
دل دریا خون است
دریا از صیادی دلخور است که بی‌رویه صید می‌کند و نسل انواع آبزیان مأکول و نامأکول را در خطر انقراض قرار داده است، دریا از کسانی ناراحت است که سال‌ها است فاضلاب خود را به دریا می ریزند، دریا از صیادان و تجاری دلگیر است که وسط دریا آشغال های خود را به دریا می ریزند، دریا از شرکت های نفتی و نفت‌کش ها به دلیل آلوده کردن و خفه کردن آن شاکی است.
دریا آنقدر از عوامل مختلف و متعدد ضربه خورده است که دیگر رمقی برای او نمانده است ولی دریا همچنان رزق و روزی می دهد، مسیر تجارت را هموار می کند و نشاط بخش است ولی کسی از دل دریا خبر ندارد.
دل دریا خون است و روز به روز به سمت زوال و نابودی پیش می رود و این انسان است که همچنان از دریا خدمات می گیرد ولی قدمی برای رفع دغدغه ها و نگرانی های دریا بر نمی دارد.
صید بی‌رویه و نابودی نسل آبزیان
در سال‌های اخیر و به دنبال صید بی‌رویه آبزیان در دریا ضربه‌های بسیار سختی به دریا وارد شده است و برخی از گونه‌های دریایی در شرف نابودی قرارگرفته‌اند. برخی شیوه‌های صید مانند صید ترال آنقدر مخرب است که دریا را به مرز نابودی کشانده است.
به گفته یکی از دوست‌داران محیط‌زیست، برخی صیادان در طول سال آنقدر از صید ترال استفاده می‌کنند که انگار دریا را شخم زده‌اند و هر نوع آبزی که در دریا وجود دارد را نابود می‌کنند.
ناصر محمدی که دل خوشی از وضعیت صید و صیادی ندارد، صید بی‌رویه و استفاده از شیوه ترال را عاملی برای نابودی انواع آبزیان در دریا می‌داند و استمرار این وضعیت را به معنای پایان زندگی آبزیان می‌داند.
متأسفانه علی‌رغم تذکرهایی که همواره از سوی مسئولان صادر می‌شود، برخورد قابل توجه و جامعی با این شیوه های مخرب صید صورت نمی گیرد و بسیاری از صیادان از این شیوه استفاده کرده و دریا را نابود می‌کنند.
صید ترال همواره مورد اعتراض فعالان زیست محیطی بوده است و علی رغم اینکه در بسیاری از کشور به شدت با این نوع صید برخورد می شود ولی در آب های ما به خوبی با این موضوع برخورد نشده است.
ورود فاضلاب به دریا
یکی دیگر از مشکلات اساسی که همواره گریبان گیر دریا بوده است، ورود فاضلاب از نقاط مختلف به دریا است که در برخی از شهرهای ساحلی شاهد وضعیت اسفباری در این زمینه هستیم.
ورود فاضلاب به دریا باعث آلودگی شدید آن شده و علاوه بر مشکلاتی که برای آبزیان و موجودات دریایی ایجاد می کند، بهداشت آب دریا را نیز با مخاطره روبرو کرده و خطراتی را برای افرادی که در دریا شنا می کنند، ایجاد می کند.
به گفته مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری بوشهر، در برخی از نقاط ساحلی استان بوشهر شاهد ورود فاضلاب به دریا هستیم که این موضوع نگرانی هایی را ایجاد می کند.
عباس برزگرزاده با اشاره به اینکه وضعیت شناگاه های استان بوشهر مشخص شده است، ادامه داد: نقاط آلوده با پرچم گذاری زرد مشخص شده است و در نقاط غیرآلوده که به عنوان شناگاه رسمی شناخته شده اند پرچم آبی نصب می شود.
وی بر لزوم مقابله جدی با عوامل آلوده کننده دریا تأکید کرد و افزود: دریا متعلق به همه مردم است و هیچ کسی حق ندارد که دریا را آلوده کند و محیط ناسالمی برای مردم در کنار دریا ایجاد کند.
ورود پسماند شناورها به دریا
یکی دیگر از عوامل آلوده کننده دریا، ورود پسماند شناورها به دریا است؛ برخی از شناورها با بی توجهی به مسائل زیست محیطی بخشی از پسماند تولید خود از جمله انواع پلاستیک و بطری ها را به دریا می ریزند.
برخی از این پسماندها به ساحل می رسند و بخش زیادی از این پسماندها نیز در بستر دریا باقی می مانند و باعث بروز مشکلاتی برای آبزیان دریایی می شوند و گاها نابودی آن ها را رقم می زنند.
برخی از صیادان نیز ادوات صیادی خود از جمله تور و قلاب و طناب های ماهی گیری را در دریا رها می‌کنند که ضربه های مهلکی را بر پیکره آبزیان بی‌دفاع دریا وارد می کنند.
مهرداد تمجیدی از دوست داران محیط زیست دریایی است که نسبت به رفتار برخی افراد که اقدام به تخلیه پسماند در دریا می کنند بسیار نگران است و این موضوع را از عوامل نابودی ذخایر دریایی می‌داند.
به گفته مهرداد، در مقابل این رفتارهای مخرب تعدادی از دوست داران محیط زیست دریایی در ایام مختلف سال نسبت به پاک سازی ساحل و دریا اقدام می کنند و در حد امکان نسبت به جمع آوری این پسماندها اقدام می کنند ولی این اقدامات اصلاً پاسخگوی تخریب ها نخواهد بود.
استحصال اراضی از دریا
در سال های اخیر به بهانه توسعه، تعرض های متعددی به دریا صورت گرفته است و دریاخواری نیز رواج یافته است؛ هرچند برخوردهایی در این زمینه صورت گرفته است ولی همچنان شاهد مشکلاتی در این زمینه هستیم.
به گفته فرهاد قلی نژاد مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر، برخی از سواحل استان بوشهر زیستگاه آبسنگ های مرجانی و انواع گونه های جانوری دیگر بوده و از نظر زیستی ارزشمند است.
وی افزود: استحصال اراضی از دریا یکی از اقدامات مخربی است موجب خسارت فراوان به اکوسیستم های دریایی به ویژه زیستگاه مرجانی می شود و متأسفانه در برخی از سواحل در راستای احداث و استقرار صنایع استحصال زمین از دریا انجام می شود که در استان بوشهر نیز از سال های پیش بخشی از سواحل به ویژه در عسلویه و کنگان استحصال شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر ادامه داد: هرگونه استحصال دریا و آسیب به اکوسیستم سواحل غی قانونی و استحصال های ضروری نیاز به اخذ مجوز و مطالعات زیست محیطی دارد.
وی تصریح کرد: استحصال زمین از دریا علاوه بر الزام به دریافت مجوز از سازمان محیط زیست نیازمند صدور مجوز از سایر ارگان های متولی و مسئول نظیر وزارت نیرو و سازمان بنادر و دریانوردی است.
آلودگی‌های نفتی در دریا
ورود آلودگی های نفتی به دریا یکی دیگر از تخریب هایی است که باعث نابودی و مشکلات زیستی در دریا شده و خطر بزرگی برای آبزیان محسوب می شود؛ آلودگی هایی که در سال های اخیر افزایش یافته است و باید مقابله اساسی با این پدیده صورت گیرد.
بوشهر یک استان صنعتی است و صنایع بزرگی همچون نفت و گاز و پتروشیمی، نیروگاه اتمی و پایانه های نفتی در کنار دریا و یا در اعماق دریا ایجادشده اند که آلودگی هایی را برای دریا به ارمغان می آورند.
این آلودگی های نفتی گاها سطح گسترده ای از دریا را فرا می گیرد و در برخی اوقات نیز فجایعی همچون مرگ ماهیان و دیگر آبزیان را به بار می آورد.
هرچند دریا به‌شدت بخشنده است ولی انسان حریص است و تلاش دارد تا می تواند از دریا خدمات بگیرد و این حرص باعث می شود که با سرعت در مسیر نابودی دریا قدم بردارد.
در مجموع با دریا مهربان نیستیم و قدر محبت های بی‌کران دریا را نمی دانیم، رفتار مناسبی با دریا نداریم و فقط به فکر استفاده از منابع آن هستیم و به این فکر نمی کنیم که نتوانیم دریایی سالم را به نسل های آینده تحویل دهیم.
