اصل توسعه دریا محور یک سیاست بنیادین است

به گزارش مارین نیوز، امیردریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی راهبردی دریایی ارتش در مراسم افتتاحیه بیست و دومین همایش صنایع دریایی که در 27 و 28 بهمن ماه 1400 برگزار شد، ایام مبارک پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، ماه مبارک رجب و بویژه میلاد با سعادت حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام را به ملت شریف ایران، خانواده‌ های معظم و معزز شهدا و بطور خاص فرماندهی معظم کل قوا، تبریک گفت. 

امیردریادار شهرام ایرانی به نقش نیروی دریایی در حوزه اقتصاد دریا محور اشاره کرد و اظهار داشت: در شروع جنگ تحمیلی در کمترین زمان ممکن یعنی 67 روز بعد از شروع جنگ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران موفق شد رژیم بعث را از صحنه دریا به طور کامل حذف بکند. و با افتخار و اقتدار صیانت و سیادت دریایی را در طول 8 سال دفاع مقدس در منطقه حفظ بکند. در آنموقع در حوزه عملیات دریایی چون عملا دشمنی برای مقابله نداشتیم، ماموریت اسکورت کشتی ها چه تجاری و چه نفتکش و همچنین حفاظت و حراست از جزایر و سکوهای نفتی در محدوده خلیج همیشه فارس بر عهده نیروی دریایی قرار گرفت. 

وی ادامه داد: در آن زمان نیروی دریایی یک مدال از رهبر کبیر انقلاب دریافت کرد و ایشان فرمودند: "نیروی دریایی ارتش در خلیج فارس و مرزهای آبی کشور چون نگینی درخشنده است." در ادامه رهبر انقلاب فرمودند: "باید در این هشت سال جنگ آنچه که حقیقتا در عرصه‌ نبرد ما وجود داشت آنجا که روحیه مقاومت و فداکاری همراه با اخلاص بروز کرده است، جلوه پیدا کند، تلاش ما باید متوجه نشان دادن این نقطه ها و جاری کردن این روحیه در امتداد تاریخمان باشد."

فرمانده نیروی راهبردی دریایی ارتش گفت: نیروی دریایی از سال 1388 تا امروز همان ماموریت اسکورت کشتی ها را با تغییر موقعیت تا شمال اقیانوس هند خلیج عدن و محدوده دریای سرخ تا محدوده کانال سوئز انجام می دهد. امنیت را برای کشتیرانی کشور و همچنین حضور ما به عنوان یک نظامی باعث شده که امنیت را هم در منطقه و هم به عرصه جهانی تقدیم و برقرار بکنیم. این اتفاق بزرگی برای مردم عزیزمان است. 

امیردریادار شهرام ایرانی با بیان اینکه در محورهای مختلف اقتصاد با توجه به محیط شناسی کشور و ظرفیت های موجود شامل اقتصاد سیاه، اقتصاد سبز، اقتصاد زرد و اقتصاد آبی است، اظهار داشت: اقتصاد دریامحور که در اصطلاح جهانی به آن اقتصاد آبی گفته می شود، در واقع استفاده پایدار از منابع و گستره های آبی اعم از اقیانوسها، دریاها، دریاچه ها، سواحل و جزایر برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت و ایجاد اشتغال مولد است. نکته ای بسیار مهمی است چون ما هم جزو کشورهای دریایی مطرح جهان محسوب میشویم. 

وی گفت: گستره فعالیت ¬های اقتصادی آبی فراتر از فعالیتهای سنتی مانند ماهی گیری، گردشگری و حمل و نقل کم حجم دریایی است. امروز فعالیت و صنایع جدی تری در این عرصه مطرح است که شامل انرژی های تجدید پذیر، آبزی پروری، استخراج در دریا، بیوتکنولوژی، هواشناسی دریایی و از همه مهمتر حمل و نقل حرفه ای و در حجم بالا است. 

فرمانده نیروی راهبردی دریایی ارتش با بیان اینکه طبق آمارهای جهانی، ارزش دارایی های اصلی عرصه های آبی بیش از ۲۴ تریلیون دلار برآورد شده است و در حال حاضر شیلات بیش از سایر زمینه ها مورد استفاده قرار دارد، افزود: سریعترین و حیاتی ترین بخش بهره برداری نیز آبزی پروری با عرضه ۵۸ درصد ماهی به بازارهای جهانی است که معضل گوشت را برطرف می کند و یک صنعت با نگاه نوین است که جایگزین بسیار مناسبی برای گوشت و مرغ است. 

وی گفت: حجم اقتصاد دریا در جهان سالانه بیش از ۱۰۰۰ میلیارد دلار برآورد شده که این رقم برای کشورمان حدود یک درصد و با احتساب فعالیت‌ های نفتی و گازی دریایی بین سه درصد است که واقعا بسیار عدد پایینی است. 

امیردریادار شهرام ایرانی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از ۱۹۰ هزار کیلومترمربع گستره دریایی (منطقه اقتصادی که حق استفاده دارد) حدود  ۵۸۰۰  کیلومتر نوار ساحلی که حدود ۴۰ درصد از مرزهای میهن را تشکیل می‌دهد، کشوری دریایی محسوب می شود و از دو سوی شمال و جنوب به دریا دسترسی دارد. طبق آمارهای منتشر شده بین ‌المللی هم ‌اکنون در اکثر کشورها، سهم حوزه دریا در تولید ناخالص ملی بیش از ۱۰ درصد است که این رقم در کشورهای ساحلی پیشرفته مانند بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا و حتی آسیا به ۵۰ درصد هم می‌رسد که رقم خیره کننده ای است. 

وی گفت: از نظر آمایش سرزمینی حدود دو سوم جمعیت جهان در محدوده ۶۰ کیلومتری حاشیه دریاها استقرار یافته‌اند و بیش از ۸۰ درصد از شهرهای بزرگ جهان که امروزه به عنوان قطب‌های تجاری شناخته می‌شوند، در مناطق ساحلی قرار دارند. کشورهای حاشیه خلیج فارس شهرهای مهم و توسعه یافته ساحلی و بندری دارند. اما مهمترین شهر بندری ما بندرعباس و بندر امام است. 

امیردریادار شهرام ایرانی با بیان اینکه بخش های مختلف نقش آفرین دریایی شامل تجارت، حمل و نقل، گردشگری دریایی، شیلات و بهره برداری از منابع طبیعی، انرژی و همکاری های تجاری و اقتصادی در سطوح منطقه ای و بین المللی است، افزود: استفاده از سواحل دریا و امواج آن به عنوان منبع تولید برق یا حتی ورزش ‌های تفریحی، فعالیت ‌های گردشگری در ساحل یا اعماق دریا و آب‌ درمانی از مهمترین منابع اشتغال زایی این حوزه محسوب می شوند. یک شغل در بخش اقتصاد دریایی چهار شغل جانبی ایجاد می کندکه این یک نکته مهم است. 

وی ادامه داد: بیشترین فعالیت در عرصه های سواحل آبی را تأسیسات بندری و نظامی تشکیل می دهند. مجموع این فعالیت ها را لحاظ کنیم فقط پنج درصد سواحل را شامل می شود. یعنی به آن اعدادی که در نرم جهانی مطرح است خیلی فاصله داریم. 

فرمانده نیروی راهبردی دریایی ارتش گفت: بحث مهم دیگر اهمیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک در مقیاس جهانی و منطقه ‌ای در سواحل طولانی جنوب شرق کشور است که یک نعمت الهی است که به کشور و مردم تعلق دارد. ما در جنوب با این همه اهمیت و این همه منابع و در واقع این بخش عظیم اشتغالزایی و کمک به سزایی که می‌ تواند به اقتصاد داشته باشد فقط چهار استان با ۴۹۰۰ کیلومتر طول خط ساحلی و از دهانه اروند تا پسابندر 129هزار روستا و ۱۹۰ شهر داریم. و در سه استان شمالی ۸۹۰ کیلومتر خط ساحلی از گرگان تا آستارا که شامل ۶۵۷۴ روستا و آبادی و ۱۳۹ شهر می باشد، این تفاوت خیلی زیادی است. 

وی به حوزه اقتصادی، وضعیت فعلی و جایگاه ایران در بهره مندی از دریا اشاره کرد و گفت: در بحث جاذبه گردشگری دریایی در سال متمادی غفلت کردیم. از منظر آمایش سرزمینی، جمعیت ساحلی نا متوازنی داریم. ۹ میلیون نفر یعنی حدود ۱۰درصد از جمعیت کشور در حاشیه سواحل مستقرند. این هم باز خودش نسبت به آنچه باید باشد یک عدد معناداری است. 

امیردریادار شهرام ایرانی گفت: اگر از منظر اقتصاد نگاه دیگری داشته باشیم می بینیم حدود ۹۵ درصد واردات و ۸۵ درصد صادرات از طریق بنادر کشور انجام می شود. توسعه بنادر کشور به عنوان دروازه های ارتباطی کشور در راستای توسعه دریا محور امری الزامی است. 

وی ادامه داد: در اقتصاد دریا محور باید افق های تازه ای برای برون رفت از اقتصاد متکی به نفت داشته باشیم که این خودش زمینه ساز و متضمن توسعه پایدار کشور خواهد بود. توجه به موضوعات ایمنی و امنیت، توسعه لجستک بندری و خصوصی‌ سازی، اقتصاد مقاومتی و حفاظت از محیط زیست را باید سرلوحه قرار داد که نقس بسزایی در توسعه دریامحور خواهد داشت. تدابیری لازم و عملیاتی را هم برای افزایش ظرفیت سهم بازار دریایی کشورمان باید اتخاذ کرد. 

امیردریادار شهرام ایرانی تاکید کرد: اصل توسعه دریا محور یک سیاست بنیادین است اگر به آن درست توجه شود قطعا توسعه پایدار اقتصادی کشور را به دنبال خواهد داشت که امروز بسیار نیازش حس می شود. 

وی به بحث حمل و نقل دریایی که کلیدی ترین موضوع اقتصاد دریا محور است اشاره کرد و گفت: بندر چابهار، تنها بندر اقیانوسی کشور موقعیت استراتژیک جهت ترانشیپ و ترانزیت کالاهای بنادر حوزه خلیج فارس، افغانستان و آسیای میانه است. سواحل مکران وجود ۳۲۰ کیلومتر مرز آبی دارد که در آن ۱۱ ‌بندر ماهگیری، 2 بندر منحصر به‌ فرد خارج از نقطه بحران با بریدگی ‌های طبیعی و با قابلیت پهلوگیری کشتی‌ های غول ‌پیکر و ۲۰۰ جاذبه گردشگری، به همراه تولید میوه‌های گرمسیری و پرورش میگو وجود دارد. 

امن ترین بندرگاه سواحل مکران محدوده چابهار است که نیروی دریایی ارتش منطقه سوم نبوت ناوگان جنوب شرق را در آمایش مستقر کرده است. 

وی در خصوص تامین امنیت خطوط مواصلاتی که امروز ماموریت اصلی نیروی دریایی ارتش محسوب می شود، گفت: تعداد 4650 فروند از تنگه هرمز تا انتهای مناطق پرخطر اسکورت کرده ایم. و 2580 مورد درگیری با دزدان دریایی داشتیم. در حوزه دریای خزر ده درصد ناوگان تجاری خزر در اختیار جمهوری اسلامی ایران است. و قوی ترین ناوگان نظامی خزر را نیز امروز در اختیار داریم باتوجه به تجهیزاتی که داریم و توانمندی که صنعت کشور و دانشگاه ها بهش رسیدند که تبلورش در ناوشکن ها دیده میشود. 

فرمانده نیروی راهبردی دریایی ارتش گفت: در بحث تامین امنیت بین المللی و در غالب دیپلماسی دریایی توسعه تعاملات و ارتباطات بین المللی در دستور کار ما است و در اکثر سمپوزیونها و همایش های یا نشست های بین المللی حضور جدی داریم و اثر بخش و اثرگذار هستیم. ناوگروه های ما در بیش از 30 کشور جهان حضور دارند. همچنین میزبانی شناورهای جنگی بیش از 15 کشور جهان را داشتیم و این تعامل همچنان ادامه دارد. در اجلاس بین المللی فرماندهان نیروهای دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند (IONS) نیروی دریایی ایران 3 سال ریاست این اجلاس را به عهده داشته است. همچنین رزمایش بزرگ سه جانبه ایران – چین – روسیه را در سواحل زیبای مکران برگزار کردیم. و اعزام ناوگروه 75 به اقیانوس اطلس، دریای بالتیک و بندرسنت پترزبورگ را داشته ایم. 

وی بیان داشت: در حوزه تامین امنیت شناورهای کوچک محلی یک حاشیه امن برای شناورهای محلی کوچک اعم از صیادی و باربری ایجاد کردیم. امداد و نجات شناورهای صدمه دیده و یا طوفان زده را در دستور داریم. دور نگه داشتن دزدان دریایی از مناطق محل تردد این شناورها از دیگر وظایف نیروی دریایی است. کمک به امنیت و رونق اقتصاد دریامحور منطقه و مردم بومی در سرلوحه داریم. و مراقبت و صیانت از ظرفیتهای دریایی کشور از گزند فرصت طلبان بیگانه از دیگر وظایف ما است.

امیردریادار شهرام ایرانی با بیان اینکه در بحث تغییرات و تقویت آمایش سرزمینی طرحی را مصوب کردیم به عنوان طرح ولایت که به تصویب فرمانده معظم کل قوا رسیده است که حضور موثر نداجا در سواحل جنوب شرق و مکران، انتقال بیش از 4000 خانواده کارکنان در شهرهای جاسک، کنارک و پسابندر را رقم زدیم. استقرار این حجم جمعیتی  اثرات زیادی بر آمایش سرزمینی داشته است، اظهار داشت: تعاملات خوبی با خانواده های ساکن و فرهنگ های متنوع صورت پذیرفته است. توزیع عادلانه امکانات و منابع با گسترش نداجا به سواحل مکران را رقم زدیم چون مطالبه گر هستیم. در همه صحنه ها سعی کردیم حضور داشته باشیم و دولتمردان را به توسعه سواحل جنوب شرق ترغیب کنیم. جدیت داریم فرمان رهبری اجرایی شود. 

وی با بیان اینکه در تشکیل دبیرخانه توسعه سواحل مکران و جلسات آن با معاون اول رییس جمهور مشارکت داشتیم که دولت سیزدهم آن را در دستور کار خود قرار دارد که از رییس جمهور محترم تشکر می کنم، اظهار داشت: مصوبات ارزشمندی برای منطقه و محرومیت زدایی در ابعاد مختلف این دبیرخانه داشته است. از این مصوبات می توان به بازسازی و نوسازی جاده بندرعباس – جاسک و جاده جاسک – چابهار، فرودگاه جاسک، سدجگین، اسکله های صیادی و تجاری، ایجاد مراکز آموزشی و احداث بیمارستان های مجهز اشاره کرد. اینها باعث می شود شاخص های پایین توسعه یافتگی ارتقا پیدا کند و یک امنیت را به وجود بیاورد که باعث افزایش میزان جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی می شود. 

وی در ادامه به بیانات رهبری در خصوص اهمیت دریا و ظرفیتهای موجود در کشور اشاره کرد و گفت: ایشان فرمودند "در كشور ما در طول ساليان دراز، به مسئله دريانوردي بسيار بي احترامي و بي اهتمامي شده است، يعنی ما آن مردمي هستيم كه وقتي در يك طرف مرزمان به آب رسيديم متوقف شديم، برخلاف ملت هايي كه وقتي به آب رسيدند، آب برايشان با خشكي يكسان بود." این یعنی باید تفکر تغییر پیدا کند و از بری به بحری تبدیل شود. ایشان فرمودند: "اين ساحل عظيم و طولاني و بسيار حساس كه ما در درياي عمان داريم، در واقع يك گنج است و بايد اين را  اعتراف كنيم كه اين را كشف نكرده بوديم درياي عمان، ساحل درياي عمان و حضور در درياي عمان يك گنج است یک ذخیره است. امروز هم دريا مثل صدسال پيش، اهميت دارد؛ اهميت درياها كم نشده است، بلكه بيش تر هم شده است درگذشته هم همين جور بوده، كشورهايي كه توانايي دريانوردي بيشتري داشتند بيشتر از ديگران توانستند در دنيا دست و پايشان را باز كنند و قدرت خودشان را گسترش بدهند و از اين گسترش نيرو در مناطق جغرافيايي عالم براي تقويت قدرت خودشان در داخل استفاده كنند." از بیانات رهبری می توان نتیجه گرفت که دریا برای جمهوری اسلامی ايران منافع بسیار دارد. 

وی به راهکارهای توسعه اقتصاد دریا محور اشاره کرد و گفت: توسعه فناوري دريايی، طراحي، ساخت و تعمير انواع شناورهای بزرگ و کوچک، توسعه سازه هاي فراساحلي و ماشين آلات و تجهيزات، توسعه بنادر و عمليات بندري و دريايي) امور بندري، دريايي و دريانوردي) توسعه آبزی پروری، صيد و صنايع وابسته، بهره برداري از منابع نفت و گاز دريايي عمیق و فوق عمیق، توسعه حمل و نقل دريايي، توسعه آموزش و پژوهش و تربيت نيرو انساني متخصص، توسعه صنايع دفاعي دريايي، توسعه اكو توريسم و گردشگري دريايي، توسعه ايمني و امنيت دريايي و حفاظت از محيط زيست دریایی و توسعه بيمه دريايي و موسسات مالی و اعتباري از راهکارهایی است که می توان از آن نام برد. 

امیردریادار شهرام ایرانی گفت: معافیت های گمرکی، پوشش های بیمه ای، یارانه های آموزشی، سرمایه گذاری در مناطق آزاد تجاری، تسهیلات زیربنایی، شبکه اطلاع رسانی گسترده، ایجاد صنایع مادر در کنار دریا، توسعه زیرساختهای آب و برق و گاز، کاهش موانع بازرگانی دریایی و ... اقدامات دیگری است که در خصوص توسعه اقتصاد دریا محور می توان انجام داد. 

فرمانده نیروی راهبردی دریایی ارتش به پیشنهادهای آینده نگر نداجا در خصوص توسعه پایدار دریامحور اشاره کرد و گفت: این پیشنهادات شامل، تغییر سیاست های کلان بری به سیاست های کلان بحری، ایجاد وزارت دریاداری به منظور هماهنگ کردن عناصر دریایی 9  وزراتخانه درگیر برای توسعه اقتصاد دریا محور و تقویت نیروی قدرتمند بین المللی در پهنه آب های آزاد جهان به عنوان یکی از ابعاد قدرت ملی و پشتوانه اقتصاد دریا محور در مقابله با هرگونه تهدید دریا محور، می شود. در این راستا نیروی دریایی با حضور در آبهای آزاد از هرگونه تجاوز و طمع دشمنان در دریاها جلوگیری کرده است. اجرای قوانین و پیمان های دریایی را در سرلوحه دارد. با تروریسم دریایی مقابله می کند. از  مرزهای آبی و منافع ملی در دریاها دفاع می کند. تامین امنیت خطوط مواصلاتی را بر عهده دارد. مردم را یاری و محرومیت زدایی انجام می دهد. 

وی ادامه داد: ترویج فرهنگ دریا محور در سطح جامعه بویژه مسئولین و دولتمردان با همکاری رسانه ملی، تهیه طرح جامع اقتصاد دریا محور، سرمایه گذاری در زمینه زیرساخت های توسعه ای و پژوهش و مطالعات دریا محور از دیگر پیشنهادات نداجا برای توسعه پایدار دریامحور است. 

امیردریادار شهرام ایرانی در پایان گفت: انشاء الله با حمایت های مردم، دولت، مجلس و سایر بخش های صنعت دریانوردی کشور بتوانیم برای آبادانی و سربلندی میهن عزیز اسلامی از این نعمت خدادای یعنی دریا، حداکثر استفاده را ببریم.