بررسی اولویت‌ها و چالش‌های پیش‌رو بهره‌برداری بهینه از دریا

به گزارش مارین نیوز از تین نیوز، نخستین نشست موضوع‌سنجی و تبیین هدف همایش اقتصاد دریامحور ایران، روز پنج‌شنبه ۸ خردادماه با مشارکت انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران و پایگاه خبری تین‌نیوز، در محل انجمن و با حضور جمعی از فعالان اقتصادی، کارشناسان حوزه دریایی و نمایندگان بخش خصوصی، دولتی و علمی برگزار شد.

در این هم‌اندیشی، که کارشناسان و متخصصان حاضر به بیان دیدگاه‌ها و پیشنهادهای خود پیرامون موضوع‌سنجی و تبیین هدف همایش اقتصاد دریامحور ایران پرداختند، محورهای مهمی مورد تأکید قرار گرفت؛ از جمله ضرورت جریان‌سازی و تأثیرگذاری همایش، ارائه راهکارهای اجرایی و اتصال بنادر به زنجیره تأمین حمل‌ونقل چندوجهی، تلاش برای ارتقای رتبه علمی همایش از طریق همکاری با دانشگاه‌های معتبر کشور، ایجاد دبیرخانه دائمی برای پیگیری مصوبات، بررسی چالش‌ها و گلوگاه‌ها برای حرکت به‌سوی توسعه اقتصاد دریامحور، ارائه اولویت‌های صنعت دریایی به بخش دولتی و خصوصی و همچنین گنجاندن موضوعات دریایی در پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های دانشگاهی، بررسی قابلیت‌های هفت استان ساحلی کشور در محورهای همایش، دعوت از انجمن اقتصاددانان و کارشناسان توسعه و اقتصاد بین‌الملل برای ارائه دیدگاه‌های اقتصادی در مقالات همایش، ایجاد فضای گفت‌وگو بین حاکمیت و بخش خصوصی و تمرکز بر توسعه در حاشیه دریا، لزوم اجرایی و عملیاتی بودن محورهای همایش و اعلام برنامه‌ها و تعهدات دستگاه‌های اجرایی به بخش خصوصی، اهمیت فعال‌سازی ظرفیت دانشگاه‌ها و توجه به تناقضات موجود در بحث تجارت و اقتصاد دریامحور، رفع قوانین دست‌وپاگیر و واگذاری امور به بخش خصوصی، استفاده از متخصصان و تدوین طرح‌های جامع برای افزایش سهم ایران از بازار اقتصاد اقیانوسی، بیان واقعیت‌ها، مطالبه‌گری و ایجاد فشار برای تغییر قوانین و حرکت به‌سوی توسعه اقتصاد دریاپایه که از مهم‌ترین محورهای این نشست بودند.

گزارش تفصیلی پیش رو، به تشریح این دیدگاه ها می پردازد.
مجید ورشوساز، رئیس هیات مدیره انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران با اعلام اینکه در دوره های پیش مقالات و راهکارهای خوبی ارائه شده است، خاطرنشان کرد: این همایش ها زمانی اثربخش است که توسط بخش دولتی و خصوصی پیگیری شود.
وی به فرازهایی از بیانیه انجمن کشتیرانی در چهارمین همایش اقتصاد دریامحور ایران با محوریت کریدور شمال- جنوب جهت راهگشایی اینکه چه نکات و موضوعاتی بررسی شده و چه موضوعاتی باید بررسی شود پرداخت.
رئوس بیانیه انجمن کشتیرانی در دوره پیش، از این قرار اعلام شد: ایجاد دبیرخانه راهگذر شمال- جنوب با هدف رصد، پایش و مطالبه گری نیازهای توسعه پایدار، توجه به ضرورت بهبود رتبه کشور در زمینه شاخص های مهم لجستیکی و کشتیرانی، ایجاد و التزام عملی به مدیریت واحد ترانزیت کشور، کاهش تصدی گری دولتی با رویکرد به کارگیری حداکثری ظرفیت های تشکلی، ایجاد زمینه مشارکت بخش خصوصی در تصمیم گیری های تجاری توسط دولت، اتخاذ استراتژی های بازاریابی و بازارسازی برای جذب محمولات ترانزیتی که متاسفانه در این بخش با تحریم ها سهم حجم واردات از طریق ترانزیت دریایی از 30درصد به 10درصد کاهش یافته است.
تببین توسعه و توانمندسازی سرمایه انسانی متخصص حوزه لجستیک با مشارکت های بین المللی، احیا و تجهیز صندوق توسعه حمل ونقل کشور، استقرار مدیریت یکپارچه پایانه های مرزی، استفاده از استعداد و ظرفیت های ناوگان ملی برای توسعه شبکه ترانزیت کالا از مسیر ایران، ایجاد قطارهای برنامه ای با ورود و تامین ناوگان جدید ریلی با مشارکت بخش غیردولتی، ایجاد صندوق مشترک سرمایه گذاری بین المللی در راستای توسعه لجستیک کشور، تنظیم روابط تعرفه ای و حذف موانع اجرایی و قانونی راهگذر شمال- جنوب و در آخر تبادل الکترونیک اسناد و اطلاعات تجاری و لجستیکی میان کشورهای مسیر راهگذر شمال- جنوب.

روزبه مختاری، عضو هیئت مدیره انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران با بیان اینکه این دوره پنجمین دوره از برگزاری همایش اقصاد دریامحور خواهد بود به محورها و دستاوردهای دوره پیش اشاره ای کرد و اذعان داشت: در عمده همایش هایی که تا کنون برگزار شده از عناوین و پنل های علمی خوبی بهره گیری و ارائه شده، اما متاسفانه خروجی کاربردی و ثمربخشی از آن استخراج نشده است.
وی با اشاره به این که انجمن یک NGO است و رویکرد همایشی که گذاشته می شود براساس خروجی مثبتی است که از همایش داریم. از دو منظر می توان به خروجی همایش نگاه کنیم:  یکی بحث سیاست گذاری هاست و دیگری بار علمی است که پنل ها می توانند در مدت همایش داشته باشد و باید روی این دو موضوع بحث کنیم که از دو این منظر برای همایش چه باید کرد.
مختاری افزود: در این دوره با رویکرد و نگاه جدیدی باید حرکت کنیم، پیشنهادهای ارائه شده اما خروجی سیاست ها و اینکه پنل ها چه باشد و چگونه اجرا شود از این نشست ها استخراج خواهد شد. پیشنهاد ما این است که  پنل های همایش هم بخش علمی و هم بخش سیاست گذاری را پوشش دهد. گرچه ما اهرم اجرایی لازم را در بخش سیاست گذاری نداریم. اما امید است با همکاری و مشارکت همگان بهترین نتیجه حاصل شود.

خسرو سرایی، کارشناس ارشد اقتصاد حمل و نقل و لجستیک با تاکید بر اینکه موضوع همایش باید جریان ساز و تاثیرگذار باشد، تببین کرد: همایش با تاثیرگذاری و جریان سازی فرصتی را برای بخش دولتی و خصوصی به منظور برنامه ریزی استراتژیک می دهد. وی همچنین با اشاره به اینکه همایش می بایست درد محور باشد نه شعار محور، گفت: سال هاست از عدم اتصال بنادر به زنجیره تامین حمل و نقل چند وجهی رنج می بریم. برخی از بنادر به ریل متصل هستند اما این اتصال به صورت فیزیکی است و بهره برداری حمل ونقل چند وجهی اتفاق نیفتاده که تاثیر بر زنجیره حمل ونقل  بگذارد، موقعیت آفرین باشد چرا که همه درباره مشکلات وضعیت شناسی صحبت کنند، اما راهکار و راه حل کمتر ارائه می شود و از همه مهمتر قابل ترجمه به برنامه اجرایی باشد، هم صدایی بین دولت و بخش خصوصی در صنعت حمل ونقل دریایی اتفاق بیفتد و این دو بخش در کنار همدیگر قرار گرفته و خود را مقابل دیگری نبیند. برای مثال سالهاست انجمن کشتیرانی تلاش کرده دغدغه و موضوعات را در جامعه دریایی کشور روشن و تببین کند تا نتیجه گیری بهتری داشته باشد.
این کارشناس ارشد اقتصاد حمل و نقل و لجستیک با تاکید بر اینکه همایش می بایست نوآورانه و برخوردار از شعار رسانه ای باشد، تصریح کرد: موضوعات همایش پس از برگزاری و غیر از آن می بایست قابلیت پیگیری داشته باشد. بنابراین اینکه موضوعات به چه شکلی انتخاب شود خیلی مهم است. وی ادامه داد: لازم است به موضوعاتی که به روز است و سالها درباره آن بحث شده ولی به نتیجه نرسیده است پرداخته شود.  از جمله دیجیتالیزه شدن که به صورت جدی در هیچ دولتی پیگیری نشده است و همچنین اینکه در تحلیل اقتصادی ارتباط با جهان در نبود زنجیره تامین کارآمد چه بلایی برسر تجارت خواهد آمد؟
خسرو سرایی در پایان اظهاراتش تصریح کرد: قبل از تببین و انتخاب موضوع برای همایش اقتصاد محور لازم است به آسیب شناسی موضوعات پرداخته و بررسی شود که چه اقداماتی انجام نشده است. از جمله در دوره های پیش برای مقاله فراخوان داده نشده ا ست و لازم است این مهم به صورت دقیق، علمی تر و کاربردی انجام شود.
وی با این پیشنهاد که در این دوره از همایش اقتصاد دریامحور فراخوان مقالات علمی ارائه شود، اذعان داشت: در مقالات علمی بین المللی با آمار و ارقام سرکار داریم، اما در مقالات داخلی از ارائه عدد و رقم پرهیز می شود و متاسفانه مقالات بیشتر به سمت انشانویسی پیش می رود.

ارتقای رتبه علمی همایش اقتصاد دریامحور ایران با همکاری دانشگاه های کشور
در ادامه ناصر ذهبیون، قائم مقام مدیرعامل پایگاه خبری تین نیوز با اعلام اینکه این رسانه تخصصی حمل و نقل، مجری برگزاری همایش اقتصاد دریامحور در این دوره خواهد بود به  تببین اقدامات اجرایی انجام شده توسط تیم کارشناسی این رسانه برای همایش پرداخت.
وی اظهار داشت: کارگروه اجرایی همایش اقتصاد دریامحور از یک ماه پیش کار خود را شروع کرده و قرار است این همایش در آبان ماه برگزار شود و بخش های مختلفی باید برای برگزاری در نظر گرفته شود. این اولین نشست در بخش علمی شکل گرفته و قرار است مسیر اجرایی بخش علمی با کمک انجمن و پشتیبانی تین نیوز پیش برد.
ناصر ذهبیون با تاکید بر ارتباط خوب رسانه تین نیوز با بدنه دانشگاهی و علمی کشور به رایزنی و تعامل با دانشگاه ها از جمله دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه شهید بهشتی تهران، دانشگاه صنعتی اصفهان و سایر دانشگاه های معتبرکشور اشاره کرد و افزود: در پی نشست های متمادی تین نیوز با مسئولان دانشکده های اقتصاد و مدیریت و نیز دانشکده مکانیک دانشگاه صنعتی شریف امیدواریم همکاری خوبی را با این دانشگاه و همچنین سایر دانشگاه های کشور در جهت برگزاری هر چه پربارتر و اثربخش تر و همچنین ارتقای رتبه علمی همایش اقتصاد دریامحور ایران داشته باشیم.
وی در ادامه توضیح داد: یکی از پیش بینی هایی که توسط تیم کارشناسی و اجرایی رسانه ای تین نیوز برای برپایی هر چه پربارتر و اثربخش تر این همایش ترتیب داده،  بهره گیری از همکاری با تیم کارگردانی و مستندسازی برای تببین ایده های بصری و سناریوهایی است که مشارکت حداکثری مخاطبان را به این همایش جلب کند؛ اینکه چه فضایی را  برای مشارکت هر چه بیشتر بخش علمی، شرکت ها و اسپانسرهایی که می توانند در این همایش شرکت کنند ایجاد و نظرشان جلب شود.
ذهبیون در پایان ابراز امیدواری کرد:  با پیش بینی های انجام گرفته خواهیم توانست اثرگذارترین و معتبریترین همایش را در سال جاری برگزار کنیم.

ضرورت بررسی چالش ها و گلوگاه ها برای حرکت به سمت توسعه اقتصاد دریامحور
محمد راستاد، مدیرعامل اسبق سازمان بنادر و دریانوردی ضمن تقدیر و تشکر از انجمن کشتیرانی گفت: قضاوت عام به همایش ها این است که وقت و هزینه ای که برای  همایش گذاشته می شود چه تاثیر ملموسی خواهد گذاشت. بنابراین لازم است از منظر  دو رویکرد تکلیف همایش را مشخص کنیم. همایش را با دو رویکرد می توان برگزار کرد، یکی رویکرد علمی که آگاهی و دانش دریایی را بسط دهد و موضوعات به صورت علمی بررسی و به بحث گذاشته شود. رویکرد دیگر به چالش ها و موضوعاتی بپردازد که بخش دریایی کشور در بخش اجرا وعملیاتی مبتلا به آن است.  اگر بخواهیم به سمت توسعه اقتصاد دریامحور حرکت کنیم ضرورت دارد این چالش ها بررسی شود، راهکار ارائه کنیم و مسایل و مشکلات در حوزه های مختلف دریایی مورد واکاوی قرار گیرد و در نهایت خروجی همایش مسائل و موضوعاتی باشد که برای مراجع تصمیم ساز بتواند مورد استفاده قرار گیرد.
وی در پایان اظهاراتش خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم اقدام موثری توسط سازمان های مردم نهادی مثل انجمن کشتیرانی و سایر انجمن ها و نیز سازمان های حاکمیتی که مرتبط با دریا هستند انجام شود بهتر است موضوع و محوراصلی همایش را به روند منتهی به توسعه متمرکز کنیم و به صورت کاملا ملموس، اجرایی و عملیاتی گلوگاه ها را شناسایی و برای رفع این گلوگاه ها اقداماتی را که می شود انجام داد، بررسی کرد. همچنین صاحبان حوزه های مختلف دریایی نقطه نظراتشان را بیان کرده و حاصل کار مسائلی باشد که می تواند کارگشا بوده و به صورت موثر توسط مراجع مختلف برای حرکت به سمت توسعه دریا محور مورد استفاده قرار گیرد.
شهریار افندی زاده، استاد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه علم و صنعت با تاکید بر ضرورت برگزاری همایش های دریایی به منظور ارائه اولویت های صنعت دریایی هم به بخش دولتی هم بخش خصوصی اذعان داشت: در دانشگاه های ما در بخش حمل و نقل خیلی به بخش دریا پرداخته نشده است ولی در پایان نامه ها و کارهای پژوهشی موضوعات دریایی انجام می شود بنابر این لازم است فراخوان داده شود و دانشگاه هایی که گرایشات مهندسی حمل ونقل دارند به موضوع دریا و حمل ونقل دریایی و به موضوع اقتصاد دریامحور به صورت یک گرایش تخصصی بیشتر پرداخته شود. افندی زاده تصریح کرد:  تردیدی نیست که  خروجی کارهای پژوهشی عدد و رقم دارد و کاربردی خواهد بود. بنابراین لازم است خروجی پایان نامه ها مطرح شود.
وی در ادامه تاکید کرد: موضوعاتی که در برنامه هفتم توسعه بیان شده و نقاط قوت این برنامه است حتما مطرح شود. در برنامه هفتم توسعه که فعلا به عنوان یک هدف وجود دارد نکاتی را برجسته کنیم. در بحث ترانزیت و دریامحور در برنامه هفتم احکام خوبی داریم. برای مثال پنج سال از تشکیل صندوق توسعه حمل ونقل  می گذرد ولی چون آورده ای وجود ندارد هیچ اتفاقی رخ نداده است این درحالی است که اساسنامه صندوق بسیار قوی است و خیلی کارها می شود انجام داد.
افندی زاده در پایان به چند نکته مهم دیگر در تببین اهداف و موضوعات همایش اشاره کرد: از جمله اینکه دیدگاه بخش خصوصی و دولتی با هم آشنا و مشارکت میان این دو بخش  اتفاق بیفتد . نکته دیگر محدودسازی اولویت هاست. لازم است سه الی چهار موضوع مهم که قرار است در سال 1404 اتفاق بیفتد سنجش و به عنوان محورهای همایش انتخاب شود و حتما بعد از همایش نیز پیگیری شود. در شرایط کنونی از آنجا که حمل ونقل ترکیبی نداریم یکی از محورهای مهم همایش همان محور لجستیک دریایی است. نکته مهم دیگر ایجاد کارگاه های آموزشی است با توجه به اینکه خیلی از پژوهشگران با اصلاحات و قوانین دریا آشنایی ندارند و این مباحث  توسعه پیدا نکرده است و در آخر فراگیری موضوع اقتصاد دریامحور در بخش های دولتی و غیردولتی است.

بررسی قابلیت های هفت استان ساحلی کشور در محورهای همایش گنجانده شود
مغربی از شورای عالی صنایع دریایی نیز با اشاره به اعلام آمادگی شورا برای مساعدت در برگزاری این همایش اظهار داشت:  این سوال مطرح بوده و هست که آیا خروجی همایش به اندازه هزینه ای که برای برگزاری آن  صرف می شود هست یا نه؟ بنابراین آنچه در این میان اهمیت دارد بحث فرهنگ سازی و مطرح شدن این موضوعات در جامعه علمی و دریایی کشور و در حقیقت کشور اهمیت زیادی داشته. و در بعد  رسانه ای هم بهش پرداخته شود و حالا ترکیب رسانه تین نیوز و انجمن اتفاق خیلی مبارکی است تا باعث شود این موضوعات در جامعه بازتاب بهتری داشته باشد. از این لحاظ خیلی قابل تقدیر است .
 وی در ادامه با اشاره به اینکه در محورهای همایش می بایست به هفت استان ساحلی کشور که در بحث اقتصادی دریا پیشانی محور محسوب می شوند، پرداخته شود گفت: لازم است به استان های هفتگانه ساحلی  به صورت مجزا اشاره و قابلیت ها توانایی ها، نقاط قوت و ضعفشان بررسی شود. تعریف اقتصاد دریا دو بخش ساحلی و دریایی دارد که در بحث ساحلی از نظر علمی تعریفات شده و بحث هایی شده برای همین حتماً در یکی از محورها هفت استان ساحلی و قابلیت هاشان گنجانده و بررسی شود.

کامبیر اعتمادی، رئیسه کمیته کانتینری انجمن کشتیرانی نیز در ادامه پیشنهاد کرد تا از انجمن اقتصاددانان بویژه از کارشناسانی که در زمینه توسعه و اقتصاد بین الملل فعالیت دارند دعوت شود و حضور فعال تری داشته باشند تا در مقالات ارائه شده به همایش علاوه بر دیدگاه های لجستیکی، دیدگاه ها و محاسبات اقتصادی و تئوری های اقتصادی هم لحاظ شود.
وی همچنین پیشنهاد کرد: در این همایش، هدف این باشد که محاسبات و نظریه های علمی را به شکلی ساده و قابل فهم ارائه دهیم. مقالات نباید آنقدر پیچیده و فنی باشند که مخاطب از خواندن آن ها صرف نظر کند. از نویسندگان بخواهیم مفاهیم ریاضی و تئوری های اقتصادی را به گونه ای خلاصه و روشن بیان کنند تا برای همگان قابل درک و جذاب باشد.

توسعه اقتصاد دریامحور یک ضرورت است نه انتخاب
بهمن عشقی، مشاور عالی رئیس اتاق تهران نیز از دیگر حاضران این نشست در ادامه گفت: به نظر من، این همایش باید فرصتی برای گفتگوی سازنده تر با دولت باشد. دولت با یک بن بست بروکراتیک مواجه است و ما به عنوان فعالان اقتصادی، امکان تعامل با آن را نداریم. با توجه به شرایط بحرانی اقتصادی ایران، پرداختن به مباحث توسعه، خوش بینانه به نظر می رسد. ما باید به دنبال شکستن دیوار بروکراسی دولت و ایجاد فضای تعامل باشیم.
وی در ادامه به حادثه انفجار در بندر شهید رجایی اشاره کرد و گفت:  چرا در حالی که ۱۲ هزار کانتینر به ارزش ۴ میلیارد دلار در بندر شهید رجایی از بین رفته، شما در مورد بندرعباس صحبت نمی کنید؟ این اتفاق نشان دهنده دخالت بیش از حد دولت است. سازمان جهانی گمرک می گوید هر یک روز تاخیر، یک درصد از ارزش کالا را از بین می برد. در حالی که چینی ها هدف گذاری ترخیص ۸ ساعته از گمرکات را دارند، گمرک ایران به دلیل دخالت ۴۰ سازمان و قوانین متعدد، به بن بست تبدیل شده است. امروز فرایند تجارت کشور متوقف است و باید به این مهم پرداخته شود که از دریا قرار است چه استفاده ای کنیم.
عشقی اذعان داشت: بنابراین، باید به این موضوع بپردازیم که چگونه می توان از دستاوردهای این همایش برای بهبود شرایط استفاده کرد. چگونه امپراتوری ها از طریق تجارت دریایی شکل گرفتند و انگلیس و آمریکا چگونه به قدرت های دریایی تبدیل شدند؟ همچنین، بازنگری در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. با این قانون 90 درصد تجار ما قاچاقچی کالا محسوب می شوند. تامین امنیت اقتصادی وظیفه دولت است، اما امنیتی کردن اقتصاد، کشور را نابود می کند. متاسفانه، این اتفاق در حال حاضر رخ داده است. باید به این موضوع توجه کنیم که چگونه این فضای مداخله دولت، بخش خصوصی ایران را نابود کرده است.
مشاور عالی رئیس اتاق تهران در پایان خاطرنشان کرد: مسئله دیگر این است که فلات ایران از خشکی نسبی به خشکی مطلق رسیده است. توسعه باید در حاشیه دریا اتفاق بیفتد. رفتن به کنار دریای عمان و خلیج فارس دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است، زیرا بخش عمده ای از ایران دچار فرونشست و خشکی شده است. بنابراین، نگاه ما به ساحل باید تغییر کند و رشد و توسعه ایران باید در کرانه جنوبی کشور اتفاق بیفتد. باید شرایطی فراهم شود که حاکمیت با بخش خصوصی گفتگو کند، در غیر این صورت، برگزاری این همایش ها فایده ای نخواهد داشت.

تمرکز بر محورهای اجرایی و عملیاتی ضرورت دارد
یونس غربالی مقدم، دبیر کارگروه توسعه دریامحور سازمان بنادر و دریانوردی با اعلام همکاری سازمان بنادر و امکان بهره گیری از تجارب این سازمان بر اجرایی و عملیاتی بودن محورهای همایش اقتصاد دریامحور ایران تاکید و در این رابطه گفت: در دو سال گذشته، ۱۴۲ همایش پس از ابلاغ سیاست های کلی توسط مقام معظم رهبری برگزار شده است. همایش های برگزارشده از سوی انجمن کشتیرانی از جمله همایش های موثر و مفید بوده است، اما به نظر می رسد که این نشست باید پوست اندازی کند. همایش ها و کنفرانس ها باید تحولی در کشور ایجاد کنند که توسط بخش خصوصی انجام شود. من اخیراً در همایشی در کره شرکت کردم که سال گذشته در یونان برگزار شد، اما متاسفانه هیچ نماینده ای از ایران حضور نداشت. این همایش مانند داووس برگزار می شد و برگزارکنندگان معتقد بودند که “داووس دریاها” خواهد بود. تفاوت اصلی این بود که سخنرانان در سطح وزرای خارجه بودند، در حالی که در ایران، این اتفاق نمی افتد. بنابراین این اتفاق باید توسط بخش خصوصی در سطح ملی رخ دهد.
وی با تاکید بر اینکه تمامی بندهای ابلاغ شده سیاست های اقتصاد دریامحور آسیب شناسی شده است گفت: باید نهادها و سازمان های دست اندرکار برنامه و تعهدات اجرایی خود را به بخش خصوصی اعلام کنند تا امنیت خاطر برای بخش خصوصی جهت سرمایه گذاری در این بستر فراهم شود. حضور وزارت اقتصاد و دارایی در بحث سرمایه گذاری سواحل یک ضرورت مهم محسوب می شود . مهم است که سازمان بنادر اعلام کند که  چه تعهد و برنامه ای دارد که در همایش شرکت می کند و این تعهد به بخش خصوصی اعلام شود، یا نهاد ریاست جمهوری چه برنامه هایی برای اقتصاد دریامحور دارد و چه تعهداتی را اعلام می کند. براین اساس بخش خصوصی ریسک خود را پایین آورده و ترغیب به سرمایه گذاری خواهد شد.
غربالی مقدم  در پایان گفته های خود تاکید کرد: دانشگاه ها در تببین مفاهیم اقتصاد دریامحور کار کنند اما از سازمان ها، انجمن ها و تشکل های مرتبط از جمله سازمان بنادر، انجمن کشتیرانی، انجمن مهندسی دریایی و نیز شورای عالی صنایع دریایی انتظار می رود که بر روی محورها و برنامه های اجرایی همایش تمرکز کنند.

فعال کردن ظرفیت دانشگاه ها اهمیت زیادی دارد
محمد وصال، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف نیز با تاکید بر اهمیت فعال کردن ظرفیت دانشگاه ها، گفت: در بحث تجارت و اقتصاد دریا محور با تناقضاتی روبرو هستیم. امنیت واردات برخی اقلام با رویکردهای اقتصاد دریامحور در تضاد است. باید ضرورت بحث تجارت را از جنبه تئوریک و الگو سازی جهانی بیشتر باز کنیم. نقش دانشگاه و نوآوری در تجارت اغلب نادیده گرفته می شود. مقیاس، که در کشورهای دیگر اهمیت دارد، در ایران نادیده گرفته می شود. تجارت و امنیت باید به هم گره بخورند.
اقتصاد دریا را باید به محرومیت زدایی و توسعه منطقه ای مرتبط کنیم. ایجاد زیرساخت هایی که افراد بتوانند در یک نقطه جمع شوند، منافع زیادی دارد. چرا تهران جذاب است؟ زیرا با یک آگهی شغلی می توانید نیروی کار ماهر جذب کنید، اما سواحل مکران جذاب نیستند. چگونه می توان الگوی توسعه منطقه ای داشت که به تجارت وصل باشد؟ مزیت اصلی، تجارت است.
وصال افزود: سیاست های متناقض مانع پیشرفت می شوند. اگر فقط سیاست های اقتصاد محور در نظر گرفته شوند، تناقضی وجود نخواهد داشت. اثرات محیط اقتصاد کلان بر اقتصاد دریامحور است. ایمنی دریایی، اکوتوریسم و صنایع دریایی نیز مرتبط هستند. آیا در این همایش سخنران و مهمان خارجی دارید؟ متاسفانه، ما در تولید و استفاده از آمار و ارقام برای ارائه تحلیل، خوب عمل نکرده ایم. به عنوان مثال، اگر از سازمان شیلات بپرسید چند محقق دارد، نمی دانیم. این محور دو جنبه دارد: شبیه سازی رو به جلو برای بررسی تاثیر استراتژی ها و تحلیل سیاست های گذشته مانند مناطق آزاد، تحریم ها و تخفیف های تعرفه ای. آیا هزینه های تحریم به شکل مدون محاسبه شده اند؟
وی در پایان گفته های خود تاکید کرد: فعال کردن ظرفیت دانشگاه ها اهمیت زیادی دارد. اگر بخواهیم تا آبان کاری انجام دهیم، باید کارهای سفارشی انجام دهیم. این همایش می تواند نقطه شروعی برای تحقیقات جدی تر باشد. دانشکده های عمران، حمل و نقل، کامپیوتر، برق، مکانیک، صنایع، مدیریت و اقتصاد و سیاست گذاری می توانند در این زمینه فعالیت کنند. ما در دانشگاه خود دانشکده مدیریت، اقتصاد و سیاست گذاری را داریم و در دانشگاه شریف نیز همه این امکانات وجود دارد.

ایجاد دبیرخانه دائمی در انجمن کشتیرانی به منظور تجمیع همایش ها 
در ادامه صحبت های حاضران در نخستین نشست همایش اقتصاد دریامحور فرهاد خوانساری، دبیر کارگروه اجرایی همایش گفت: به نظر می رسد که باید از حرف به عمل نزدیک تر شویم و حمایت و همکاری ها جنبه عملیاتی بیشتری پیدا کنند. در دهه های 80 و 90، دغدغه های جدی در حوزه ریلی وجود داشت. انجمن ها و مجموعه های متعددی همایش های ریلی برگزار می کردند. ما با مدیران وقت صحبت کردیم تا این انجمن ها را تجمیع کنیم و یک زبان مشترک ایجاد کنیم تا هم افزایی بیشتری ایجاد شود. در زمان آقای دکتر محسن پورسیدآقایی در شرکت راه آهن، دو انجمن اصلی در حوزه ریلی شکل گرفتند. در حوزه دریایی نیز انجمن های متعددی وجود دارند. نمایشگاه ریلی کلاً از بدنه دولت جدا و به بخش خصوصی واگذار شد و دو انجمن فعال تر متولی برگزاری آن شدند.
وی ادامه داد: به نظر من، باید یک دبیرخانه دائمی در انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران شکل گرفته  و روی این موضوع به طور جدی کار شود تا تجمیع و هم افزایی ایجاد شود و خروجی های بیشتری ارائه شود. آقای صفری هم فرمودند که از گذشته فعالیت هایی داشته اند. سازمان بنادر یک آیکوپمس دارد و همایشی برای ارگان های دریایی برگزار می کند. هر ساله باید در هفته حمل و نقل و نمایشگاه وزارت راه نیز حضور داشته باشیم. انجمن ها، اتحادیه مالکان و سایر دوستان نیز فعالیت هایی دارند. پس از این همایش، می توان مقدمات ایجاد این دبیرخانه دائمی را فراهم کرد تا اثربخشی و کارایی بیشتری داشته باشیم.

باید دغدغه های اقتصادی و مطالبات را در نظر بگیریم/ باید از مهندسان و اقتصاددانان کشور کمک بگیریم
مهدی طالبی، مدیر لجستیک شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز با اعلام اینکه باید دغدغه های اقتصادی و مطالبات را در نظر بگیریم و خواسته های بخش خصوصی از دولت مشخص شود گفت: در کشور، وقتی می خواهیم طراحی جامع انجام دهیم، به دلیل ناتوانی در مدیریت و فقدان توان علمی و فنی لازم، از عهده آن برنمی آییم.
وی ادامه داد: در قانون برنامه هفتم، ستاد ترانزیت با هدف ایجاد یک هاب و محلی برای شنیدن حرف های ما ایجاد شد. اما متأسفانه، ما مسئله را جدی نگرفته ایم و حتی به اندازه عراق نیز متوجه اهمیت آن نشده ایم. در حالی که عراقی ها از سال 2008 پروژه های خود را آغاز کرده اند و اکنون به پایان رسانده اند، ما فقط از کریدور صحبت می کنیم.
طالبی خاطر نشان کرد: در اقتصاد اقیانوسی که خلاصه تر از اقتصاد دریا محور است، بازاری به ارزش دو و نیم تریلیون دلار در جهان شناسایی شده است. اگر سهم ایران از این بازار فقط یک درصد باشد، می توانیم حوزه ای 25 میلیارد دلاری داشته باشیم. حال باید بررسی کنیم که در کدام حوزه ها پتانسیل داریم و در کدام حوزه ها فاقد آن هستیم. در حوزه ترانزیت دریایی، پتانسیل خوبی برای شمال شرق ایران و کشورهای CIS وجود دارد.
باید مشخص کنیم که از این 25 میلیارد دلار، در کدام بخش ها اصلاً نمی توانیم ورود کنیم و در کدام بخش ها می توانیم پیشرفت کنیم. سپس سهم هر سازمان (مانند سازمان بنادر و کشتیرانی) را مشخص کنیم. نباید در این همایش بیش از حد وارد مباحث مدل ریاضی شویم، بلکه باید دغدغه های اقتصادی و مطالبات را در نظر بگیریم. هدف، رسیدن به یک طرح شماتیک اولیه از این کانسپت و مشخص کردن خواسته های ما از دولت، بخش هایی که دولت می تواند در آن فعالیت کند و نحوه فعالیت آن است. باید سهم ها را مشخص کنیم، پروژه ها را تعریف کنیم، منابع لازم را برآورد کنیم و قوانینی که باید تغییر کنند را مشخص کنیم تا بتوانیم در 10 سال آینده حداقل به 50 درصد این 25 میلیارد دلار برسیم. در حال حاضر، کل اقتصاد اقیانوسی ایران کمتر از 5 میلیارد دلار است.
وی همچنین افزود: باید از متخصصان دانشگاهی در بخش های تئوریک و طراحی مفهوم کمک بگیریم و مقالات تخصصی ارائه کنیم. هدف، ایجاد یک پکیج جامع در حوزه اقتصاد اقیانوسی، با تأکید بر کشتیرانی و خدمات وابسته، و مشخص کردن تغییرات لازم در سازمان بنادر، کشتیرانی، دریانوردی، لجستیک، راه آهن و جاده ها است. متأسفانه، ما هیچ طرح جامعی برای ترانزیت 40 میلیون تن کالا از ایران در پایان برنامه نداریم. مباحث مربوط به تأمین سوخت نیز جدی گرفته نمی شوند. ناوگان ما فرسوده شده و با مشکلات عدیده ای روبرو خواهیم شد. باید مشخص کنیم که چگونه ظرفیت خود را افزایش دهیم و منابع لازم را تأمین کنیم.
سازمان بنادر با فرسودگی تجهیزات روبرو است. ظرفیت اسمی ما برای تخلیه و بارگیری 300 میلیون تن است، اما در عمل کجای کار هستیم؟ باید از مهندسان و اقتصاددانان کشور کمک بگیریم و هر بخش را به آن ها بسپاریم تا طراحی های لازم را انجام دهند.

باید واقعیت ها را بیان و مطالبه گری کنیم
رشیدی، مشاور ریاست دبیرخانه شورای عالی صنایع در رابطه با محورهای همایش  گفت: جامعه دریایی باید مطالبه گر باشد و حاکمیت و دولت را مجبور به پذیرش حقایق کند. در غیر این صورت، توسعه اقتصاد دریاپایه اتفاق نخواهد افتاد. تاکنون همایش های متعددی برگزار شده، اما هیچ اتفاق اجرایی رخ نداده و نخواهد داد و دلیلش نیز قوانین دست و پاگیر است. در همایش باید واقعیت ها را بیان و مطالبه گری کنیم. آقای غنی نژاد و دیگران وضعیت اقتصادی ایران را کاملاً قرمز اعلام کرده اند. خواهش می کنم در ارائه مطالب، پرسش و پاسخ داشته باشید و به تفاوت آمار، اطلاعات و حقایق توجه کنید. خواهش من از انجمن این است که سایر ارگان ها را در این همایش درگیر کنند./