رئیس انجمن مهندسی دریایی ایران با تأکید بر ضرورت تحول در مدیریت سنتی، هوش مصنوعی را ابزاری مؤثر برای اصلاح ساختارهای مدیریتی و بهینه‌سازی فرایندهای بندری و دریایی دانست و بر گذار به آینده‌ای مبتنی بر اشتغال فناورانه، بهره‌وری صنعتی و اتحاد ملی تأکید کرد.
به گزارش مارین نیوز، دکتر حسن رضا صفری، رئیس انجمن مهندسی دریایی ایران، در مراسم افتتاحیه نخستین همایش هوش مصنوعی در صنایع دریایی ضمن تبریک به مناسبت اعیاد مبارک، بر اهمیت برگزاری چنین رویدادهایی برای رشد و توسعه صنعت دریایی کشور تأکید کرد.
وی با اشاره به سابقه انجمن مهندسی دریایی ایران، گفت: ما در انجمن چند سالی است که آرزوی برگزاری چنین نشست‌هایی را داشته‌ایم. دلایل مختلفی موجب شده بود که این جلسات به تأخیر بیفتد، اما امروز، با همکاری دانشگاه صنعتی شریف، شاهد تحقق یکی از اهداف دیرینه خود هستیم. به‌عنوان نماینده شما در این انجمن، بسیار خوشحال هستم که این فرصت فراهم شده و امیدوارم همه ما با همکاری و مشارکت، مسیر توسعه این همایش را هموار کنیم.
دکتر صفری با اشاره به بازسازی انجمن مهندسی دریایی ایران، افزود: اگر دستاوردهای بازسازی انجمن، تنها به اقدامی که امروز در دانشگاه صنعتی شریف شاهد آن هستیم محدود شود، به‌وضوح نشان می‌دهد که در مسیر درستی گام برداشته‌ایم. همه ما باید با تعهد و همدلی تلاش کنیم تا این همایش به بهترین شکل ممکن برگزار شود و نتایج مطلوبی برای صنعت دریایی کشور به همراه داشته باشد.
رئیس انجمن مهندسی دریایی ایران ضمن قدردانی از دکتر محمدسعید سیف، دبیر علمی همایش، خاطرنشان کرد: یکی از دستاوردهای مهم این مسیر، بازگشت استاد بزرگوار، جناب دکتر سیف، به فعالیت‌های اجتماعی و علمی است. این اتفاق، نقطه عطفی برای حوزه مهندسی دریایی محسوب می‌شود و من از ایشان بابت حضور و نقش‌آفرینی دوباره در این عرصه سپاسگزارم. امیدوارم با تلاش‌های ایشان و همراهی سایر متخصصان، انجمن مهندسی دریایی ایران بتواند در آینده اقدامات بزرگ‌تر، گسترده‌تر و مؤثرتری را به اجرا درآورد.
مدیرعامل موسسه رده بندی ایرانیان در ادامه سخنان خود، با اشاره به نقش هوش مصنوعی و فناوریهای نوین در توسعه صنایع دریایی، اظهار داشت: برای بهره‌مندی از فرصت‌ها، تلاش کرده‌ام سخنرانی خود را با رویکردی کارآفرینانه و فناورانه با کمک هوش مصنوعی تنظیم کنم. فناوری هوش مصنوعی، نه‌تنها در حوزه پژوهش، بلکه در عرصه کارآفرینی و نوآوری صنعتی نیز تحولات بزرگی ایجاد کرده است. با کمک این فناوری، می‌توان راهکارهای جدیدی برای افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی عملکرد در حوزه مهندسی دریایی ارائه کرد.
متن سخنرانی دکتر حسن رضا صفری در اولین همایش هوش مصنوعی در صنایع دریایی را در ادامه می خوانید.
به نام خداوند کارآفرین که کارآفرین را هزار آفرین
خانم‌ها، آقایان، نخبگان، پژوهشگران، مدیران و کارآفرینان آینده‌ساز،
پیش از هر سخن، وظیفه دارم در آغاز این همایش، حادثه تلخ بندر شهید رجایی را که به جان‌باختن و زخمی‌شدن جمعی از همکاران و هم‌صنفان گرامی‌مان انجامید، تسلیت بگویم. این ضایعه غم‌انگیز نه‌فقط اندوهی ملی بود، بلکه یادآور نیاز فوری ما به ارتقای ایمنی، پیش‌بینی‌پذیری و واکنش هوشمند در عملیات‌های بندری و دریایی است.
در دل همین واقعه تلخ، اهمیت هوش مصنوعی جلوه‌گر می‌شود، ابزاری که با تحلیل بلادرنگ داده‌های میدانی، هشدارهای پیشگیرانه، و سامانه‌های کنترل ریسک، از بسیاری از سوانح مشابه جلوگیری خواهد کرد.
هوش مصنوعی نه یک ابزار تجملاتی، بلکه یک ضرورت حیاتی برای حفظ جان انسان‌ها، کاهش خطاهای انسانی، و ارتقای استانداردهای ایمنی در بنادر و دریاها است.
محور نخست: بازتعریف سیاست صنعتی اشتغال‌محور
در جهان امروز، الهام‌بخش است که بشنویم هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی ایالات متحده، در اوج تحولات دیجیتال، هوش مصنوعی را نه یک تهدید بلکه ابزاری برای خلق مشاغل پایدار می‌داند. وی تأکید دارد که فناوری باید در کنار سیاست صنعتی هدفمند و آموزش مهارت‌محور به بستری برای توسعه پایدار شغلی تبدیل شود.
محور دوم: ایران و صنایع دریایی؛ پیشران اشتغال فناورانه بین‌نسلی
این مفهوم که در سیاست‌های اخیر برخی کشورها به‌عنوان راهبرد اقتصادی مطرح شده، می‌تواند در ایران نیز اجرایی شود. صنایع دریایی نه‌تنها در حوزه تولید، بلکه در زمینه فناوری، بومی‌سازی و خدمات پس از فروش ظرفیت بالایی برای اشتغال فناورانه بین‌نسلی دارند.
آیا ممکن است صنایع دریایی ایران به موتور اشتغال فناورانه بلندمدت تبدیل شوند؟
پاسخ مثبت است. به‌ویژه با توجه به ظرفیت‌های بومی کشور و استفاده از فناوریهای نوین نظیر رباتیک دریایی، واقعیت افزوده، دوقلوی دیجیتال و سامانه‌های ایمنی هوشمند، ایران قادر است به این هدف دست یابد. این امر نیازمند مشارکت چهارجانبه میان تشکل‌های تخصصی، صنعت، دانشگاه و نهادهای حاکمیتی است تا شاهد پیاده‌سازی مدل اشتغال پایدار بین‌نسلی باشیم.
حادثه تلخ بندر شهید رجایی نشان داد که عملاً دولت در حوزه اجرایی صنایع دریایی تعطیل است. لذا وظیفه ما، تشکیل مثلثی از تشکل‌های تخصصی، دانشگاه و صنعت بخش خصوصی است تا آینده خود را به‌طور مستقل پیگیری کنیم. با کمک این مثلث، می‌توان نهادهای حاکمیتی را نیز به همکاری وادار کرد.
محور سوم: بومی‌سازی فناوری‌ها و نقش آن در کارآفرینی صنعتی
در دنیای امروز، تنها تعداد محدودی از افراد می‌توانند در تولیدات فناورانه مانند ساخت ربات‌ها یا فناوریهای پیچیده مشغول شوند، اما تعداد زیادی می‌توانند در بومی‌سازی و به‌کارگیری این فناوری‌ها در صنایع دریایی نقش ایفا کنند.
این فرصت‌ها در حوزه‌هایی همچون تعمیر و نگهداری، تأیید صلاحیت فناوری و راهبری سیستم‌های پیشرفته بسیار گسترده است. این مشاغل فناورانه از طریق دوره‌های آموزشی تخصصی و شهرک‌های نوآوری مهارت‌محور در مناطق جنوبی کشور توسعه می‌یابند. در نتیجه، نه تنها نیروی انسانی متخصص تأمین می‌شود، بلکه می‌توان وابستگی به واردات فناوری را نیز کاهش داد.
محور چهارم: فناوریهای نوین و ترندهای آینده در صنایع دریایی
یکی از بخش‌های حیاتی در توسعه صنایع دریایی، توجه به ترندهای فناوری نوین است. هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء، رباتیک، و دوقلوهای دیجیتال از جمله فناوری‌هایی هستند که تأثیر بسزایی در بهبود بهره‌وری و عملکرد صنایع دریایی و بندری دارند.
هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء
آینده صنایع دریایی به اتصال هوشمند تجهیزات دریایی وابسته است. تمامی کشتی‌ها، دکل‌های نفتی و زیرساخت‌های بندری با سیستم‌های هوشمند مانیتورینگ به یکدیگر متصل خواهند شد تا مشکلات به‌صورت خودکار شناسایی و از توقفات ناخواسته جلوگیری شود.
رباتیک و دوقلوهای دیجیتال
فناوریهای رباتیک و دوقلوهای دیجیتال، نقشی کلیدی در نگهداری تجهیزات دریایی و پیش‌بینی مشکلات آینده دارند. این فناوری‌ها به کاهش هزینه‌های تعمیراتی، افزایش دقت عملیاتی و جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی کمک می‌کنند.
واقعیت افزوده و واقعیت مجازی
این فناوری‌ها می‌توانند در آموزش کارکنان و تعمیر تجهیزات به کار گرفته شوند. با استفاده از واقعیت افزوده، تکنسین‌ها می‌توانند اطلاعات موردنیاز را هم‌زمان مشاهده کرده و فرآیند تعمیرات را با دقت و سرعت بالاتر انجام دهند.
بازنگری آموزشی دریانوردان در سطح جهانی
سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) در حال بازنگری کنوانسیون بین‌المللی استانداردهای آموزش (STCW) است تا آن را با مقتضیات عصر دیجیتال و فناوریهای نوین هماهنگ کند. در آینده‌ای نزدیک، دریانوردان باید علاوه بر مهارت‌های سنتی، به فناوریهای نوین دیجیتال، هوش مصنوعی، تحلیل داده، امنیت سایبری و اینترنت اشیاء نیز تسلط داشته باشند.
محور پنجم: فرصت‌های شغلی در صنایع دریایی و بندری
با توجه به گسترش فناوریهای نوین، می‌توانیم شاهد ایجاد فرصت‌های شغلی گسترده‌ای در صنایع دریایی و بندری باشیم. برخی از این مشاغل عبارتند از:
تکنسین‌های تعمیرات و نگهداری ربات‌های زیرآبی (AUV/ROV)
این شغل به یکی از مشاغل داغ در صنایع دریایی تبدیل شده است، به‌ویژه با توجه به افزایش استفاده از ربات‌های زیرآبی برای بازرسی، تعمیرات و تحقیقات دریایی.
تکنسین‌های تحلیل داده‌های سنسورهای دریایی
با پیشرفت سنسورهای هوشمند دریایی، داده‌های محیطی و وضعیت تجهیزات به‌طور مستقیم به سیستم‌های مرکزی منتقل می‌شود. تحلیل این داده‌ها برای بهبود عملیات دریایی و جلوگیری از حوادث ضروری است.
توسعه‌دهندگان دوقلوهای دیجیتال برای اسکله‌ها و بنادر
ایجاد مدل‌های دیجیتال از زیرساخت‌های بندری به‌منظور بهینه‌سازی عملیات، نظارت و نگهداری از امکانات و پیش‌بینی نیازهای آینده.
سازندگان و تعمیرکاران سامانه‌های سایبری ایمنی دریایی
با توجه به افزایش تهدیدات سایبری، این فرصت‌های شغلی می‌توانند در راستای حفاظت از سیستم‌های حیاتی صنعت دریایی و بندری در برابر حملات سایبری ایجاد شوند.
اپراتورها و راهبران سیستم‌های مانیتورینگ انرژی‌های تجدیدپذیر فراساحلی
با توجه به افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی باد فراساحلی، این شغل‌ها می‌توانند نقشی حیاتی در مدیریت و بهینه‌سازی این منابع ایفا کنند.
نتیجه‌گیری و راهکارهای پیشنهادی
صنایع دریایی می‌توانند نقش کارخانه‌های آینده را برای ایران ایفا کند، اما نه با مدل سنتی، بلکه با اتکا به فناوریهای نوین، بومی‌سازی و کارآفرینی فناورانه. اگر دولت، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی با نگاه آینده‌محور وارد میدان شوند، می‌توانیم به‌عنوان یک کشور پیشرفته در عرصه فناوریهای دریایی و بندری ظهور کنیم.
پیشنهاد می گردد انجمن مهندسی دریایی ایران، کمیته تخصصی فناوریهای نوین و هوش مصنوعی را برای هم‌افزایی و نهادینه‌سازی نوآوری فناورانه راه‌اندازی کند. این کمیته می‌تواند به‌عنوان پیشران فکری و اجرایی در تحول دیجیتال صنایع دریایی کشور عمل کند.
همچنین پیشنهاد می گردد با مشارکت دانشگاه‌های تخصصی دریایی و مؤسسه رده‌بندی ایرانیان، دوره آموزشی جامع "مدیریت هوشمند دانش در کسب‌وکارهای دریایی" طراحی شود. این دوره می‌تواند مدیران، کارشناسان و فناوران صنعت دریایی را برای مواجهه با چالش‌های آینده و بهره‌گیری هوشمند از فناوریهای دیجیتال آماده کند.
نهایتاً، اجازه دهید مجددا به مفهوم «اتحاد فناورانه» بازگردم، اتحادی که در قالب عضویت فعال در انجمن مهندسی دریایی ایران معنا می‌یابد. این انجمن، خانه مشترک همه ماست: جایی برای تبادل تجربه، یادگیری جمعی، حمایت از ایده‌های نو، شکل‌گیری شبکه‌های نوآوری، و اثرگذاری بر سیاست‌های کلان صنعت دریا.
در این دوره گذار، عضویت در انجمن نه صرفاً یک عنوان تشریفاتی، بلکه اقدامی استراتژیک برای حضور مؤثر در آینده صنایع دریایی ایران. آینده‌ای که با هوش مصنوعی، داده، و همدلی فناورانه ساخته می‌شود، نه با انتظار منفعلانه یا رقابت‌های فرساینده.
به امید آنکه با همراهی شما، این اتحادیه نوین از دانش، تخصص و اراده، نقطه‌عطفی در مسیر توسعه پایدار و فناورانه دریای ایران شود.
چگونه مدیر سیاسی ناکارآمد می‌تواند با کمک AI، هوش تخصصی مدیریتی خود را توسعه دهد؟
تعریف: هوش تخصصی مدیریتی چیست؟
هوش تخصصی مدیریتی به مجموعه‌ای از توانایی‌ها اطلاق می‌شود که یک مدیر برای درک عمیق، تحلیل دقیق، تصمیم‌گیری اثربخش، و اقدام راهبردی در یک حوزه تخصصی نیاز دارد.
جبران شکاف دانش تخصصی
مدیران غیرفنی می‌توانند با بهره‌گیری از ابزارهای هوش مصنوعی، به اطلاعات تخصصی در لحظه دسترسی داشته باشند.
اتکا به تصمیم‌یارهای هوشمند
هوش مصنوعی می‌تواند تصمیمات تکرارشونده و پرخطای انسانی را به‌صورت خودکار و قابل‌اتکا مدیریت کند.
یادگیری سریع و پیوسته
هوش مصنوعی به مدیران غیرفنی کمک می‌کند تا از آموزش‌های هوشمند و شخصی‌سازی‌شده بهره ببرند و عملکرد مدیریتی خود را ارتقا دهند.
ساختن روایت تخصص‌گرا برای بقا
مدیر سیاسی می‌تواند با کمک AI، محتوای فنی تولید کند، داده‌ها را تحلیل کند، و تصویر متخصصانه‌ای از خود ارائه دهد.
نتیجه‌گیری راهبردی
هوش مصنوعی می‌تواند به مدیران غیرفنی این امکان را بدهد که با سرعت بیشتر بیاموزند، در موقعیت‌های پیچیده تصمیم‌سازی کنند، با بهره‌گیری از ابزارهای تحلیلی و تولید محتوا، ظاهر تخصصی پیدا کنند و حتی بدون داشتن سواد عمیق، سازمانی پیچیده را مدیریت نمایند.
اما این یک شمشیر دو لبه است. زیرا اگر هدف فقط "ماندن" پشت میز است و حفظ صندلی به هر قیمتی، آنگاه هوش مصنوعی به ابزاری برای بقا تبدیل می‌شود؛ بقایی بی‌رمق، بی‌حاصل و بی‌افتخار. اما اگر اراده‌ای برای «مدیریت واقعی» باشد، مدیریتی تخصص‌محور، تحول‌گرا و آینده‌نگر، در آن صورت AI نه ابزار بقا، بلکه نردبان صعود است؛ پلی استوار برای ارتقای شایستگان و جهش سازمان‌ها به قله‌های بهره‌وری و اعتبار.
در میدان امروز، حتی مدیران سیاسی ناکارآمد نیز اگر اندکی هوش سیاسی داشته باشند، درخواهند یافت که هوش مصنوعی فرصتی برای جبران و اصلاح است، نه تهدیدی برای حذف. آنان که شمّ حفظ قدرت دارند، قطعاً باید درک کنند که قدرت در دوران نو، در تسلط بر فناوریهای نوین نهفته است، نه در تکرار مناسبات فرسوده گذشته.
از همین‌رو، توصیه‌ای صریح، قاطع و راهبردی داریم که نهادهای حاکمیتی بندری، دریایی و فراساحلی کشور اگر در اندیشه اقتدار واقعی‌اند، باید بی‌درنگ واحدهای مستقل فناوریهای نوین و هوش مصنوعی را در ساختار خود ایجاد و تقویت کنند. این نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی تاریخی در نبرد بقا و تعالی در عصر دیجیتال است.
هوش مصنوعی می‌تواند به مدیران غیرفنی این امکان را بدهد که در موقعیت‌های پیچیده تصمیم‌سازی کنند، اما این ابزار یک شمشیر دو لبه است. اگر صرفاً برای بقا در قدرت به کار گرفته شود، نتیجه‌ای بی‌حاصل خواهد داشت؛ اما اگر به‌عنوان ابزاری برای تحول و مدیریت واقعی استفاده شود، می‌تواند سازمان‌ها را به قله‌های بهره‌وری و اعتبار برساند.
و ختم کلام آنکه، آرمان ما، اشتغال عزتمند و رفاه پایدار برای ایران و ایرانیان است. پس بیایید باهم، برای هم، با تکیه بر فناوریهای نوین، با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، و با اتحاد ملی، به‌سوی فردایی روشن، نیرومند و شایسته‌ی ایران، گام برداریم. به پیش!/
تکنولوژی یه ابزار قدرتمنده، ولی موفقیتش بستگی به مدیریت درست و اصلاح ساختارها داره. بدون این ها، پیشرفت فقط یه تغییر سطحیه 
