سهم ایران از بانکرینگ در منطقه صرفا ۱۰درصد است

به گزارش مارین نیوز، علیرضا ورناصری درباره روند اجرای تکالیف قانونی دستگاه‌های اجرایی در سوخت رسانی به کشتی‌ها (بانکرینگ)، گفت: موقعیت ژئوپلتیک ایران برای بهره‌مندی از درآمدهای بانکرینگ به گونه‌ای است که هر ۱۲ دقیقه یک کشتی از تنگه هرمز و سالانه بالغ بر ۴۷ هزار فروند کشتی در منطقه خلیج فارس تردد می‌کنند این نشان می دهد که سوخت رسانی به کشتی‌ها می‌تواند در صورتی ‌که سرمایه‌گذاری لازم صورت گیرد برای کشور درآمدزایی بسیار بالایی داشته باشد.

نماینده مردم مسجدسلیمان، لالی، هفتگل و اندیکا در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: منطقه خلیج‌ فارس با ۴۷.۹ درصد ذخایر اثبات ‌شده نفت خام دنیا همچنین ۳۴.۹ درصد صادرات نفت خام دنیا از این منطقه و انتقال این حجم عظیم مواد نفتی و فرآورده‌های حاصل از آن، نیازمند عبور و مرور گستردۀ کشتی‌های غول‌پیکر و قاره‌پیمای نفتی است که به دلیل پیمایش مسافت‌های طولانی و حجم بزرگ خود، نیازمند بنادر قوی در عرصه صنعت بانکرینگ است جمهوری اسلامی ایران باید از این ظرفیت بزرگ درآمدهای ارزی بیشتری را نصیب خود کند.

وی معتقد است رونق اقتصادی، ارتقای جایگاه جهانی ایران در حوزه سوخت‌رسانی به کشتی‌های بزرگ تجاری، کاهش میزان قاچاق سوخت، رونق کسب و کارهای دریایی و بندری، افزایش درآمدهای ارزی و کاهش نرخ بیکاری در کشور، جزایر و ساحل‌نشینان از مزیت‌های بزرگ راه‌اندازی بانکرینگ است.

ورناصری افزود: جهت ارتقاء جایگاه ایران در صنعت بانکرینگ منطقه و جهان، بند «ب» ماده ۴۸ قانون برنامه ششم توسعه دولت را موظف کرده است که سالانه ۱۰ درصد به سهم جمهوری اسلامی ایران در صنعت بانکرینگ منطقه بیافزاید و این سهم در پایان برنامه ششم به ۵۰ درصد برسد اما متاسفانه با وجود این قانون بالادستی و تولید سوخت در کشور در این زمینه موفقیتی نداشتیم که به دلایل مختلفی ازجمله «عدم حمایت لازم از طرف دولت‌های مجری قانون برنامه ششم توسعه»، «برخی شرایط تحریمی»، «قوانین IMO (سازمان جهانی دریانوردی) مبنی بر الزام به استفاده از سوخت کم سولفور از سوی کشتیها» بوده است.

به گفته وی سهم ما از بانکرینگ منطقه درسال ۱۳۹۴ حدود ۴.۵ میلیون تن سوخت کشتی‌ها بود اما در پایان سال ۱۳۹۹ این سهم به ۸۰۰ هزار تن کاهش یافت، درحال حاضر متوسط سهم ایران از این صنعت در منطقه کمتر از 10 درصد و جهان حدود 2 درصد است .

این نماینده مجلس اظهار کرد: در حالی ایران صنعت حمل‌ونقل دریایی نتوانسته است بیشتر از تأمین حداقل نیازهای داخلی پیشروی کند که در‌حال‌حاضر کمتر از یک میلیون تن سوخت مورد نیاز کشتی‌های داخلی را تأمین می‌کند در حالی که بیشتر سوخت مورد نیاز مراکز عرضه سوخت در خلیج‌فارس از ایران تامین می‌شود.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: توجه داشته باشیم که بانکرینگ دیگر صرفا یک فعالیت سوخت‌رسانی تک بُعدی به شمار نمی رود، بلکه در بنادر و پایانه های ترانشیپی (انتقال کالا از یک وسیله حمل به وسیله حمل دیگر) شاخص دنیا، علاوه بر سوخت رسانی به کشتی ها، تامین کننده خدمات تعمیراتی، تامین ابزار و قطعات، ارائه خدمات فنی سیار، تعویض خدمه، تامین آبرسانی و ارائه ملزومات سفرهای ایمن دریایی دیگر است، به نحوی که امروز یکی از فاکتورهای تبلیغاتی نیازمند به بازاریابی و ارائه بسته‌های خدماتی و حمایتی با جذابیت‌های لازم در بنادر و سواحل پر ترافیک است.

وی با بیان اینکه سنگاپور، هلند و امارات سه قطب بزرگ سوخت کشتی در دنیا هستند، گفت: امارات به‌تنهایی چیزی حدود ۲۷ میلیارد دلار در سال بابت فروش سوخت کشتی درآمد دارد. در سال گذشته ایران تنها ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تن سوخت به کشتی‌ها عرضه کرده حال آنکه بندر فجیره در امارات (دومین مرکز بزرگ سوخت‌رسانی به کشتی‌ها در دنیا بعد از سنگاپور) ۴۸ تا ۵۰ میلیون تن بانکرینگ داشته است.

ورناصری با یادآوری اینکه زیرساخت‌های سوخت‌رسانی به کشتی در ایران مناسب نیست، بیان کرد: تنها پالایشگاه ایران که زیرساخت سولفور‌زدایی و تولید سوخت استاندارد کشتی را داشت، پالایشگاه شازند اراک است که البته پیش ‌از این، این نوع سوخت را برای نیروگاه‌های برق تأمین می‌کرد و حالا کشتی‌های ایران ناچار هستند که سوخت را از پالایشگاه شازند اراک تحویل بگیرند و با تانکرهای سوخت تا جنوب کشور حمل کنند و هزینه اضافه‌ای بابت طی این مسافت بپردازند و به‌تازگی بخشی از این سوخت در پالایشگاه‌های بندرعباس تأمین می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد که تا سال ۲۰۳۰ خط تولید سوخت فسیلی برای کشتی‌ها جمع شود و مدل‌های جدید کشتی با موتورهای برقی، گازسوز و دوگانه‌سوز در بازار جهان توسعه پیدا کنند که در آن صورت ایران باید به سمت تولید سوخت ال‌ان‌جی، متانول یا آمونیاک برای کشتی‌ها برود که البته در تولید سوخت آمونیاک مزیت دارد.

این نماینده مجلس با بیان اینکه ناوگان کشتیرانی ایران سالانه نیازمند 400 هزار تن سوخت است، سهمی که نیاز به توسعه دارد، مطرح کرد: ایران به عنوان بزرگترین کشتیرانی خاورمیانه شناخته می‌شود. ایران با 150 شناور ملکی بزرگترین کشتیرانی خاورمیانه است که 55 سال قبل تاسیس شده است. سهم ایران در مقابل سوخت‌رسانی سالانه 8 میلیون تنیِ بندر فجیره بسیار کم است. ایران سالانه کمتر از یک میلیون تن سوخت‌رسانی میکند این سوخت‌رسانی هم برای شناورهای ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران انجام می شود.

وی بیان کرد: عملیات بانکرینگ علاوه بر ایجاد ارزش افزوده اقتصادی برای کشور، در بردارنده برخی مزایای دیگر همچون ارتقاء سطح اعتبار اقتصادی کشور بانکرینگ کننده در منطقه و اشتغال‌زایی به صورت مستقیم در صنعت بانکرینگ یا به صورت غیرمستقیم در صنایع است، همچنین زیرساخت‌های مورد نیاز برای عملیات بانکرینگ مانند بنادر و اسکله‌ها، خطوط لوله سوخت رسانی، مخازن ذخیره و نگهداری سوخت و... را که در سایر صنایع نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند، توسعه می‌بخشد.

ورناصری با بیان اینکه ادامه فعالیت صنعت دریانوردی بدون توجه به بانکرینگ بی معنا خواهد بود، گفت: در جهان سالانه 200 میلیون تن سوخت نفت کوره به عنوان سوخت اصلی کشتی‌ها فروخته می‌شود. سنگاپور با بیشترین ارائه دهنده تناژ سوخت به کشتی‌ها رتبه اول را در بنادر دنیا دارد که سالانه 42 میلیون متریک تن اولین قطب سوخت‌رسانی در جهان محسوب می‌شود و بعد از آن بندر فجیره امارات متحده عربی رتبه دوم را به خود اختصاص داده است بندر فجیره امارات با فروش بیش از 24 میلیون متریک تن سوخت به کشتی‌های جهان در رده بندی بعدی قرار دارد که فقط 16 میلیون متریک تن ظرفیت مخازن آن در طول سال است.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه 90 درصد سهم بازار بانکرینگ در منطقه خلیج‌فارس و دریای عمان در اختیار بندر فجیره امارات است، توضیح داد: در عرصه منطقه ای 2 کشور جمهوری اسلامی ایران و امارات در حوزه صنعت بانکرینگ حرکت کرده اند البته پیشرفت امارات در موضوع بانکرینگ و عرضه مستقیم سوخت به کشتی‌ها بسیار بیشتر از ایران بوده است به طوری که فقط 10 درصد سهم منطقه در اختیار ایران است و سهم ایران در بازارهای جهانی هم بین 2 تا 3 درصد است که بسیار اندک است در حالی که ظرفیت و پتانسیل کشورمان در این بخش می‌طلبد که سهم بیشتری از بازارهای جهانی را در اختیار داشته باشیم.