در نشستی مشترک که روز هفتم مردادماه با حضور جمعی از چهره‌های برجسته علمی و صنعتی حوزه دریا برگزار شد، سه نهاد اثرگذار کشور در زمینه علوم و فناوری‌های دریایی دست به امضای یک تفاهم‌نامه راهبردی زدند. این نشست، که با حضور دکتر صفری، دکتر بختیاری و مهندس امیریگانه برگزار شد، نقطه‌ی آغاز یک همکاری هدفمند برای توسعه زیرساخت‌های دانش‌بنیان، ارتقاء آموزش‌های تخصصی و تقویت پیوندهای دانشگاه و صنعت در کشور بود.
این تفاهم‌نامه بر پایه سیاست‌های کلی توسعه دریامحور کشور طراحی شده؛ سیاست‌هایی که در آبان‌ماه ۱۴۰۲ از سوی رهبر انقلاب ابلاغ شد و نقشه راهی برای پیشرفت کشور در حوزه دریا و سواحل ترسیم کرد.
در شرایطی که کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند توسعه نوآورانه زیرساخت‌های دریایی است، این هم‌پیمانی سه‌جانبه می‌تواند به الگویی ملی برای تعامل ساختارمند میان دانشگاه، صنعت و نهادهای تخصصی بدل شود. الگویی که اگر به‌درستی اجرا شود، مسیر را برای شکل‌گیری قطب‌های فناور و نوآور در سواحل جنوبی ایران، به‌ویژه در مناطق راهبردی مکران و اروند، هموار خواهد کرد.
بر اساس مفاد این توافق، سه نهاد یادشده متعهد شده‌اند گام‌هایی عملی و ساختاری در حوزه‌هایی چون توسعه آموزش‌های مهارتی و کاربردی، ارتقاء استانداردهای ایمنی دریایی، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و شکل‌گیری زیست‌بوم‌های نوآوری دریایی بردارند. همچنین، طراحی نظام جامع استانداردهای ایمنی، تقویت تعامل دانشگاه و صنعت، و ارتقاء دیپلماسی علمی و فنی از دیگر اهداف کلان این همکاری است.
سه ضلع یک مثلث طلایی: دانش، استاندارد و صنعت
دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر به‌عنوان تنها دانشگاه تخصصی حوزه دریا در کشور، نقش کلیدی در آموزش نیروی انسانی، انجام پژوهش‌های کاربردی، همکاری با نهادهای سیاست‌گذار و ایجاد زیرساخت‌های پژوهشی ایفا می‌کند. این دانشگاه متعهد شده است فضای لازم برای استقرار دفاتر انجمن و مؤسسه را فراهم آورد و با تمرکز بر فناوری‌های نوین همچون شناورهای هوشمند و انرژی‌های دریایی، زمینه‌ساز شکل‌گیری ناحیه نوآوری دریایی در منطقه آزاد اروند باشد.
مؤسسه رده‌بندی ایرانیان نیز با پشتوانه‌ای از تجربه تخصصی در حوزه ممیزی، استانداردسازی و طبقه‌بندی سازه‌ها و تجهیزات دریایی، نقش مهمی در تدوین استانداردها، ارائه خدمات مشاوره‌ای و انجام بازرسی‌های فنی خواهد داشت. این مؤسسه قرار است دفتر نمایندگی خود را در محل دانشگاه فعال کرده و از پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی حمایت کند. انتقال فناوری و تربیت ممیزین متخصص از میان دانشجویان نیز از جمله برنامه‌های آینده آن است.
انجمن مهندسی دریایی ایران به‌عنوان نهاد تخصصی بخش خصوصی و بازوی علمی-فنی توسعه دریایی کشور، مسئولیت‌هایی همچون پشتیبانی از برگزاری همایش‌های ملی، حمایت از ناحیه نوآوری، مشارکت در تدوین آیین‌نامه‌ها، و ارائه خدمات علمی و رسانه‌ای را بر عهده دارد. این انجمن همچنین از حضور اعضای هیئت علمی دانشگاه در پروژه‌های علمی، داوری و انتشار نشریات تخصصی حمایت خواهد کرد.
دکتر مرتضی بختیاری، رئیس دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، با اشاره به رسالت دانشگاه گفت:
«دانشگاه خرمشهر متعهد به تربیت نیروی انسانی متخصصی است که بتواند مستقیماً به نیازهای صنعت پاسخ دهد. این تفاهم‌نامه، مسیر را برای تبدیل دانش آکادمیک به نوآوری‌های کاربردی هموار می‌کند و با ایجاد «ناحیه نوآوری صنایع دریایی» در منطقه آزاد اروند، دانشجویان و پژوهشگران ما را در قلب تحولات فناورانه قرار می‌دهد.»
دکتر حسن‌رضا صفری، رئیس هیئت‌مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران نیز تأکید کرد:
«انجمن مهندسی دریایی همواره به دنبال ایجاد یک زبان مشترک میان دولت، بخش خصوصی و مراکز علمی بوده است. این اتحاد سه‌گانه یک مدل کارآمد برای تقسیم کار ملی است که می‌تواند به تدوین مقررات و آیین‌نامه‌هایی منجر شود که همزمان با ارتقای ایمنی، زمینه را برای رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور داخلی فراهم آورد. ما از ظرفیت علمی دانشگاه برای حل چالش‌های واقعی صنعت حمایت خواهیم کرد.»
کاپیتان کیانوش امیریگانه، قائم‌مقام مدیرعامل مؤسسه رده‌بندی ایرانیان نیز گفت:
«ایمنی و استاندارد، زیربنای توسعه پایدار در صنعت دریاست. مؤسسه رده‌بندی ایرانیان با انتقال دانش فنی و تجربیات خود در زمینه ممیزی و صدور گواهینامه‌های بین‌المللی، به ارتقای کیفی پروژه‌های تحقیقاتی و صنعتی مشترک کمک خواهد کرد. ارائه فرصت‌های کارآموزی و تربیت ممیزین متخصص از میان دانشجویان دانشگاه، تضمینی برای آینده این صنعت خواهد بود و دیپلماسی علمی و فنی ما را در منطقه، به‌ویژه با کشورهای همسایه نظیر عراق، تقویت می‌کند.»
از دفتر مشترک تا ناحیه نوآوری: برنامه‌های عملیاتی تفاهم‌نامه
در قالب این همکاری، راه‌اندازی دفتر مشترک انجمن و مؤسسه در دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر در دستور کار قرار دارد. همچنین ایجاد «ناحیه نوآوری صنایع دریایی اروند» با تمرکز بر فناوری‌های نوین مانند شناورهای هوشمند، انرژی‌های تجدیدپذیر و سامانه‌های نوین ایمنی، به‌عنوان یکی از پروژه‌های کلیدی این تفاهم‌نامه پیگیری می‌شود.
طراحی و برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت و مهارت‌محور با اعطای گواهینامه‌های حرفه‌ای، راه‌اندازی مجله علمی مشترک برای انتشار دستاوردهای پژوهشی، و حمایت از پایان‌نامه‌ها و پروژه‌هایی که به حل مسائل واقعی صنعت کمک می‌کنند، از دیگر بندهای عملیاتی این تفاهم‌نامه به شمار می‌روند.
