به گزارش مارین نیوز، بر اساس تازه‌ترین داده‌های نظام رتبه‌بندی SCImago Journal & Country Rank، ایران در سال ۲۰۲۴ با انتشار ۴۷۲ مقاله در حوزه مهندسی دریا، جایگاه دوازدهم جهان را به دست آورد. این عدد نسبت به سال ۲۰۲۳ که ایران ۴۲۸ مقاله و رتبه ۱۵ را ثبت کرده بود، رشد ۴۴ مقاله‌ای (معادل ۱۰.۳ درصد) را نشان می‌دهد.
روند ده‌ساله تولید مقالات ایران در مهندسی دریا
۲۰۱۴: ۳۳۳ مقاله - رتبه ۱۲
۲۰۱۵: ۴۰۸ مقاله - رتبه ۱۳
۲۰۱۶: ۶۶۵ مقاله - رتبه ۸
۲۰۱۷: ۵۷۷ مقاله - رتبه ۸
۲۰۱۸: ۴۳۲ مقاله - رتبه ۱۲
۲۰۱۹: ۵۳۴ مقاله - رتبه ۱۱
۲۰۲۰: ۴۴۷ مقاله - رتبه ۱۳
۲۰۲۱: ۴۸۳ مقاله - رتبه ۱۴
۲۰۲۲: ۵۰۵ مقاله - رتبه ۱۴
۲۰۲۳: ۴۲۸ مقاله - رتبه ۱۵
۲۰۲۴: ۴۷۲ مقاله - رتبه ۱۲
بررسی آمار ده‌ساله نشان می‌دهد که وضعیت تولید مقالات ایران در حوزه مهندسی دریا ترکیبی از نوسان، پایداری نسبی و بهبودهای دوره‌ای بوده است؛ نکاتی که در ادامه اهمیت این عملکرد را روشن‌تر می‌کند:
روند نوسانی: تولید مقالات ایران در حوزه مهندسی دریا طی ده سال گذشته ثابت نبوده و با نوسان همراه بوده است. اوج تولید در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ ثبت شد و پس از آن فراز و فرودهایی دیده می‌شود.
بهبود اخیر: افزایش ۱۰ درصدی تعداد مقالات و جهش رتبه از ۱۵ به ۱۲ در سال ۲۰۲۴، نشان‌دهنده‌ی یک روند کوتاه‌مدت رو به بهبود است که می‌تواند در صورت تداوم تقویت شود.
مقایسه با ده سال پیش: تعداد مقالات ایران از ۳۳۳ در سال ۲۰۱۴ به ۴۷۲ در سال ۲۰۲۴ رسیده است؛ یعنی رشدی حدود ۴۲ درصدی که بیانگر توسعه ظرفیت‌های پژوهشی در این حوزه است.
ثبات نسبی در جایگاه جهانی: ایران عمدتاً بین رتبه‌های ۸ تا ۱۵ جهان در این حوزه قرار داشته که نشان از پایداری جایگاه علمی کشور در مهندسی دریا دارد.
نگاهی به روند بلندمدت تولید علم مهندسی دریا در ایران
آمار ۱۹۹۶–۲۰۲۴ نشان می‌دهد ایران با ۶۵۴۷ مقاله و شاخص اچ ۱۱۱ رتبه ۱۳ جهان را دارد. اگرچه هنوز فاصله‌ای با کشورهای پیشرو مانند چین و آمریکا وجود دارد، اما ظرفیت علمی کشور قابل اتکا و اثرگذار است. این داده‌ها پیام تحلیل سال ۲۰۲۴ را تقویت می‌کند: حمایت هدفمند می‌تواند شتاب علمی ایران را افزایش دهد.
روند آتی: ضرورت حمایت برای حفظ شتاب علمی
اساتید و پژوهشگران حوزه مهندسی دریا تأکید کرده‌اند که تداوم رشد علمی ایران در این حوزه مستلزم حمایت هدفمند است. آمار سال ۲۰۲۴ و روند ده‌ساله نشان می‌دهد که هر زمان حمایت‌های هدفمند در اختیار دانشگاه‌ها و پژوهشگران قرار گرفته، شتاب علمی کشور افزایش یافته است. جایگاه ایران در رتبه دوازدهم جهان نشان می‌دهد که امکان صعود مجدد به جمع ده کشور نخست وجود دارد. به گفته متخصصان، این امر نیازمند تقویت پژوهش‌های مرزی و فناورانه، توسعه آزمایشگاه‌ها و مراکز تخصصی، گسترش همکاری‌های بین‌المللی و پررنگ‌تر شدن پیوند دانشگاه با صنعت دریایی است. کارشناسان همچنین تاکید می‌کنند که مهندسی دریا یک حوزه راهبردی برای ایران است و استمرار رشد علمی آن می‌تواند پشتوانه‌ای برای توسعه فناوری، صنایع و سیاست‌های دریامحور کشور باشد.
ایران در یک دهه اخیر با وجود نوسان‌ها، مسیر کلی رشد را در تولید علم مهندسی دریا طی کرده و سال ۲۰۲۴ نیز نشانه‌ای از بازگشت به مسیر صعودی است. این دستاورد می‌تواند مبنایی برای تدوین سیاست‌های حمایتی جدید و تقویت نقش دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در توسعه دانش و فناوری‌های دریایی قرار گیرد.
/
