به گزارش روزنامه واشینگتن پست، برآوردهای آژانس بینالمللی انرژی (IEA) این احتمال را تقویت میکند که توافق هستهای ایران با گروه ١+٥ به این کشور این امکان را خواهد داد تا نفت خام بیشتری نسبت به ماه اکتبر صادر کند.
تحلیلگران میگویند این توافقنامه همچنین فشارهای آمریکا بر وارد کنندگان نفت خام ایران یعنی کشورهایی مانند چین، هند، ژاپن و کره جنوبی را متوقف کرده است.
پیش از این توافق قرار بود در بازنگری جدید پیروی از تحریمها از سوی وزارت خارجه و وزارت خزانهداری آمریکا در دوم دسامبر سال جاری میلادی، این کشورها درقبال تمدید معافیتهای مالی، واردات نفت خود از ایران را کاهش دهند.
رابرت مک نالی که بعنوان مشاور امور انرژی در شورای امنیت ملی دولت جورج بوش اشتغال داشت و اکنون مدیر یک شرکت ارائه دهنده مشاوره با نام رپیدان گروپ است، دراینباره میگوید: توافقنامه هستهای به وضوح، اگرچه محدود، تحریمهای نفتی علیه ایران را تسهیل کرده است.
این موضوع دور از انتظار بود چرا که از اظهارنظر مقامها چنین بر میآمد که در توافق اولیه تحریم نفت پابرجا میماند. این توافقنامه عبارت «کاهش قابل ملاحظه» واردات که در قانون کنونی آمریکا آمده را به حفظ صادرات نفت ایران در سطح کنونی تغییر داده است.
اگرچه متن توافقنامه منتشر شده توسط کاخ سفید به تحریمهای بیمهای اروپایی اشارهای نمیکند، گمانهزنیها در صنعت نفت حاکی از آن است که از این پس ایران و مشتریانش قادرخواهند بود نفتکشهای حامل نفت خام ایران را در چارچوب توافقنامه هستهای، بیمه کنند.
مک نالی میگوید: فکر میکنم ایران مشتریان بهتری پیدا خواهد کرد و می‌تواند به قیمت بهتری نفت خود را بفروشد، به ویژه در هند، همچنین گمان میکنم به طور کلی واردکنندگان که دیگر هراس کمتری از تحریمهای آمریکا دارند، تمایل به خرید مقدار بیشتری نفت خام از ایران پیدا کنند.
خریداران نفت ایران منتظر بودند تا از جزئیات تسهیل نسبی تحریمهای مالی آگاهی پیدا کنند؛ تحریمهایی که شرکتها را از انجام داد وستد با بانک مرکزی ایران و در نتیجه پرداخت پول نفت این کشور بازداشته اند.
بخش عمده ای از دهها میلیارد دلاری که خریداران نفت خام ایران به این کشور بدهکارند پرداختهای معوقه ایران است که به علت تحریمها قابل واریز نبوده اند. برای نمونه در هند بخشی از پول نفت به صورت واحد پول ملی هند، روپیه به ایران پرداخت شد که ایران آن را برای وارد کردن کالاهای هندی استفاده میکرد.
بر اساس متن منتشر شده کاخ سفید درباره توافق هستهای تهران با قدرتهای جهانی، ٤,٢ میلیارد دلار از فروش جدید نفت خام ایران، در صورت پایبندی ایران به تعهدهایش به صورت اقساط قابل پرداخت به این کشور خواهد بود.
این روند در یک دوره ٦ ماهه اتفاق خواهد افتاد. اگر ایران در این مدت روزانه یک میلیون بشکه صادر کند، ارزش آن با قیمت کنونی حدود ١٩ میلیارد دلار خواهد بود. نسخه کاخ سفید از توافقنامه همچنین میگوید داراییهای بلوکه شده ایران ظرف ٦ ماه افزایش پیدا خواهد کرد.
خبر توافق هستهای ایران و غرب ممکن است قیمت نفت را در بازارهای جهانی کاهش دهد و ایران نیز در پی احتمال کاهش تحریمها، پیشنهادهایی به شرکتهای نفتی غربی ارائه داده است. اما برخی کارشناسان نفتی بعید میدانند که دولت اوباما بتواند در برابر انتقادهای کنگره و اسرائیل ایستادگی کند.
هلیما کرفت، کارشناس مسائل نفت در بانک بینالمللی سرمایه گذاری بارکلیز کپیتال، میگوید: خوشبینی شتابزده ای در بازار نفت نسبت به یک گشایش نهایی در مسئله به وجود آمده است. اما هیچ کس حاضر نیست هماکنون قبول کند که چالشهای بالقوهای نیز در این مسیر وجود دارد.
کرفت میافزاید: تنها گامهای کوچکی برداشته شده است. گامهایی کوچک اما بااهمیت؛ اما اینکه در نهایت آیا کنگره به ایران این اجازه را میدهد تا از این قابلیتها استفاده کند یا خیر، مسألهای است که زمان آن را روشن خواهد کرد.
