ساخت لنج در مناطق جنوبی کشور یکی از صنایع پویا، اشتغالزا و همچنین درآمدزا محسوب می شود که طی سال های گذشته دستخوش ناملایمات متعدد شده است.
به گزارش مارین نیوز، ساختن لنج در قدیم با ریتم های موسیقی خاص همراه بود تا آنجا که ناخدایان این سرودها را در حال کار کردن دسته جمعی می خواندند و با همدلی و همراهی هنر خود را به نمایش و دست آخر حاصل کار خود را به کشورهای حوزه حاشیه خلیج فارس صادر می کردند.
متأسفانه در طی سال های گذشته ساخت لنج های چوبی به سبک و سیاق گذشته رونق پیشین خود را ندارد و با ظهور شناورهای بزرگ و کوچک از جنس فایبرگلاس، ساخت لنج های قدیمی تا حدودی منسوخ شده است و بسیاری از کارگاه های بزرگ را به رکود کشانده است.
در ادامه این گزارش از قدس آنلاین که با لنج سازان گفت و گو کرده است، آمده: اصالت هنر لنج سازی تا آنجاست که در سال ۲۰۱۱ دانش ساخت و دریانوردی با لنج سنتی خلیج فارس به عنوان هشتمین اثر ناملموس ایرانی به ثبت جهانی رسید تا این هنر مردان جنوب حفظ شود. اگر به بوشهر سفر کردید حتما سری به موزه مردم شناسی روستای "گوران" بزنید تا از نزدیک با ابزار و ادوات و رنج لنج سازان آشنا شوید.
مشکلات لنج سازان
یکی از سازندگان لنج های چوبی در بندر کنگ در خصوص موانع متعدد بر سر راه لنج سازان این استان، اظهار می کند: لنج های چوبی برخلاف تصور مردم باوجوداینکه به‌صورت سنتی و دستی ساخته می شوند اما عمری 5 برابر لنج های جدید و فایبرگلاس دارند.
احد مبارکی با بیان اینکه از زمانیکه صنعت لنج سازی با فایبرگلاس پا به میدان تولید گذاشته است عرصه بر لنج سازان قدیمی تنگ شده است، ادامه می دهد: البته ما بازار خودمان راداریم و کشورهای حاشیه خلیج فارس همگی از مشتریان پر و پا قرص لنج های ما هستند.
مبارکی درحالیکه آهی از سر تأسف می کشد ادامه می دهد: با گرانی چوب و مواد اولیه و همچنین دستمزدها بازار لنج سازی هم به رکود رفته است و آنقدر قیمت چوب گران شده است که ساخت لنج برای سفارش دهند به صرفه نیست.
وی بابیان اینکه تا قبل از این نسبت به واردات چوب از کشورهای آفریقایی اقدام می کردیم، می افزاید: بطور مثال چوب از کشور "برمه" برای ساخت بدنه شناور وارد می شد تا چند سال پیش هر مترمکعب بصورت الوار به مبلغ ۱۲ میلیون تومان بود ولی در حال حاضر سه برابر شده است.
بازار خالی از مشتری
یکی از دست اندرکاران ساخت لنج نیز می گوید: تا سال های قبل به دلیل رونق دریانوردی و فعالیت های شیلاتی سالیانه تعداد 3 لنج برای ساخت سفارش می گرفتیم.
حمزه کوه شاهی ادامه می دهد: اما در حال حاضر به دلیل ایجاد و راه اندازی کارگاه های ساخت فایبرگلاس این هنر و یا بهتر باید گفت صنعت سنتی لنج سازی مهجور مانده است.
وی بابیان اینکه اگر دولت این هنر و صنعت را حمایت کرده و نگاه ویژه ای به آن داشته باشد می توان علاوه بر اشتغالزایی نسبت به ساخت و صادرات این شناورهای به کشورهای حوزه خلیج فارس اقدام کرد، می گوید: تمامی این رؤیاها فقط با حمایت و برنامه ریزی مسئولان امکانپذیر است.
کوه شاهی اذعان می کند: لنج سازی کار دشوار و زمان بری است و این روزها درآمد چندانی هم ندارد لذا تمامی این موضوعات دست به دست هم داده تا نسل جوان از این حرفه دوری کند و کمتر مورد استقبال نسل جدید قرار بگیرد.
فایبرگلاس رقیب شناورهای سنتی
رئیس اداره صنایع فلزی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان در پاسخ به این سؤال که چرا صنعت لنج سازی رو به افول گذاشته است پاسخ می دهد: لنج های فایبرگلاس به دلیل ارزانتر بودن قیمت تمام شده و در دسترس بودن مواد اولیه و ساخت سریع‌تر دارای مزیت ساخت است
لیلا خشان بیان می کند: از همین رو برای ساخت لنج های چوبی دو سال زمان صرف می شود، اما شناورهای فایبرگلاس سه ماهه ساخته می شود لذا همین مزیت وجود شناورهای فایبرگلاس را به عنوان رقیبی برای لنج های چوبی در کاهش تقاضا تأثیرگذار بوده است.
وی در مقایسه این دو محصول ابراز می کند: البته از جنبه زیست محیطی و قابلیت تعمیر مجدد و عمر شناور لنج چوبی نسبت به فایبر گلاس دارای مزیت بیشتری است اما این روزها صیادان و یا تجار سرعت ساخت و هزینه لنج برای آنها دارای اهمیت است.
خشان با اشاره به افزایش مواد اولیه و همچنین دستمزدها، بیان می کند: درگذشته چوب مخصوص قسمت های مختلف شناور از خارج وارد می شد و باقیمت مناسب در اختیار سازندگان قرار می گرفت، اما امروزه قیمت این مواد اولیه آنقدر گران است که لنج سازی چوبی مقرون به صرفه نیست.
وی با اشاره به طرح جایگزینی و حذف تدریجی شناورهای سنتی با ظرفیت کمتر از ۵۰۰ تن با شناور فلزی بیان می کند: تمامی موارد مطروحه در کاهش سفارشات و ساخت لنج های سنتی تأثیرگذار است.
رئیس اداره صنایع فلزی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان اظهار می کند: در حال حاضر هیچ محدودیتی برای ساخت لنج های چوبی در هرمزگان وجود ندارد، اما علاقه صیادان به شناورهای فایبرگلاسی موجب جایگزینی آن بجای لنج های چوبی شده است.
