پایگاه خبری – تحلیلی دریایی ایران مارین نیوز رسانه ای دریایی، مستقل و بدون وابستگی به جریانهای خاص سیاسی است که در چهارچوب قوانینجمهوری اسلامی ایران سعی در اطلاع رسانی دقیق، سریع و شفاف به جامعه دریایی کشور را دارد.
رکورد سوختهای دریایی آیندهمحور در سال 2024/ چرا و چگونه ایران باید وارد میدان شود؟
در سال 2024، صنعت دریایی جهان شاهد جهشی بیسابقه در سفارش ساخت کشتیها و رشد چشمگیر استفاده از سوختهای جایگزین بود. با ثبت بیشترین سفارش ساخت کشتی از سال 2007 و سهم 50 درصدی سوختهای سبز، ایران نیز میتواند با الگوبرداری از این تحولات، جایگاه خود را در حملونقل دریایی پایدار تقویت کند.
صنعت حملونقل دریایی، بهعنوان یکی از اصلیترین محورهای تجارت جهانی، در سال 2024 شاهد تغییرات اساسی و روندهای نوینی بوده است. این تحولات، از افزایش سفارش ساخت کشتیها تا رشد استفاده از سوختهای جایگزین، نشاندهنده تمرکز جهانی بر کاهش انتشار گازهای گلخانهای و حرکت به سوی پایداری است. در عین حال، افزایش انتشار گازهای گلخانهای چالشهایی جدی را مطرح کرده که راهحلهای خلاقانه و سیاستهای مؤثر را میطلبد.
استیو گوردون، رئیس جهانی کلارکسونز ریسرچ، با بررسی گزارش سالانه فناوری و سوختهای جایگزین در ناوگان جهانی اظهار داشت: "در سال 2024، با ثبت بیشترین حجم سفارش ساخت کشتی از سال 2007، سوختهای جایگزین نقش مهمی ایفا کرده و 50 درصد از کل تناژ سفارشهای ثبتشده را شامل شدهاند."
انتشار جهانی گازهای گلخانهای حملونقل دریایی در سال 2024 حدود 4 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته و به بیش از 1 میلیارد تن CO2 رسیده است، که ناشی از افزایش زمان فعالیت در دریا، سرعت بالاتر برخی کشتیها (بهویژه در بازار کانتینری)، و رشد تجارت جهانی است.
در عین حال، گزارش سالانه کلارکسونز ریسرچ نشان میدهد در سال 2024، سفارشهای ثبتشده برای ساخت کشتیها به بالاترین سطح خود از سال 2007 رسیده و سوختهای جایگزین سهمی 50 درصدی از کل تناژ سفارشها را به خود اختصاص دادهاند.
این دادهها نشاندهنده نیاز به اقدامات بیشتر در زمینه کاهش انتشار و توسعه زیرساختهای سبز است.
درسهایی که ایران میتواند از این روند جهانی بیاموزد:
سرمایهگذاری در فناوریهای سبز: ایران میتواند با سرمایهگذاری در فناوریهای سوخت جایگزین مانند LNG، متانول و آمونیاک و همچنین تکنولوژیهای صرفهجویی انرژی (ESTs)، گام بزرگی در کاهش اثرات زیستمحیطی کشتیرانی بردارد.
توسعه زیرساختهای بندری: احداث زیرساختهای مرتبط با سوختهای جایگزین مانند LNG، متانول و اتصال برق ساحلی (Shore Power) در بنادر ایران برای پشتیبانی از ناوگان سبز حیاتی است.
همکاری بینالمللی: ایران باید از فرصتهای همکاری با سازمانهای بینالمللی نظیر IMO و شرکتهای پیشرو در فناوریهای سبز برای انتقال دانش و فناوری بهرهمند شود.
ارتقای ناوگان دریایی: با توجه به میانگین سنی بالای ناوگان دریایی کشور، سرمایهگذاری در کشتیهای جدید و سازگار با سوختهای جایگزین و ارتقای کشتیهای قدیمی با تکنولوژیهای صرفهجویی انرژی ضرورت دارد.
تشویق به تحقیق و توسعه: سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه برای ایجاد راهحلهای محلی و کاهش وابستگی به فناوریهای خارجی، میتواند به ایران در کاهش هزینهها و بهبود رقابتپذیری کمک کند.
تدوین سیاستهای حمایتی: ایران میتواند سیاستهایی برای تشویق مالکان کشتیها به استفاده از سوختهای جایگزین و تکنولوژیهای کاهش مصرف انرژی تدوین کند.
تمرکز بر آموزش و آگاهی: آموزش نیروی انسانی در زمینه مدیریت انرژی، کاهش آلایندگی و استفاده از فناوریهای جدید از اولویتهای اساسی برای همگام شدن با روندهای جهانی است.
تنوع در منابع انرژی: استفاده از فرصتهای منابع داخلی مانند گاز طبیعی بهعنوان پایهای برای توسعه سوختهای جایگزین و عرضه آن به بازارهای بینالمللی میتواند ایران را به بازیگری مهم در حوزه سوختهای دریایی تبدیل کند.
کاهش گازهای گلخانهای: با الگوبرداری از استانداردهای بینالمللی مانند EEDI و CII، ایران میتواند به کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناوگان خود کمک کند و سهم خود را در مقابله با تغییرات اقلیمی افزایش دهد.
تعهد به پایداری: ایران باید تعهد بلندمدت خود به توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست دریایی را در سیاستگذاریها و برنامههای عملیاتی خود بگنجاند.
صنعت حملونقل دریایی ایران با توجه به ظرفیتها و فرصتهای موجود میتواند نقش مهمی در تحولات جهانی ایفا کند. با بهرهگیری از تجربیات و روندهای جهانی، سرمایهگذاری در فناوریهای سبز، و تدوین سیاستهای حمایتی، ایران قادر خواهد بود سهم خود را در کاهش آلایندگی محیط زیست افزایش دهد و جایگاهی برجسته در تجارت دریایی پایدار کسب کند. این اقدامات علاوه بر ارتقای زیستمحیطی، میتوانند به بهبود جایگاه بینالمللی ایران و افزایش رقابتپذیری در بازارهای جهانی منجر شوند.
