پایان بهانه‌های توتال با امضای ترامپ؟

به گزارش مارین نیوز، اگر چه طی ماه های اخیر دونالد ترامپ رییس جمهوری امریکا، سرو صدا و جنجال بسیاری در راستای تهدید برجام انجام داد و حتی در تبلیغات انتخاباتی خود از پاره کردن این توافقنامه سخن به میان آورد. او با این رفتارها  بذر شک و شبهه‌ را در دل شرکت‌ها و کشورهایی که به دنبال افزایش مراودات اقتصادی با ایران بودند، کاشت؛ اما در نهایت امروز خودش بر این آتش افروخته، آب ریخت وادامه تعلیق تحریم های ایران را امضا کرد. حال باید به سراغ شرکت‌هایی برویم که با ابراز نگرانی از عملکرد ترامپ قول ها و تعهداتشان را مشروط کرده بودند.

طی این مدت یکی از بحث برانگیز ترین قراردادهای اقتصادی ایران در  حوزه توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با شرکت توتال بود که بنا بر سبقه همکاری و اتفاقاتی که بر سر توسعه همین فاز در دولت قبل افتاد، برخی بی اعتمادی ها و نگرانی ها دور از انتظار نبود.

سال ۱۳۷۸ بود که فعالیت در این میدان مشترک به همت دولت اصلاحات آغاز شد و در سال ۷۹ قراردادی برای توسعه فاز یازدهم میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت فرانسوی گاز و نفت توتال امضا شد. البته توتال پیش از این در توسعه فازهای ۲ و ۳ نیز در کنارشرکایش یعنی گازپروم‌ روسیه‌ و پتروناس مالزی‌ فعالیت کرده و در نتیجه همکاری خوبی که میان دو کشور بود، قرارداد بعدی هم با آنها بسته شد.

با روی کار آمدن محمود احمدی نژاد به عنوان رییس دولت نهم و تغییر نگاه دولت در عرصه بین المللی کم‌کم توتال به سمت بهانه گیری رفت و اختلافاتی میان دولت و این شرکت پیش آمد. با تشدید تحریم های بین المللی علیه ایران، توتال همچون سایر شرکت های بزرگ نفتی ادامه همکاری در پارس جنوبی را ممکن ندانست و از آن کناره گیری کرد. اگر چه در سال های پس از آن یعنی درسال ۱۳۹۱ ایران با شکواییه ای به مجامع بین المللی به دنبال حق و حقوق خود از ضررهایی که با تصمیم توتال متحمل شد و عقب افتادگی از رقیب خود قطر، در این میدان مشترک پیدا کرد، رفت؛ اما این فاز نتوانست به پیشرفت لازم دست یابد و تا به امروز هم همچنان وضعیت آن مشخص نیست.

با تصویب برنامه جامع اقدام مشترک و توافقنامه ای که میان ایران و کشورهای ۵+۱ منعقد شد، به ناگاه همه شرکت هایی که طی دو دولت نهم و دهم از ایران فاصله گرفته بودند باردیگر برای استفاده از بازار ایران و سرمایه گذاری در بخش های مختلف تحت عنوان هیات های اقتصادی همراه روسای دولت ها به ایران آمدند.

نمایندگانی از توتال هم که طبیعتا نگاه مثبت و شناخت خوبی از مراودات نفتی با ایران داشتند، طی سال گذشته باردیگر مذاکراتشان را برای حضور در پارس جنوبی آغاز کردند. چنانچه ۱۸ آبان ۹۵ موافقتنامه اصولی طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی با کنسرسیومی متشکل از توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (سی.‌ان‎.پی.‎سی) و پتروپارس ایران امضا شد. محمدمشکین فام مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در گفتگویی درباره وضعیت توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی خبر از آغاز توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی داد (بهمن ۹۵).

با گذشت اندک زمانی از این توافقات خبری در رسانه ها منتشر شد که بدبینی نسبت به توتال را در توسعه فاز ۱۱ افزایش داد و بسیاری معتقد بودند باردیگر این شرکت فعالیت را نیمه کاره رها می‌کند. پاتریک پویان رئیس اجرایی شرکت توتال، در مصاحبه ای گفت: این شرکت در نظر دارد تا سرمایه‌گذاری دو میلیارد دلاری روی پروژه گاز ایران تا تابستان امسال انجام دهد؛ او اما گفت اجرای این پروژه منوط به تمدید تعلیق تحریم‌ها از سوی آمریکا است.

این اظهارات آن هم تنها چندی پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ و امضای قانونی برای عدم ورود تبعه چند کشور مسلمان از جمله ایران، آینده این قرارداد را تاریک نشان می داد؛ اما همچنان عزمی برای پایان به این همکاری از سوی دو  طرف وجود نداشت.

چندی بعد از این اتفاقات خبر از درز اطلاعات پارس جنوبی به رقیب ایران، یعنی قطر در رسانه های مخالف دولت منتشر شد و انگشت اتهام این رسانه ها به سمت توتال شریک جدید ایران در توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی رفت. اگرچه به فاصله اندکی هم کمیسیون انرژی مجلس و هم بیژن زنگنه وزیر نفت این خبر را تکذیب کردند.

چنانچه اسدالله قره خانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در گفتگویی تاکید کرد که «هیچ سندی دال بر درز اطلاعات از سوی توتال نداریم». پس از اینکه پیگیری این خبر ادامه پیدا کرد؛ وزیر نفت برای توضیح درباره آن به مجلس خوانده شد. او در توضیحاتش با تاکید بر اینکه «ما بدون سند نباید کسی را متهم کنیم»، گفت: «هیچ سندی منوط بر درز اطلاعات میادین مشترکمان به شرکت های رقیب نداریم و چنین اتهاماتی را باید اثبات کنیم که در صورت اثبات، بنابر قرارداد با شرکتی که چنین رفتاری داشته برخورد می‌شود و باید غرامت بپردازد».

طی یک هفته گذشته و پس از افتتاح پنج فاز از پارس جنوبی، که به عنوان تحول عظیم در صنعت نفت ما عنوان می شود، وزیر نفت خبر از افتتاح چند فاز دیگر از این مجموعه را در سال جاری داد. حال امروز هم ترامپ با امضای ادامه تعلیق تحریم ها اگرنتواند حکم به پایان بهانه گیری و نگرانی برخی شرکت ها بدهد؛ به احتمال قوی شرکت توتال در اجرای تعهداتش در فاز ۱۱ پارس جنوبی قانع خواهد شود و احتمالا پس از گذشت ۱۵ سال تکلیف این فاز هم مشخص می شود.

با این اوصاف، تابستان امسال قطعا برای صنعت نفت کشور تابستان پر خبری خواهد بود.