مارین نیوز - در حالی که تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران شدت گرفته، گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که بنادر چین همچنان به تخلیه نفت خام ایران از نفتکش‌های تحریم‌شده ادامه می‌دهند. این همکاری که عمدتاً توسط پالایشگاه‌های مستقل این کشور هدایت می‌شود، به ایران کمک کرده تا جریان صادرات نفت خود را حفظ کند. با این حال، فشارهای جدید آمریکا و تحریم‌های هدفمند ممکن است این روند را در آینده با چالش‌هایی مواجه کند.
طبق گزارش موسسه کپلر، از ۲۶ مارس ۲۰۲۵، بنادر چین از جمله یانگشان و دونگینگ، تخلیه محموله‌های نفت ایران از نفتکش‌های تحریم‌شده را رد نکرده‌اند. دو نفتکش Aframax و TuracoNereus Sophia، که هر دو تحت تحریم‌های دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا (OFAC) قرار دارند، موفق شدند در اوایل هفته جاری محموله‌های خود را در این بنادر تخلیه کنند. داده‌های پلاتس نشان می‌دهد که واردات نفت ایران توسط پالایشگاه‌های مستقل چین در ماه مارس به ۱.۹۱ میلیون بشکه در روز رسیده که رکوردی جدید و ۱۲ درصد بالاتر از بالاترین سطح قبلی است.
بر اساس گزارش S&P Global Commodity Insights، حداقل یک میلیون تن از این واردات از طریق ۱۰ نفتکش تحریم‌شده انجام شده که برخی از آن‌ها پیش‌تر برای حمل نفت روسیه استفاده می‌شدند. از سال ۲۰۲۳ تاکنون، ۲۳۹ کشتی به عنوان تسهیل‌کننده صادرات نفت ایران شناسایی شده‌اند که ۱۶۶ مورد از آن‌ها تحت تحریم قرار دارند. با وجود خطرات اجرایی، پایانه‌های خصوصی چین همچنان به پذیرش این محموله‌ها ادامه می‌دهند و حتی به روان‌سازی انتقال نفت از مسیر مالزی به چین کمک کرده‌اند.
اما این روند بی‌چالش نیست. پس از تحریم پالایشگاه لوکینگ چین توسط آمریکا در ۲۰ مارس، برخی پالایشگاه‌های خصوصی سفارشات جدید نفت ایران را متوقف کرده‌اند. همچنین تحریم اخیر پایانه نفتی Huizhou Huaying در جنوب چین، زنگ خطری برای بنادر این کشور به شمار می‌رود. با این حال، کپلر گزارش می‌دهد که تا کنون هیچ نشانه‌ای از قطع حمایت مالی بانک‌ها از پالایشگاه لوکینگ دیده نشده و این موضوع می‌تواند سایر پالایشگاه‌ها را به ادامه همکاری با ایران ترغیب کند.
وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز اعلام کرده که واشنگتن یک کمپین تحریمی جامع را علیه زنجیره تأمین نفت ایران آغاز کرده است. این کمپین از استخراج تا فروش و تسویه مالی را هدف قرار داده و به گفته وی، خرید نفت ایران توسط پالایشگاه‌های موسوم به "قوری" در چین، اصلی‌ترین راه نجات اقتصادی تهران است. ایران با ایجاد یک شبکه پیچیده "بانکداری در سایه"، توانسته تحریم‌ها را دور بزند و جریان ارز سخت را حفظ کند. به گزارش خط انرژی، پس از ناوگان سایه، نوبت به این شبکه مالی مخفی خواهد رسید.
در این میان، ایجاد یک پیوند راهبردی بین ایران و چین می‌تواند کلید تضمین امنیت انتقال نفت و مقابله با فشارهای تحریمی باشد. ایران برای حفظ سطح صادرات نفت خود به تعداد لازم، نیازمند تقویت همکاری با شرکای قابل اعتماد مانند چین است. این همکاری نه تنها شامل پذیرش محموله‌ها توسط بنادر چین می‌شود، بلکه توسعه زیرساخت‌های مشترک، سرمایه‌گذاری در ناوگان کشتیرانی و ایجاد مسیرهای جایگزین برای انتقال نفت را نیز در بر می‌گیرد. تقویت این پیوند می‌تواند به ایران کمک کند تا وابستگی خود به شبکه‌های غیررسمی را کاهش داده و سیستمی پایدارتر برای صادرات ایجاد کند.
برای دفع فشار حداکثری دولت احتمالی ترامپ، ایران باید روی تنوع‌بخشی به شرکای تجاری و گسترش ناوگان سایه خود تمرکز کند. همکاری نزدیک‌تر با چین، از جمله استفاده از قراردادهای بلندمدت و تسویه مالی خارج از سیستم دلار، می‌تواند راه نجاتی برای دور زدن تحریم‌ها باشد. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های ردیابی‌گریز برای نفتکش‌ها و تقویت شبکه بانکداری در سایه، ایران را قادر می‌سازد تا در برابر موج جدید تحریم‌ها مقاومت کند. این اقدامات، همراه با حمایت چین، می‌تواند تضمینی برای بقای اقتصادی ایران در شرایط سخت باشد.
در پایان می توان گفت که همکاری بنادر چین با نفتکش‌های تحریم‌شده ایران، نشان‌دهنده تعادل شکننده‌ای بین منافع اقتصادی و فشارهای سیاسی است. در حالی که پالایشگاه‌های مستقل چین به دنبال تأمین نیازهای خود هستند، تحریم‌های جدید آمریکا می‌تواند این جریان را مختل کند. آینده این تجارت به توانایی ایران در حفظ ناوگان سایه و شبکه مالی خود و همچنین تصمیم‌گیری بنادر چین در مواجهه با خطرات تحریمی بستگی دارد. مارین نیوز تحولات این حوزه را از نزدیک دنبال خواهد کرد.
