به گزارش مارین نیوز، این گزارش تحلیلی-خبری در انجمن مهندسی دریایی ایران تهیه شده و هدف آن روشن کردن مسیر توسعه استانداردسازی دریایی است؛ گزارشی که اهمیت استانداردهای بین‌المللی و تجربه جهانی را برای فعالان صنعت، نهادهای استاندارد و مؤسسات رده‌بندی برجسته می‌کند. همچنین گزارش، با ارائه توصیه‌های عملی و راهبردی، سیاست‌گذاران را در طراحی برنامه‌های تقویت مؤسسه رده‌بندی ایرانیان و ایجاد هم‌افزایی بین نهادهای دولتی، خصوصی و بین‌المللی همراهی می‌کند، تا از پراکندگی منابع و سرمایه‌ها جلوگیری شود و حضور ایران در عرصه بین‌المللی تقویت گردد.
رمز موفقیت صنعت دریایی؛ استانداردسازی و نقش ISO
صنعت دریایی، ستون فقرات تجارت جهانی، سالانه میلیاردها دلار کالا را جابه‌جا می‌کند و بدون استانداردهای دقیق، نمی‌تواند ایمنی، کارایی و پایداری خود را تضمین کند. تجربه کشورهای پیشرو نشان می‌دهد که موفقیت در این عرصه تنها با تفویض اختیار به مؤسسات رده‌بندی دریایی و مشارکت فعال در سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) امکان‌پذیر است؛ درسی که ایران نیز باید از آن بهره گیرد.
الگوهای جهانی و منطقه‌ای
مطالعه هفت کشور پیشرو و منطقه‌ای نشان می‌دهد که مؤسسات رده‌بندی، بازوی اصلی استانداردسازی دریایی هستند:
• کره جنوبی (Korean Register): عضو اصلی کمیته‌های ISO/TC8 و TC188 و پیشتاز در صادرات خدمات و ارتقای ایمنی.
• نروژ (DNV): تدوین بیش از ۶۵۰ استاندارد و رهبری در فناوری کشتی‌های خودران.
• ژاپن (ClassNK): شبکه جهانی خدمات و پیشتاز در پروژه‌های کربن‌زدایی.
• هلند (ILent): مدیریت قوی ایمنی و کیفیت در سطح بین‌المللی.
• ترکیه (Türk Loydu): عضویت در IACS از سال ۲۰۲۳ و تقویت جایگاه منطقه‌ای.
• هند (IRCLASS): توسعه سریع کشتی‌سازی و خدمات وابسته.
• امارات (Tasneef): در مراحل اولیه توسعه استانداردهای مستقل، اما سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی قابل توجه انجام داده است.
ISO؛ محور استانداردسازی دریایی
استانداردهای دریایی در کمیته‌های ISO/TC8 (کشتی‌ها و فناوری دریایی) و ISO/TC188 (قایق‌های کوچک) تدوین می‌شوند. کشورهای عضو اصلی از حق رأی برخوردارند و مؤسسات رده‌بندی با معرفی متخصصان فنی و مشاوره، در تصمیم‌گیری‌ها اثرگذاری مستقیم دارند.
دستاوردهای اقتصادی و فنی
تفویض اختیار به مؤسسات رده‌بندی، نتایج ملموسی داشته است:
• کره جنوبی: رشد ناوگان و صادرات خدمات دریایی با استانداردهای ایمنی بالا.
• نروژ: پیشتازی در فناوری کشتی‌های خودران و توسعه بازارهای جهانی.
• ژاپن: آزمایشگاه‌های پیشرفته و رهبری در پروژه‌های کربن‌زدایی.
• هلند: مدیریت قوی ایمنی و لجستیک دریایی.
• هند: رشد سریع کشتی‌سازی و خدمات وابسته.
• ترکیه: اعتماد جهانی با عضویت در IACS.
• امارات: جذب سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه زیرساخت‌ها.
درس‌هایی برای ایران
ایران با موقعیت استراتژیک دریایی، برای حضور مؤثر در استانداردسازی جهانی نیازمند اقدامات راهبردی است. از جمله این اقدامات می‌توان به تقویت مؤسسه رده‌بندی ایرانیان و اعطای اختیارات گسترده به آن، تعریف چارچوب همکاری شفاف با سازمان ملی استاندارد برای نمایندگی در ISO، سرمایه‌گذاری در آموزش متخصصان و حضور فعال در کمیته‌های فنی ISO، و ارتقای جایگاه ایران در ISO از ناظر به عضو اصلی در کمیته‌های TC8 و TC188 اشاره کرد.
هشدار و جمع بندی
گزارش تأکید می‌کند: هرگونه تلاش موازی یا پراکنده، منابع کشور را هدر داده و جایگاه ایران را تضعیف خواهد کرد. مؤسسه رده‌بندی ایرانیان باید محور اصلی استانداردسازی دریایی باشد تا سرمایه‌گذاری‌ها به جای هزینه، به اهرمی برای رشد اقتصادی، ایمنی و نوآوری تبدیل شوند.
منابع تهیه گزارش:
منابع تهیه این گزارش به طور کامل در متن آورده شده است.
