بررسی وضعیت شرکت های دریایی قبل و بعد از تحریم

به گزارش مارین نیوز، تحلیل پیش‌ رو چیزی شبیه همان جمله نور، صدا و حرکت در صنعت کشتیرانی و حمل و نقل دریایی ‌است. این گزارش همانند نور (خبر بازگشت تحریم‌ ها)، صدا (تحلیل‌ های پیش‌‌رو) و حرکت (شرایط تردد ناوگان‌ های داخلی) می‌ گوید که در صورت بازگشت تحریم‌ ها سودآوری هشت شرکت حاضر در صنعت و خدمات حمل و نقل دریایی می ‌تواند تحت تاثیر قرار گیرد.

احتمال بازگشت تحریم‌ها، تغییر در حجم محموله‌ های دریایی و تغییرات نرخ ارز می‌ تواند روی این صنعت اثرگذار باشد، گرچه هنوز سطح تحریم‌ ها مشخص نشده و آثار سیاست‌ های جبرانی و تقابلی کشورمان در برابر فشارهای تجاری ایالات متحده و سطح همکاری اروپا در برجام و تضامین مورد نظر ایران هم مشخص نیست.

بررسی داده‌ های آماری حاکی از آن است که صنعت خدمات دریایی طی سال‌ های بعد از لغو تحریم‌ها رشد محسوسی داشته و بررسی وضعیت دلایل سودآوری هشت شرکت بورسی این روند را تایید می‌ کند.

براساس آمار سایت مجتمع بندری شهید رجایی، صادرات نفتی ایران از سال 94 شروع به رشد کرده است. این موضوع را می‌ توان ناشی از گشایش‌ های پس از برجام دانست. رشد صادرات نفتی از سال 92 تا 96 حدودا 15 برابر شده است. از نمودار مشخص است که صادرات غیر نفتی نیز حدود 42 درصد در طول سال‌ های 92 تا 96 رشد کرده است.

آمار واردات دریایی در 8 سال اخیر گواه آن است که واردات کشور در سطح مشخصی قرار داشته است، هر چند واردات نفتی در سال 91 به حداقل خود می‌ رسد اما در سال 96 به سطح هشت سال پیش خود بر می‌ گردد. واردات غیر نفتی نیز پس از برجام حدود 30 درصد نسبت به پیش از دوران تحریم‌ های اقتصادی کاهش داشته است.

در بنادر، شرکت‌ های اپراتور مثل حتاید‌ (تاید واتر خاورمیانه) و حسینا‌ (توسعه خدمات دریایی و بندری سینا) و‌... وجود دارند که وظیفه بارگیری و تخلیه را برعهده دارند. فعالیت این شرکت‌ ها به مراودات داخلی نیز می‌ تواند مربوط باشد و لزوما به صادرات و واردات مرتبط نیست. همان‌ طور که مشخص است تخلیه و بارگیری کل، یک روند افزایشی قوی را از سال 93 تا 95 طی کرده و در سال 96 رشد خفیفی داشته است. نکته قابل توجه تاثیر غیر قابل انکار تخلیه و بارگیری نفتی است که عامل اصلی این رشد کلی است.

تخلیه و بارگیری کانتینر هم به طور متوسط در 5 سال رشد 50 درصدی داشته است و از 2/2 میلیون TEU به 3/3 میلیون TEU رسیده است که نمودار آن نیز در ادامه آورده شده است. لازم به ذکر است که TEU واحدی استاندارد برای شمارش کانتینر است که هر کانتینر 20 فوتی را یک TEU در نظر می‌گیرند.

همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌ شود، حمل و نقل مسافران به طور منظم در دوره 5 ساله رشد کرده است. این رشد چیزی حدود 28 درصد بوده است. در بین شرکت‌ های بورسی به ندرت می‌ توان شرکتی را یافت که خدمات مسافربری انجام دهد. بر این اساس بخشی از فعالیت‌ های عملیاتی حکشتی‌ (کشتیرانی جمهوری اسلامی ‌ایران) مربوط به فعالیت‌ های مسافربری است که تنها شرکت فعال در این حوزه است و فعالیت جانبی آن محسوب می‌ شود.

در نمودار زیر فعالیت بنادر مختلف کشور در سال 96 نمایش داده شده است. فعالیت دو بندر شهید رجایی و امام‌ خمینی حدود 85 درصد کل فعالیت بنادر ایران را تشکیل می‌ دهد. در نتیجه این دو بندر مبادی اصلی تجارت و حمل و نقل دریایی محسوب شده و بار اصلی را به دوش می‌ کشند.

در این قسمت روند رشد تمامی ‌بخش‌ها در حمل و نقل دریایی را به طور خلاصه در بازه 5 ساله از 92 تا 95 ملاحظه می‌کنید که بیشترین درصد رشد مربوط به صادرات کل است که به وضوح آن را می‌توان به صادرات نفتی و گشایش‌های ناشی از برجام نسبت داد. عدم تغییر واردات در مدت 5 سال نیز از نکات جالب توجه است.

در این قسمت به معرفی شرکت‌ های فعال در بورس مرتبط به حوزه‌ حمل و نقل دریایی می‌ پردازیم.

در توضیحات این شرکت پیرامون افزایش سود در سال 96 افزایش فعالیت‌ های عملیاتی دلیل این رشد بیان شده است.

شفاف‌ سازی حسینا

حخزر از دلایل افزایش سود خود افزایش کرایه‌ های حمل و نقل و خصوصا افزایش نرخ ارز مبادله‌ ای را بر‌شمرده است، زیرا درآمد عمده‌‌ این شرکت ارزی است.

بخشی از شفاف‌ سازی حخزر در سال 96

همان‌ طور که مشاهده شد وضعیت صنعت حمل و نقل دریایی در سال‌ های اخیر رو به بهبود بوده است. افزایش صادرات نفتی، کاهش فشار تحریم‌ ها و بهبود وضعیت شرکت‌ های بورسی تا به امروز نوید آینده‌ ای بهتر را می‌ دهد. اما باید صبر کرد و نظاره‌ گر بود که آیا با خروج آمریکا از برجام و احتمال وضع تحریم‌ های شدید علیه ایران این روند پایدار خواهد بود یا خیر.